Ποιὰ Θεά ὁ Ζεὺς Μεταμόρφωσε σε Ζωύφιο καὶ τὴν Κατάπιε;

Γιατί ὁ Δίας μεταμόρφωσε σὲ ζωύφιο τὴν πρώτη του γυναῖκα Μήτιδα καὶ τὴν κατάπιε

"Μὲ τὴν Μήτιδα ὁ Δίας ἀπέκτησε τὴν Ἀθηνᾶ πολιοῦχο τῆς πόλης τῶν Ἀθηνῶν θεὰ τῆς σοφίας καὶ τοῦ πνεύματος κατὰ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες.

Γιά  περισσότερα   πατήστε   ΕΔΩ

                                            

Ἐκεῖ ,Ἀπαγορεύεται, νὰ γεννηθεῖ καὶ νὰ πεθάνει, ὁποιοσδήποτε !!

 

Αὐγουστιάτικη πανσέληνος,

στὸ νησὶ τοῦ Ἀπόλλωνα καί της της Ἄρτεμις, στὴ Δῆλο
Πολλὰ τὰ ἐρωτήματα: Γιατί o Δαρεῖος ἀπαγόρευσε στὸν ναύαρχό του Δάτη νὰ εἰσβάλει στὴ Δῆλο; Γιατί ὁρίστηκε ἡ ἀπαγόρευση νὰ γεννιέται ἢ νὰ πεθαίνει κανεὶς στὴ Δῆλο;
Τί σημαίνει ἄραγε ὁ ὅρος «δῆλοι» καὶ τί ἀναφέρει γι' αὐτὸν ἡ Παλιὰ Διαθήκη;
Πῶς καὶ γιατί οἱ ἀνασκαφὲς ἔδειξαν ὅτι πρὶν λατρευτεῖ o Ἀπόλλωνας, ἡ Δῆλος ἦταν τόπος λατρείας τῆς Ἄρτεμης, γεγονὸς ποὺ μαρτυρὰ μιὰ συνέχεια στὴ λατρεία τῆς μεγάλης προελληνικὴς γυναικείας θεότητας, ἡ ὁποία περιθωριοποιήθηκε μὲ τὴν ἐπικράτηση τῆς λατρείας τοῦ Ἀπόλλωνα; Διαβάστε τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ!.

Ἡ ΔΗΛΟΣ, ὅπως ὅλοι γνωρίζουν, εἶναι ἕνα ὀλοφώτεινο μικρὸ (μέγιστο μῆκος 6 χλμ., μέγιστο πλάτος 1,3 χλμ.) ἄγονο νησί, ποὺ βρίσκεται σχεδὸν στὸ κέντρο τῶν Κυκλάδων (6 μίλια ἀπὸ τὴ Μύκονο). Ὁ παράλιος ὁμώνυμος οἰκισμὸς (14 κάτ., ὑπάλληλοι τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας) ὑπάγεται διοικητικὰ στὸν δῆμο Μυκόνου τοῦ νομοῦ Κυκλάδων. Πάντως, στὸ νησὶ ἀπαγορεύεται ἡ παραμονὴ ἐπισκεπτῶν μετὰ τὴ δύση τοῦ Ἥλιου.

Στὴ Δῆλο, σύμφωνα μὲ τὴ μυθολογία, γεννήθηκε ὁ Ἀπόλλωνας. Στὴν ἀρχαιότητα, τὸ νησὶ ὑπῆρξε λατρευτικὸ κέντρο μεγάλης σημασίας. Ἀπὸ τὴ λατρεία τοῦ Ἀπόλλωνα ἀλλὰ καὶ ἄλλων θεοτήτων σώζονται σπουδαῖα δείγματα, καθὼς καὶ μαρτυρίες τοῦ σημαντικοῦ ρόλου ποὺ διαδραμάτισε ἡ Δῆλος στὴν ἱστορία τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδας.

Τὸ ψηλότερο σημεῖο τῆς Δήλου (112 μ.) εἶναι ὁ Κύνθος, τὸ ἱερὸ ὅρος στὰ Α τῆς στενῆς πεδιάδας, ὅπου ἐκτεινόταν ἡ ἀρχαία πόλη καὶ τὸ ἱερὸ τοῦ Ἀπόλλωνα. Ἄλλοι μικρότεροι λόφοι ὁρίζουν τὴν πεδιάδα ἀπὸ τὰ B καὶ τὰ Ν.

 Οἱ ἀκτές, ποὺ εἶναι διαβρωμένες ἀπὸ τὴ θάλασσα καὶ γι' αὐτὸ ἀφιλόξενες, ἔχουν δύο μικρὰ λιμάνια στὴ δυτικὴ πλευρά: τὸ ἀρχαῖο, στὸ ὁποῖο ἀποβιβάζονται καὶ σήμερα οἱ ἐπισκέπτες, καὶ τοὺς Φούρνους. Ὑπάρχουν ἀκόμα δύο μικροὶ ὅρμοι, ἡ Γούρνα ΒΑ καὶ ὁ Σκαρδανὰς ΒΔ.

 Ἕνας χείμαρρος, ὁ Ἰνωπός, ποὺ ξεκινᾷ ἀπὸ τὴ δυτικὴ ἄκρη τοῦ Κύνθου, σχηματίζει ἕνα ἕλος, ποὺ στὴν ἀρχαιότητα ἀποτελοῦσε τὴν «Ἱερὰ Λίμνη» τῆς Δ.

 Ἡ βλάστηση εἶναι ἀραιὴ καὶ ἀποτελεῖται ἀπὸ χαμηλοὺς θάμνους· ἀπὸ ἐπιγραφές, ὅμως, προκύπτει πὼς στὴν ἀρχαιότητα ὑπῆρχαν ἐλιές, συκιές, ἀμπέλια, κῆποι καί, μέσα στὸ τέμενος, ὁλόκληρο ἄλσος. Σήμερα στὸν χῶρο τοῦ ἱεροῦ ὑπάρχει μόνο ἕνας φοίνικας, τὸν ὁποῖο φύτεψαν οἱ ἀρχαιολόγοι ποὺ ἔκαναν τίς ἀνασκαφές τον 19ο αἰ.

Λίγα λόγια γιὰ τὴ Μυθολογία καὶ τὴν Ἱστορία.

Ἡ σημαντικὴ θέση τῆς Δήλου, λόγῳ τῆς ἀσφάλειας ποὺ παρεῖχε σὲ ὅσους ταξίδευαν μεταξὺ Μικρᾶς Ἀσίας, Χίου, Σάμου καὶ κυρίως Ἑλλάδας, προσέλκυσε κατοίκους ἤδη ἀπό την 3η χιλιετία π.Χ. Ἀρχικὰ πρέπει νὰ χρησίμευε ὡς σταθμὸς καὶ ἀργότερα γιὰ μόνιμη ἐγκατάσταση ψαράδων, ναυτικῶν ἀλλὰ καὶ πειρατῶν.

Οἱ πρῶτοι κάτοικοι ἐγκαταστάθηκαν στὸν Κύνθο, γεγονὸς ποὺ μαρτυρὰ ὅτι τὰ παράλια τοῦ νησιοῦ δὲν ἦταν ἀσφαλῆ. Ὁ πρῶτος οἰκισμὸς (περίπου δώδεκα καλύβες) ἱδρύθηκε ἀπὸ ναυτικοὺς ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία, ἴσως Κᾶρες, κατὰ τὴ μαρτυρία τοῦ Θουκυδίδη.

Μέχρι τὸν 14o αἰ. π.Χ. ἡ Δ. ἦταν ἄσημη, γιατί τὸ ἔδαφός της δὲν προσφερόταν γιὰ ἀνάπτυξη οἰκισμοῦ. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ὅμως ἄρχισε ἡ ἐγκατάσταση κατοίκων στὴν παραλία καὶ στὴ θέση τοῦ κατοπινοῦ ἱεροῦ οἰκοδομήθηκαν κάποια λατρευτικὰ κτίρια, ἄγνωστο ποιας θεότητας· εἰκάζεται ὅτι καὶ ἐκεῖ, ὅπως καὶ ἀλλοῦ στὴ Μυκηναϊκὴ Ἑλλάδα, λατρευόταν ἡ μεγάλη γυναικεία θεότητα τῆς γονιμότητας.

Οἱ ἀνασκαφὲς ἔδειξαν ὅτι πρὶν λατρευτεῖ o Ἀπόλλωνας, ἡ Δῆλος ἦταν τόπος λατρείας τῆς Ἄρτεμης, γεγονὸς ποὺ μαρτυρὰ μιὰ συνέχεια στὴ λατρεία τῆς μεγάλης προελληνικὴς γυναικείας θεότητας, ἡ ὁποία περιθωριοποιήθηκε μὲ τὴν ἐπικράτηση τῆς λατρείας τοῦ Ἀπόλλωνα. Στοιχεῖο ἐπιβίωσης τῆς παλιᾶς γυναικείας θεότητας εἶναι καὶ ἡ λατρεία τῆς Λητοῦς ἀλλὰ καὶ τῶν Ὑπερβόρειων Παρθένων, τίς ὁποῖες ἡ ἑλληνικὴ μυθολογία ὑποβίβασε σὲ ἱέρειες τῆς Ἄρτεμης.

Ἡ εἰκόνα τῆς Δ. ἄλλαξε ριζικὰ στὶς ἀρχὲς τῆς 1ης χιλιετίας π.Χ., μὲ τὴν ἐγκατάσταση τῶν Ἰώνων στὸ Αἰγαῖο. Μαζὶ μὲ τοὺς Ἴωνες θὰ πρέπει νὰ μεταφέρθηκε, ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία, καὶ ἡ λατρεία τοῦ Ἀπόλλωνα, τοῦ ὁποίου ἡ μορφὴ κυριάρχησε στὶς γυναικεῖες θεότητες τοῦ νησιοῦ καὶ μετέβαλε τὴ Δῆλο σὲ λατρευτικὸ κέντρο τεράστιας σημασίας. 

Ἔκφραση αὐτῆς τῆς ἀλλαγῆς ἀλλὰ καὶ τῶν ἀγώνων ποὺ ἔγιναν γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς ἀπολλώνιας λατρείας πρέπει νὰ ἀποτελοῦν τὰ γεγονότα ποὺ ἀναφέρονται στὸν λατρευτικὸ μῦθο τοῦ Ἀπόλλωνα τῆς Δήλου, σχετικὰ μὲ τὴ ζηλοτυπία τῆς Ἥρας γιὰ τὴ Λητώ, τὴ μητέρα τοῦ θεοῦ καὶ τῆς Ἄρτεμης.

Κατὰ τὴν κυρίαρχη ἐκδοχὴ αὐτοῦ τοῦ μύθου, ὅπως δίνεται στὸ πρῶτο μέρος τοῦ ὁμηρικοῦ Ὕμνου στὸν Ἀπόλλωνα (περίπου 700 π.Χ.), ἡ Δ., ποὺ πλανιόταν στὰ κύματα, ἦταν ὁ μόνος τόπος ποὺ δέχτηκε -ὅταν ὅλοι τὴν ἔδιωχναν ἐπειδὴ φοβοῦνταν τὴ ζήλια τῆς Ἥρας- τὴν κυριευμένη ἀπὸ τοὺς πόνους τοῦ τοκετοῦ καὶ κυνηγημένη ἀπὸ τὴν Ἥρα, Λητώ, γιὰ νὰ γεννήσει ἐκεῖ.

 Σὲ ἀντάλλαγμα, ἡ Λητὼ εἶχε ὑποσχεθεῖ στὴ Δῆλο ὅτι ὁ θεὸς ποὺ θὰ γεννιόταν ἀπὸ τὴν ἕνωσή της μὲ τὸν Δία δὲν θὰ περιφρονοῦσε τὴν ἄγονη γῆ τοῦ νησιοῦ.

Μόλις ἡ Λητώ, μὲ τὴ βοήθεια τῆς Εἰλειθυίας καὶ ὅλων τῶν θεῶν ποὺ εἶχαν συγκεντρωθεῖ ἐκεῖ, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ἥρα φυσικά, ἔφερε στὸν κόσμο τον Ἀπόλλωνα, τὰ πάντα στὴ Δῆλο πλημμύρισαν χρυσὸ φῶς καὶ o τόπος γέμισε λουλούδια.

Ἄλλες ἐκδοχὲς τοῦ μύθου ἀναφέρουν πὼς o ἴδιος ὁ Δίας παρακολούθησε τὴ γέννηση τοῦ Ἀπόλλωνα ἀπὸ τὴν κορυφὴ τοῦ Κύνθου καὶ ὅτι τὰ πρῶτα δῶρα στὸν Φοῖβο τὰ ἔφεραν νέοι καὶ νέες ἀπὸ τὸν τόπο τῆς εὐλάβειας καὶ τῆς εὐδαιμονίας, τὴ χώρα τῶν Ὑπερβορείων, ὅπου ἔμενε o Ἀπόλλωνας τοὺς χειμερινοὺς μῆνες.

Ἡ λατρεία τοῦ Ἀπόλλωνα

H λατρεία τοῦ Ἀπόλλωνα, «τοῦ γνησιότερου δημιουργήματος τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος» (Βιλαμόβιτς), κυριάρχησε στὴ Δῆλο ἀπὸ τοὺς ἱστορικοὺς χρόνους, παραμερίζοντας ὅλες τίς ἄλλες λατρεῖες. H μορφὴ τοῦ ἐδῶ ἦταν διαφορετικὴ ἀπὸ τὴ Δελφική, παρὰ τὰ κοινὰ χαρακτηριστικά. Καὶ στὰ δύο ἱερὰ ἦταν θεὸς τῆς μουσικῆς καὶ τοῦ φωτός!

Ἐνῶ ὅμως στὴ Δῆλο γιορταζόταν μὲ χοροὺς καὶ ὕμνους καὶ τιμοῦσαν κυρίως τὴ γέννησή του, στοὺς Δελφοὺς ὁ θεὸς ἦταν αὐστηρὸς καὶ ὑπέβαλλε τὸν ἄνθρωπο σὲ πολλὲς δοκιμασίες. 

Στὴ Δῆλο, παρότι ἀναφέρεται ἡ ὕπαρξη μαντείου, δὲν φαίνεται νὰ ἀναπτύχθηκε αὐτὴ ἡ πλευρὰ τῆς προσωπικότητας τοῦ θεοῦ, ἐνῶ στοὺς Δελφοὺς ἦταν ὁ θεὸς ποὺ φανέρωνε μὲ σημάδια (σήμαινε) τὴ θέληση τοῦ πατέρα του Δία, καὶ μὲ τὴ βοήθειά του οἱ ἄνθρωποι ἀποκτοῦσαν πολιτισμένη καὶ ἀνώτερη ζωή.

Μὲ τὴν ἐγκαθίδρυση τῆς λατρείας τοῦ Φοίβου, ἡ Δῆλος ἔγινε σπουδαῖο θρησκευτικὸ κέντρο. Μὲ τὸν καιρὸ καὶ μὲ τίς ἀλλαγὲς τῆς ἱστορικῆς πορείας τῶν ἑλληνικῶν πόλεων, ἡ σημασία καὶ o πληθυσμὸς τοῦ νησιοῦ μεγάλωναν, ἐνῶ οἱ Ἴωνες τοῦ Αἰγαίου καὶ τῶν δυτικῶν παραλίων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας συγκεντρώνονταν ἐκεῖ μία φορὰ τὸν χρόνο γιὰ τὰ Δήλια, γιορτὲς πρὸς τιμὴν τοῦ θεοῦ.

Τὸ ἐνδιαφέρον τῶν Ἀθηναίων

Ἀποφασιστικὸ στοιχεῖο γιὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ δηλιακοῦ ἱεροῦ ἦταν τὸ ἐνδιαφέρον τῶν Ἀθηναίων ἀπὸ τὴν ἀρχαϊκὴ περίοδο. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Πεισίστρατου (6ος αἰ. π.Χ.) οἱ Ἀθηναῖοι συνέδεσαν παλιὲς παραδόσεις τους μὲ τὴ Δῆλο: 

οἱ Ὑπερβόρειες Παρθένες πρὶν φτάσουν στὴ Δῆλο πέρασαν ἀπὸ τίς Πρασιὲς (Πόρτο Ράφτη) τῆς Ἀττικῆς· ὁ πρῶτος βασιλιᾶς τῆς Ἀθήνας Ἐρυσίχθων ἦταν ὁ πρῶτος θεωρὸς (προσκυνητὴς) τοῦ ἱεροῦ νησιοῦ κ.ἄ. 

Οἱ Ἀθηναῖοι διαδέχτηκαν στὴν κυριαρχία τῆς Δήλου τὴ Νάξο, ἡ ὁποία πρέπει νὰ εἶχε τὰ πρωτεῖα ἐκεῖ ἕως τον 6ο αἰ., καὶ ἐπικράτησαν ἕως τὸ 314 π.Χ.

Χαρακτηριστικὸ τῆς φήμης τῆς Δήλου εἶναι πὼς o Δαρεῖος ἀπαγόρευσε στὸν ναύαρχό του Δάτη νὰ εἰσβάλει στὸ νησὶ κατὰ τοὺς Μηδικοὺς πολέμους.

Τὸ 476 π.Χ., ὅταν ἱδρύθηκε ἡ Α' Ἀθηναϊκὴ Συμμαχία, ἡ Δ. ὁρίστηκε ἕδρα τῶν συνελεύσεων καὶ τοῦ ταμείου (τὸ 454 π.Χ. μεταφέρθηκε στὴν Ἀθήνα) ὅπου συγκεντρώνονταν οἱ φόροι τῶν συμμάχων.

Τὸ 426-5 π.Χ., μὲ τὴ δεύτερη κάθαρση τῆς Δ. (ἡ πρώτη εἶχε γίνει τὸ 540 π.Χ.), τὴ μεταφορὰ δηλαδὴ τοῦ περιεχομένου ὅλων τῶν τάφων στὴ γειτονικὴ Ρήνεια, ὁρίστηκε ἡ ἀπαγόρευση νὰ γεννιέται ἢ νὰ πεθαίνει κανεὶς στὴ Δῆλο, ἀφοῦ o Ἀπόλλωνας μισεῖ τὸν θάνατο καὶ οἱ νεκροὶ μιαίνουν τὸ ἱερό του.

Τὸ 403 π.Χ. οἱ Ἀθηναῖοι ἀπομακρύνθηκαν ἀπὸ τὴ Δῆλο, ἐπανῆλθαν τὸ 394 π.Χ., μετὰ τὴ νίκη τοῦ ναυάρχου Κόνωνα καὶ ἀποσύρθηκαν πάλι τὸ 314 π.Χ.

Ἀπὸ τότε ἕως τὸ 166 π.Χ. ποὺ κυριάρχησαν πάλι (περίοδος τῆς λεγόμενης Δηλιακὴς ἀνεξαρτησίας) τὸ ἱερὸ κατακλύστηκε ἀπὸ πλῆθος κτίρια, ἀγάλματα καὶ ἄλλες δωρεὲς τῶν ἰσχυρῶν. Τὴν περιουσία τοῦ ἱεροῦ διαχειρίζονταν οἱ Ἰεροποιοί.

Ἀπὸ τὸ 166 π.Χ. ἕως τὸ τέλος τοῦ ἀρχαίου κόσμου κυριάρχησαν στὴ Δῆλο οἱ Ἀθηναῖοι, οἱ ὁποῖοι ἐκδίωξαν τοὺς κατοίκους γιὰ νὰ ἐγκαταστήσουν Ἀθηναίους κληρούχους.

Οἱ Ρωμαῖοι ἀργότερα, γιὰ νὰ πλήξουν τὴ Ρόδο, ἀνακήρυξαν τὴ Δῆλο ἐλεύθερο λιμάνι· τότε ἐγκαταστάθηκαν ἐκεῖ πολλοὶ ξένοι μεταφέροντας μαζὶ καὶ τίς λατρεῖες τῶν θεῶν τους. Ὕστερα ἀπὸ δύο φοβερὲς ἐχθρικὲς ἐπιθέσεις (88 καὶ 69 π.Χ.) ἡ ζωὴ στὴ Δῆλο ἄρχισε νὰ φθίνει καὶ ὁ συνοικισμός της νὰ περιορίζεται, γιὰ νὰ ἐγκαταλειφθεῖ ἐντελῶς στὰ τέλη τοῦ 5ου αἰ. μ.Χ. Ἀπὸ τότε ἔρημη, ἡ Δῆλος χρησίμευσε μόνο ὡς βοσκότοπος.

Ἀπὸ τὴν Ἀναγέννηση καὶ μετὰ τὴν ἐπισκέφθηκαν διάφοροι περιηγητὲς ἀναζητῶντας ἴχνη τῆς ἀρχαιότητας.

Τί ἀναφέρει ἡ Ἀρχαιολογία

Οἱ ἀνασκαφὲς στὴ Δῆλο -τίς ὁποῖες ξεκίνησε τὸ 1873 ἡ Γαλλικὴ Ἀρχαιολογικὴ Σχολή- ἀποκάλυψαν τὰ σπουδαιότερα σημεῖα τοῦ ἱεροῦ του Ἀπόλλωνα καὶ τῆς ἀρχαίας πόλης. Ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρείπια, οἱ νεκροὶ δρόμοι, τὰ ἐρειπωμένα σπίτια μὲ τίς αὐλὲς ποὺ διακοσμοῦνται μὲ λαμπρὰ μωσαϊκά, διασώζονται στὴν ἀρχική τους θέσῃ ἀκόμα καὶ σήμερα. 

Πέρα ἀπὸ τὴν εἰδικὴ καλλιτεχνικὴ ἀξία τους, προσφέρουν ἄμεση καὶ χαρακτηριστικὴ αἴσθηση τῆς καθημερινῆς ζωῆς σὲ ἕναν χῶρο ὅπου ἀναπτύχθηκε γιὰ τόσους αἰῶνες μιὰ ἐξαιρετικὰ ποικιλόμορφη καὶ πλούσια δραστηριότητα.

To ἱερὸ τοῦ Ἀπόλλωνα καὶ τὰ δημόσια κτίρια ποὺ τὸ περιστοιχίζουν βρίσκονται στὴ βορειοδυτικὴ πλευρὰ τοῦ νησιοῦ. Τὸ τέμενος τοῦ Ἀπόλλωνα βρίσκεται στὴ θέση ἀμέσως μετὰ τὸ λιμάνι. Μετὰ τὰ προπύλαια τοῦ ἱεροῦ (2ος αἰ. π.Χ.) καὶ τὴν Ἀγορὰ τῶν Κομπεταλιαστῶν (Ἰταλῶν ἐμπόρων ποὺ εἶχαν ἐγκατασταθεῖ στὴ Δ.) βρίσκεται ὁ Οἶκος τῶν Ναξίων (560 π.Χ.) καὶ ἀνατολικότερα τὸ κτίριο Γ, μία ἀπὸ τίς πιὸ καλοδιατηρημένες κατασκευὲς τοῦ νησιοῦ.

Ἡ Ἱερὰ ὁδός, πλαισιωμένη ἀπὸ ἀναθηματικὲς βάσεις, ὁδηγεῖ ἐμπρὸς στοὺς τρεῖς ναοὺς τοῦ Ἀπόλλωνα. Γύρω ἀπὸ τὸν ἕναν, τὸν πώρινο, εἶναι χτισμένοι σὲ ἡμικύκλιο πέντε θησαυροί, ἕνας ἀρχαϊκὸς καὶ τέσσερις κλασικοί.

Καὶ οἱ τάφοι τῆς Όπιδας καὶ τῆς Ἄργης, ὅπως καὶ τῶν Ὑπερβόρειων Παρθένων;

Στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ τοῦ περιβόλου του ἱεροῦ ὑπάρχει τὸ Πρυτανεῖο (ἀρχὲς 5ου αἰ. π.Χ.). Τὴ βόρεια πλευρὰ τοῦ ἱεροῦ διασχίζει ἡ Στοὰ τοῦ βασιλιᾶ τῆς Μακεδονίας Ἀντίγονου (τέλη 3ου αἰ. π.Χ.), μπροστὰ ἀπὸ τὴν ὁποία βρίσκεται ἡ Θήκη, τάφος τῆς Όπιδας καὶ τῆς Ἄργης, τῶν δύο Ὑπερβόρειων Παρθένων ποὺ παραστάθηκαν στὴ γέννηση τοῦ Ἀπόλλωνα· ὁ τάφος τῶν δύο ἄλλων Ὑπερβόρειων Παρθένων, τῆς Λαοδίκης καὶ τῆς Ὑπερύμης, βρίσκεται στὸ Σῆμα, στὴ δυτικὴ πλευρὰ τοῦ τεμένους, ἡ ὁποία, ὅπως καὶ ἡ νότια, κλείνει μὲ τὴ Στοὰ τῶν Ναξίων.

Κοντὰ στοὺς ναοὺς τοῦ Ἀπόλλωνα βρίσκεται τὸ Ἀρτεμίσιο, ναὸς τοῦ 7ου αἰ. π.Χ., σὲ ἕναν χῶρο ποὺ ἦταν λατρευτικὸς ἀπό τη 2η χιλιετία π.Χ., ὅπως πιστοποιοῦν πολλὰ μυκηναϊκὰ ἀναθηματικὰ εὑρήματα. Ἐπάνω στὸν ἀρχαϊκὸ ναὸ κατασκευάστηκε ἄλλος κατὰ τὴν ἑλληνιστικὴ περίοδο.

Βόρεια τοῦ Ἀρτεμισίου βρίσκονται τὸ Ἐκκλησιαστήριο καὶ τὸ Θεσμοφόριο. Βόρεια τοῦ τεμένους τοῦ Ἀπόλλωνα βρίσκονται ἡ συνοικία τῆς Λίμνης, ναὸς ἀφιερωμένος στοὺς 12 θεούς, τὸ ἱερὸ τῆς Λητοῦς καὶ ἡ περίφημη Λεωφόρος τῶν λεόντων. Πρόκειται γιὰ σπουδαῖα δείγματα τῆς ἀρχαϊκῆς τέχνης τῆς Νάξου, μοναδικὰ στὸν ἑλληνικὸ χῶρο.

Στὴ συνοικία τοῦ θεάτρου, ΝΑ, ἔχουν ἀποκαλυφθεῖ πολλὲς κατοικίες μὲ ὡραῖα μωσαϊκά. Στὰ Ν προβάλλει ἡ συνοικία τοῦ ποταμοῦ Ἰνωποῦ καὶ ἡ Ταράτσα τῶν Ξένων θεῶν μὲ τὸ Ἠραῖο, τὸν μοναδικὸ ναὸ ἑλληνικῆς θεότητας στὴν περιοχή (!). Μιὰ σκάλα, νοτιότερα, ὁδηγεῖ στὴν κορυφὴ τοῦ Κύνθου καὶ στὸ Ἄντρο, ὅπου κατὰ τὰ ἑλληνιστικὰ χρόνια χτίστηκε ἕνα ἱερὸ τοῦ Ἀπόλλωνα. Στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου ὑπάρχει τὸ Κύνθιο, ἕνα ἀπὸ τὰ ἱερότερα σημεῖα τῆς Δήλου

"Θεϊκὴ Κληρονομιά: Οἱ Δώδεκα Θεοὶ καὶ ἡ Πολιτισμικὴ Κληρονομιά τῶν Ἑλλήνων

 

Τι γνώριζαν οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες ; Ποῖα ἡ ἀλήθεια γιὰ το "Δωδεκάθεο" ;








Σήμερα, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι διεθνῶς,



ἔχουν δυστυχῶς μία ἀπόλυτα διαστρεβλωμένη εἰκόνα στὸ μυαλό τους σχετικά με τὴ ζωή στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα, ἡ ὁποίᾳ μπορεῖ νὰ συνοψιστεῖ σε δύο κύριες ἀντιλήψεις:

1) Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἦταν ἔκφυλοι καὶ ζοῦσαν τρυφηλή ζωή
2) Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἦταν ἀνόητοι καὶ πίστευαν σε εἴδωλα.



Αὐτὰ δὲν ἔχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, ἀφοῦ ὅπως ἱστορικά ἀποδεικνύεται στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα ὑπῆρχαν νόμοι ποῦ καταδίκαζαν τις ἔκφυλες καὶ παρά φύσιν συμπεριφορές.
Οἱ ὁμοφυλόφιλοι καὶ οἱ παιδεραστές, οἱ ὁποῖοι πράγματι ὑπῆρχαν καὶ τότε, ἔχαναν ὅλα τους τα πολιτικά δικαιώματα καὶ ἐθεωροῦντο ἄτομα περιθωριακά. Ἐπίσης ἡ ὁμοφυλοφιλία, ὄχι μόνο δὲν ἦταν θεσμοθετημένη στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, ἀλλὰ και διωκόταν βάσει αὐστηρότατων νόμων. Ἡ ἀρχαία Ἑλληνική σκέψη καὶ ζωή στηριζόταν στὶς ἠθικές ἀξίες της δικαιοσύνης, 

της φιλαλληλίας, της ἀλήθειας, της ἔρευνας, της ἐλευθερίας καὶ της ἀλληλεγγύης μεταξύ των πολιτῶν.
Ὅσον ἀφορᾶ, δὲ, την πνευματική πίστη, Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες γνώριζαν, ἄλλοι λιγότερο καὶ ἄλλοι περισσότερο, ὅτι γενικά ὑπάρχει μιά παγκόσμια ἀρχὴ, ἕνας Ὑπέρτατος Δημιουργός Νοῦς, γιὰ τον ὁποῖο οἱ μεγάλοι σοφοί ἔλεγαν μάλιστα ὅτι ἔχει ὑπόσταση τριαδική. Αὐτή ἡ ἄποψη συναντᾶται στὰ πανάρχαια κείμενα του Ἑρμῆ του Τρισμέγιστου, τῶν Ὀρφικῶν, μέχρι τον Πυθαγόρα, τον Ἀναξίμανδρο, τον Παρμενίδη, το Σωκράτη, τον Πλάτωνα, τον Πλωτίνο, τον Αριστοτέλη καὶ πολλούς ἄλλους. Εἶναι ἱστορικά ἀδιαμφισβήτητο, πῶς οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἦταν ποῦ μίλησαν πρῶτοι γιὰ την πηγή της ζωῆς, τον Ἀγαθὸ Δημιουργό, τον ὁποῖο θεωροῦσαν την αἰτία δημιουργίας των πάντων.

Καὶ οἱ λεγόμενοι 12 «θεοί;» θὰ ἀναρωτηθεῖ κανείς. Ἐδῶ ὑπάρχει ἕνα σοβαρό θέμα. 

Ἦταν οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι δεισιδαίμονες καὶ χαζοί, ὥστε νὰ λατρεύουν φανταστικά εἴδωλα ἡ μήπως συνέβαινε κάτι ἄλλο ;Ὑπάρχουν σίγουρα πολλές ἀπόψεις, ὡς πρὸς το τι ἦταν οἱ λεγόμενοι θεοί τῶν Ἑλλήνων, ἀλλὰ καὶ γενικῶς ὅλα αὐτὰ τα τερατόμορφα ἡ μὴ, γιγαντιαία πλάσματα, ποῦ ἀναφέρονται στοὺς θρύλους των λαῶν καὶ ποῦ ἀγάλματα τους συναντοῦμε σχεδόν σε κάθε γωνιά της Γῆς.
Θέλοντας νὰ ὑποβιβάσουν την νοημοσύνη των προγόνων μας, πολλοί ἰσχυρίζονται πῶς οἱ λεγόμενοι θεοί δὲν ἦταν παρά προσωποποίηση των φυσικῶν φαινομένων καὶ ἄλλες παρόμοιες φαιδρές ἀπόψεις, χωρίς κάποια μαθηματική λογική συνέχεια. Ἀπὸ την ἄλλη, ὑπάρχουν καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἐμμένουν φανατικά στὸ ὅτι οἱ λεγόμενοι ὀλύμπιοι θεοί δὲν ἦταν οὔτε εἶναι φανταστικά πρόσωπα, ὑποστηρίζοντας την λεγόμενη πατρώα φιλελληνική θρησκεία του δωδεκαθέου καὶ ἀπορρίπτοντας τις ἀναφορές περί του ἑνὸς Δημιουργοῦ Νοῦ στὰ κείμενα των κορυφαίων Ἑλλήνων φιλοσόφων.
Ὑπῆρξε ὅμως πράγματι θρησκεία του Δωδεκάθεου στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα;



Φαίνεται πῶς μᾶλλον ὄχι, ἀφοῦ δὲν ὑπάρχει, οὔτε ὑπῆρξε, κάποιος ἀρχαιοελληνικός ναός ἀφιερωμένος στοὺς λεγόμενους 12 θεούς. Αὐτό ποῦ ὑπῆρχε ἦταν ἡ θρησκεία του Μίθρα, του θεοῦ Ἥλιου, ποῦ ἐνσωμάτωνε περσικές καὶ ζωροαστρικές παραδόσεις. Ὅσον ἀφορᾶ τους θεούς των Ἑλλήνων, σύμφωνα με την ἴδια την ἀρχαία ἑλληνική μυθιστορία, δὲν ἦταν μόνο 12 καὶ ἦταν οἵ λεγόμενοι Ελ, τους ὁποίους τιμοῦσαν οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἁπλᾶ καὶ μόνο ὥς μεγάλους ἥρωες, ποῦ λύτρωσαν στὸ μακρινό παρελθόν τους ἀνθρώπους ἀπὸ τους Νεφελίμ - Τιτᾶνες, κατά τὴ λεγόμενη γιγαντομαχία («Τιτανομαχία»).

Ἀκούγονται ὅλα αὐτὰ τραβηγμένα; στὸ ἐκπληκτικό βιβλίο “Ὅταν οἱ ἄγγελοι ἦρθαν στὴ Γῆ”, ἀποδεικνύει μέσα ἀπὸ ἀρχαία κείμενα (πολλά ἐκ τῶν ὁποίων καὶ ἀπὸ ὀρθόδοξες χριστιανικές πηγές), πῶς τα πλάσματα αὐτὰ, γιὰ ὁποία διαβάζουμε στὶς μυθολογίες ὅλων τῶν λαῶν, πράγματι ὑπῆρξαν καὶ ἴσως νὰ ὑπάρχουν ἀκόμη καὶ σήμερα.

Δὲν θὰ ἐπεκταθῶ περισσότερο. Ψάξτε, σκεφτεῖτε, καὶ βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα.

Αὐτὸ ποῦ πρέπει νὰ ἐμπεδωθεῖ, εἶναι ὅτι οἱ Ἕλληνες οὐδέποτε πίστευαν ὅτι αὐτὰ τα ξεχωριστά πλάσματα, δηλαδή οἱ λεγόμενοι ὀλύμπιοι θεοί, δημιούργησαν το σύμπαν. Η τιμή ποῦ τους ἀπέδιδαν, ἦταν ἡ ἴδια ποῦ ἐμεῖς θὰ ἀποδίδαμε σήμερα σε ἕναν ἡρῶα του 1821. Στὰ κείμενα των μεγάλων ἀρχαίων Ἑλλήνων φιλοσόφων, διαχωρίζεται ὁ Θεός Δημιουργός Πατέρας ἀπὸ αὐτούς ποῦ ὀνόμαζαν «θεούς» με μικρό θῆτα, ἀπὸ το ῥῆμα θέω (μετάφραση: τρέχω γρήγορα).
«Ἄπειρον», «Καθαρή ἐνέργεια», «Μονάδα»,«Λόγος», «Φῶς», «Αἴτιο», εἶναι κάποιοι ἀπὸ τους χαρακτηρισμούς ποῦ συνόδευαν το ὄνομα του Θεοῦ στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα. Ὁ Ἀριστοτέλης μας λέει ὅτι ὁ Θεός εἶναι πηγή ζωῆς καὶ καθαρή ἐνέργεια

:«Ἡ γὰρ νοῦ ἐνέργεια ζωή, ἐκεῖνος δὲ ἐνέργεια. Ἐνέργεια δὲ ἡ καθ’ αὐτὴ ἐκείνου ζωή ἄριστή καὶ αἴδιος», «Ὥστε ζωή καὶ αἰών συνεχής ὑπάρχει τῷ Θεῶ». '            Το ἴδιο δίδαξε καὶ ὁ Σωκράτης καὶ ἔπειτα ὁ Πλάτωνας: 

 «Ὁ μὲν δῆ Θεός ὥσπερ καὶ ὁ παλαιός λόγος, ἀρχὴν τε καὶ τελευτήν καὶ μέσα των ὄντων ἁπάντων ἔχων»(Νόμοι Δ, 715.ε).

Ὁ Τριαδικός αὐτὸς Δημιουργός κατά τους ἀρχαίους Ἕλληνες, ἀλλὰ καὶ την μαθηματική λογική, εἶναι μόνο Φῶς καὶ Ζωή, χωρίς ἴχνος σκοταδιοῦ μέσα Του. Εἶναι ἡ πηγή κάθε ἀγαθοῦ καὶ μονάχα χαρίζει τα πάντα χωρίς νὰ ζητεῖ κάτι ὡς ἀντάλλαγμα. Εἶναι γραμμένο στὰ ἀρχαία ἑλληνικά κείμενα: στὸν Ἑρμῇ τον Τρισμέγιστο, τον Πλάτωνα, το Θαλῆ, τον Πλωτῖνο, κτλ.

“Μηδένα γάρ εἶναι σοφόν ἀλλ’ ἡ Θεοῦ” (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι φιλοσόφων Α,12)

“ὁ δὲ Θεὸς τὸ ἀγαθόν, οὐ κατὰ τιμήν, ἀλλὰ κατὰ φύσιν·μία γὰρ ἡ φύσις τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθόν, ὁ γὰρ ἀγαθὸς ἅπαντά ἐστί διδοὺς καὶ μηδὲν λαμβάνων. ὁ οὖν Θεὸς πάντα δίδωσι καὶ οὐδὲν λαμβάνει. Ο οὖν Θεὸς <τὸ> ἀγαθόν, καὶ τὸ ἀγαθὸν ὁ Θεός.”


~ Λόγος Καθολικός : (Ερμής Τρισμέγιστος)

Μτφ : Ὁ δὲ Θεός εἶναι το ἀγαθὸ, ὄχι τιμῆς ἕνεκα ἀλλὰ ἀπὸ τὴ φύση Του. Διότι ἡ φύση του Θεοῦ εἶναι το ἀγαθὸ. Ὁ ἀγαθὸς εἶναι ἐκεῖνος ποῦ τα πάντα δίνει καὶ τίποτα δὲν παίρνει. Ο Θεός τα πάντα δίνει καὶ τίποτα δὲν ζητᾶ νὰ πάρει. Ο Θεός ἑπομένως εἶναι το ἀπόλυτο Ἀγαθὸ καὶ το ἀπόλυτο Ἀγαθό εἶναι ὁ Θεός.
Αὐτὸ το Δημιουργό, οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας, δὲν τον λάτρευαν με κάποια τυπική τελετουργία καὶ ὀργανωμένα, οὔτε Του προσέφεραν κάτι ὑλικὸ, γιατί ἁπλούστατα, ἤξεραν ὅτι ὁ Δημιουργός τῶν πάντων ποῦ εἶναι μόνο φῶς καὶ ἀγάπη, δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τυπικά ἀνθρώπων καὶ ἀπὸ λατρευτικές διαδικασίες ὑλικῶν πραγμάτων.
Ὅπως ὁ Ἑρμῆς ὁ Τρισμέγιστος λέει : “τι μποροῦμε νὰ προσφέρουμε ἐμεῖς στὸν Δημιουργό τῶν πάντων ποῦ νὰ μή το ἔχει;” “Τι μποροῦμε νὰ δώσουμε στὸ ἄπειρον;”
Ἦταν ἐπίσης γνωστό, ὅτι το μόνο ποῦ "θέλει" ὁ Δημιουργός μας, εἶναι νὰ εἴμαστε δίκαιοι καὶ νὰ φερόμαστε με ἀγάπη. Καὶ αὐτὸ, ὄχι γιὰ Ἐκεῖνον, ἀλλὰ ἐπειδή αὐτὴ εἶναι ἡ φύση μας καὶ ἔτσι εἴμαστε δημιουργημένοι, ὥς τέκνα φωτός. Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες δηλαδή, γνώριζαν ποῖο εἶναι αὐτὸ ποῦ θὰ ὀνομάζαμε δίκαιο καὶ καλό, ἀσχέτως ἄν δὲν το ἐφάρμοζαν ὅλοι πάντοτε.
Οἱ μεγάλοι σοφοί στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα γνώριζαν ἐπίσης, αὐτὸ ποῦ μας πιστοποιεῖ ἡ προχωρημένη κβαντομηχανική σήμερα. Το ὅτι ὁ κόσμος αὐτὸς εἶναι νοητός, ψεύτικος καὶ ἀποτελεῖ μία εἰκονική πραγματικότητα, ἕνα στοῦντιο προσωπικῆς δοκιμασίας της κάθε ἀθάνατης ἀνθρώπινης συνείδησης (ψυχῆς).

Μᾶς πληροφοροῦσαν γιὰ το ὅτι ἀπὸ τον εἰκονικό κόσμο αὐτὸ της ὕλης, ὅλοι εἴμαστε περαστικοί ταξιδιῶτες ποῦ περνᾶμε ἕνα τέστ συνειδήσεως, ἐλέγχοντας ἕνα σῶμα ἀπόλυτα μειωμένων δυνατοτήτων, με σκοπό νὰ ἐκπαιδευτοῦμε, νὰ συνέλθουμε, νὰ μετά-νοήσουμε,(ἀλλάξουμε νοῦ) καὶ νὰ γυρίσουμε ἕτοιμοι καὶ συνειδητοποιημένοι στὴν τέλεια ἐκείνη πνευματική κατάσταση ποῦ κάποτε ἀντιλαμβανόμασταν καὶ την ὁποία χάσαμε λόγω δικοῦ μας σφάλματος. Ἤρθαμε λοιπόν με σκοπό νὰ θυμηθοῦμε ποιοί εἴμαστε («ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ») γιὰ νὰ ἐπιστρέψουμε ξανά ἐκεῖ συνειδητοποιημένοι.
Τόνιζαν ἐπίσης, πῶς μετά τον θάνατο του βιολογικοῦ σώματος κάποιου, ἀκολουθεῖ μία ἀκατάληπτη ἀξιολόγηση του ἀθάνατου ἀνθρώπου ποῦ το ἔλεγχε. Κατόπιν, ἄν κριθεῖ ἱκανὸς νὰ ζήσει στὸν τέλειο κόσμο του φωτός, ἐξυψώνεται λαμβάνοντας ἄφθαρτο “σῶμα” καὶ ἀντιλαμβάνεται καὶ πάλι τα φωτεινά (Ἡλύσια) πεδία. Ὅσοι κριθοῦν ἐπικίνδυνοι νὰ ζήσουν στοὺς ἀμόλυντους φωτεινούς τόπους, τότε θὰ συνεχίσουν το ταξίδι τους σε ἕνα ἄλλο περιορισμένο μέρος, στὸ ὁποῖο θὰ ἔχουν την ἑπόμενη τους εὐκαιρία νὰ συνέλθουν

Καὶ ἕτοιμοι νὰ γυρίσουν καὶ αὐτοὶ πίσω στὸ Φῶς.

Ἕνα ἀκόμη θέμα ποῦ χρειάζεται νὰ διευκρινίσουμε, εἶναι αὐτό της μετενσάρκωσης – μετεμψύχωσης. 

Η θεωρία του ὅτι κάποιος ξαναγεννιέται στὸν κόσμο αὐτὸ εἴτε ὡς ἄνθρωπος εἴτε ὡς θηρίο, δὲν ἦταν ἀποδεκτὴ ἀπὸ τους μεγάλους φιλοσόφους.

Σίγουρα ὑπῆρχε καὶ ἡ ἀντίθετη ἄποψη, ὡστόσο διατυπωνόταν πιὸ πολύ σε ἐπίπεδο προσωπικῶν τους φιλοσοφικῶν συζητήσεων.

Ὅποιος κριθεῖ ἀνάξιος καὶ ἀνέτοιμος νὰ γυρίσει στὸ φῶς τῶν "Ἡλύσιων πεδίων" θὰ μεταβεῖ σε μία ἄλλῃ κατάσταση καὶ σε ἄλλο τόπο, καὶ πάλι γιὰ νὰ ἐκπαιδευτεῖ μέν, ἀλλὰ δὲ μιλᾶμε γιὰ την μετενσάρκωση-μετεμψύχωση δέ ὅπως την δέχονται οἱ ἀνατολικοί ἐν γένει.

Την ἄποψη αὐτή, ξεκάθαρα βλέπουμε στὶς διδασκαλίες του Σωκράτη καὶ στὰ πανάρχαια ἑλληνικά κείμενα του Ἑρμῆ του Τρισμέγιστου, ἐνῶ το ἀντίθετο μόνο σε ἐπίπεδο προσωπικῶν συζητήσεων διατυπώνεται σε συζητήσεις φιλοσόφων:



“Διότι διαφορετικό σῶμα, δὲν χωρᾶ την ἀνθρώπινη ψυχή, οὔτε εἶναι καὶ θεμιτό ἡ ἀνθρώπινη ψυχή, νὰ ξεπέσει σε σῶμα ζώου, ποῦ δὲν ἔχει λογική. Διότι αὐτὸ ἀποτελεῖ νόμο του Θεοῦ, νὰ προφυλάσσει δηλαδή την ἀνθρώπινη ψυχή, ἀπὸ τέτοιον ἐξευτελισμό.”
~ Ἑρμῆς Τρισμέγιστος πρὸς Τατ : Λόγος Ι : Το κλειδί.

“Παιδί μου, μήπως ἔχεις ἐσὺ, ὅπως καὶ οἱ περισσότεροι, την ἄποψή πῶς ἡ ψυχή, ὅταν βγεῖ ἀπὸ το σῶμα πηγαίνει σε θηρίο, πρᾶγμα ποῦ ἀποτελεῖ πλάνη μεγάλη;”~ Ἑρμῆς Τρισμέγιστος πρὸς Τατ : Λόγος Ι : Το κλειδί.


“Ὅταν ὁ Νοῦς ἀπαλλαχτεῖ ἀπὸ το γήινο σῶμα, ἀμέσως ντύνεται το δικό του χιτῶνα, τον πύρινο, (ἐνεργειακό) τον ὁποῖο δὲν μποροῦσε νὰ ἔχει κατοικῶντας στὸ γήινο σῶμα.
Γι’ αὐτὸ παιδί μου, πρέπει νὰ εὐχαριστεῖς το Θεό.

 Διότι ἡ ψυχή μεταβαίνει σε σῶμα ἀνώτερο καὶ δὲν εἶναι δυνατόν νὰ μεταβεῖ σε κατώτερο.“
~

Ἑρμῆς Τρισμέγιστος πρὸς Τατ : Λόγος Ι : Το κλειδί.

Ἀπ’ ὅτι εἴδατε, καὶ ἀπ’ ὅτι θὰ βρεῖτε ἄν ψάξετε περαιτέρω μόνοι σας, ἡ ζωή στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα δὲν ἦταν ὅπως μας την παρουσιάζουν. Το ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τις γνώσεις τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων. Τις γνώσεις ποῦ θέλησαν οἱ ἐπικυρίαρχοι νὰ ἐξαφανίσουν ἀπὸ προσώπου γῆς γιὰ νὰ μὴν γνωρίσει κανείς την ἀλήθεια.

Ὅποιος ψάχνει βρίσκει ὅμως, ἔστω καὶ λίγα ἀπὸ τα ἀπομεινάρια της χρυσῆς ἐκείνης ἐποχῆς της γνώσης.

                                                                     

Γιατί οἱ Ἕλληνες πολέμησαν ἐναντίων τῶν Ὀλυμπίων Θεῶν

 

Οἱ Ἕλληνες πολεμοῦσαν ἐνάντια στοὺς Ὀλύμπιους θεοὺς καὶ τὶς δυνάμεις τους. 

Αὐτὲς οἱ συγκρούσεις συχνὰ παραμένουν στὸ σκοτάδι τῆς ἱστορίας.

 Σὲ αὐτὸ τὸ ἄρθρο, θὰ ἐξερευνήσουμε αὐτὲς τὶς ἄγνωστες μάχες.

 Θὰ ρίξουμε φῶς στοὺς ἥρωες καὶ τὶς στρατηγικὲς ποὺ χρησιμοποίησαν. Ἑτοιμαστεῖτε νὰ ἀνακαλύψετε μιὰ διαφορετικὴ πλευρὰ τῆς Τροῖας. 

Παρόλο που δὲν ὑπάρχουν «άγνωστες» μάχες με την έννοια ὅτι δὲν καταγράφονται σὲ κλασικὲς πηγές, μποροῦμε νὰ ἐξετάσουμε μερικὰ παραδείγματα ὅπου ἡ σχέση μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ θεῶν ἦταν συγκρουσιακή

         Ἡ ραψωδία Ἐ΄ τῆς Ἰλιάδας ἐπικεντρώνεται στήν

ἀνδρεῖα τοῦ Διομήδη στὸ πεδίο τῆς μάχης, ὁ ὁποῖος

κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀπουσίας τοῦ Ἀχιλλέα, γίνεται

ὁ ἰσχυρότερος πολεμιστὴς τοῦ στρατοῦ τῶν Ἀχαιῶν

σπέρνοντας τὸν ὄλεθρο στὶς Τρωικὲς τάξεις. Ὁ Διομήδης ἐμφανιζόμενος στὴ μάχη σφαγιάζει μιὰ δράκα

Τρώων πολεμιστῶν, συμπεριλαμβανομένων καὶ μερικῶν γιων του Πριάμου, προκαλῶντας ἔτσι το φόβο καὶ σὲ πολλοὺς ἄλλους.

Στοχοποιεῖται καὶ δέχεται τίς ἐπιθέσεις δύο ἐκ τῶν καλύτερων Τρώων στρατιωτῶν, τοῦ ἠμίθεου Αἰνεία (γιου τῆς Ἀφροδίτης) καὶ τοῦ τοξότηΠάνδαρου. 

Ὁ Πάνδαρος μὲ ἕνα βέλος του τραυματίζει τὸν Διομήδη ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἐπηρεάζει καὶ πολὺ τὴν ἱκανότητά του στὴ μάχη.

Ὁ Διομήδης φονεύει τὸν Πάνδαρο μὲ τὸ δόρυ του καὶ ρίχνει ἕναν

βράχο στὸν Αἰνεία, ὁ ὁποῖος τραυματίζεται σοβαρά.

 Ἡ Ἀφροδίτη, τότε, ἀναμειγνύεται στὴ μάχη σὲ μιὰ προσπάθεια νὰ σώσει τὴ ζωὴ τοῦ γιου της, τὸν ὁποῖο ἁρπάζει καὶ προσπαθεῖ νὰ φυγαδεύσει.

                               Ὁ Διομήδης ἐπιτίθεται καὶ τραυματίζει τὴν Ἀφροδίτη πού

ξεσπάει σὲ κλάματα, ἀφήνει τὸν Αἰνεία καὶ κατευθύνεται

πρὸς τὸν Ὄλυμπο γιὰ νὰ παραπονεθεῖ στὸν Δία.

 Ἐν τῷ μεταξύ

ὁ Ἀπόλλων ἁρπάζει τὸ σῶμα τοῦ ἀναίσθητου Αἰνεία καὶ προσπαθεῖ

νὰ ξεφύγει. 

Ὁ Διομήδης τοῦ ἐπιτίθεται τρεῖς φορὲς καὶ ἀπωθεῖται

ἀπὸ ἀπαστράπτον φῶς.

 Κατὰ τὴν τέταρτή του ἐπίθεση ὁ Διομήδης

κοντοστέκεται στὶς προειδοποιήσεις τοῦ Ἀπόλλωνα, θυμούμενος

τίς ὁδηγίες ποὺ τοῦ ἔδωσε ἡ Ἀθηνᾶ, σύμφωνα μὲ τίς ὁποῖες ὁ Διομήδης

ἐπιτρεπόταν νὰ ἐπιτεθεῖ στὴν Ἀφροδίτη ἀλλὰ ὄχι σὲ κάποιον ἄλλο Ὀλύμπιο θεό. 

Ἀργότερα, σὲ ἄλλο σημεῖο τῆς μάχης, ὁ Διομήδης μάχεται μὲ τόν

Ἕκτορα καὶ συγκρούεται μὲ τὸν Ἄρη, τὸν θεὸ τοῦ πολέμου ποὺ ἦταν μὲ τὸ πλευρὸ τῶν Τρώων.

Ἐνθυμούμενος καὶ πάλι τίς συμβουλὲς τῆς Ἀθηνᾶς ὁ Διομήδης καλεῖ τοὺς στρατιῶτες νὰ ὑποχωρήσουν. 

Τότε ὅμως ἡ Ἀθηνᾶ τὸν ἐνθαρρύνει νὰ ξαναμπεῖ στὴ μάχη καὶ ἀφοῦ τὸν ἐφοδιάζει μὲ ἕνα ἅρμα αὐτὸς ἐπιτίθεται καρφώνει τὸ δόρυ του στὸ σῶμα του Ἄρη. 

Οὐρλιάζοντας ἀπὸ τὸν πόνο ὁ τραυματισμένος θεὸς ἀνεβαίνει στὸν Ὄλυμπο μέσα σὲ μιὰ στήλη καπνοῦ ἀναγκάζοντας τοὺς Τρῶες νὰ ὑποχωρήσουν.

                            Ὁ Διομήδης εἶναι ἕνας ἐκ τῶν Ἀχαιῶν ἡρώων ποὺ ἀπέσπασε ἀπὸ τοὺς θεούς

ἀσφαλῆ, ἢ σχεδὸν ἀσφαλῆ, ἐπιστροφὴ στὴν πατρίδα. 

Παρὰ τὴν εὐνοϊκή μεταχείριση τοῦ Διομήδη πρὸς τὸ γιο της Αἰνεία, ἡ Ἀφροδίτη δὲν κατόρθωσε

ποτὲ νὰ ξεχάσει τὸ βέλος ποὺ τῆς ἔσκισε τὸ δέρμα στὰ πεδία τῆς Τροίας.

Μόλις φτάνει στὸ Ἄργος ὁ Διομήδης βρίσκεται πρὸ ἐκπλήξεως. 

Ἡ σύζυγος του ἔχει ξαναπαντρευτεὶ καὶ στὴ θέσῃ τοῦ βασιλεύει ὁ νέος ἄντρας τῆς γυναίκας του.

Ὁ ἥρωας διαπιστώνει ὅτι δὲν ἐπιθυμεῖ πλέον οὔτε νὰ τιμωρήσει τὴ γυναῖκα του,

οὔτε νὰ παραμείνει ὅμως σὲ ἀχαϊκὸ ἔδαφος.

 Ἔτσι λοιπὸν σαλπάρει μὲ τούς

συντρόφους του στὴν Ἰταλία, ὅπου ἱδρύει δύο νέες πόλεις.

Στὴν Αἰνειάδα τοῦ Βιργίλιου ὁ Διομήδης ἀντιμετωπίζει γιὰ δεύτερη φορά τον

παλιό του ἐχθρὸ Αἰνεία, τὸν ὁποῖο θὰ εἶχε σκοτώσει κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ

τρωικοῦ  πολέμου, ἂν δὲν παρενέβαιναν καταρχὴν ἡ Ἀφροδίτη καὶ στὴ συνέχεια

ὁ Ἀπόλλωνας. 

Οἱ κάτοικοι τοῦ Λάτιου ἐπισκέπτονται τὸ παλάτι τοῦ Διομήδη

μὲ σκοπὸ νὰ τὸν πείσουν νὰ ἡγηθεῖ τῶν στρατευμάτων τους ποὺ θὰ κινηθοῦν

ἐναντίον τοῦ Αἰνεία.

 Ὁ Διομήδης ἀπορρίπτει τὴν προσφορά τους, ἰσχυριζόμενος

ὅτι ἔχει ἤδη θανατώσει πάρα πολλοὺς Τρῶες στὴ ζωή του καὶ ὅτι ὁ σκοπός

τῆς ἄφιξης του στὴν Ἰταλία ἦταν νὰ ζήσει εἰρηνικὰ τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του.

                  Τόσο ὁ Ὅμηρος ὅσο καὶ ὁ Βιργίλιος δὲν προϊδεάζουν τὸν ἀναγνώστη

γιὰ τὸ τέλος τοῦ ἥρωα, μὲ ἐξαίρεση ἴσως ἕνα χωρίο τῆς Ἰλιάδας, ὅπου

ἡ Διώνη, ἡ μητέρα τῆς Ἀφροδίτης, περιθάλπει τὴν τραυματισμένη

ἀπό το Διομήδη κόρη της, λέει στὴν κόρη της ὅτι ὅποιος τὰ βάζει μὲ τούς

θεοὺς δὲ ζεῖ γιὰ πολύ, ὡστόσο ἡ Ἀθηνᾶ ἐγγυᾷται στὸ Διομήδη τὴν ἀθανασία,

ἡ ὁποία προοριζόταν ἐξαρχῆς γιὰ τὸν πατέρα του.

Ἔτσι ὁ Διομήδης ἔγινε θεὸς καὶ λατρευόταν μὲ διάφορες ὀνομασίες στὴν Ἰταλία.

Στὴ Θεία Κωμωδία, ὁ Δάντης συναντᾷ το Διομήδη στὸν ὄγδοο κύκλο

τῆς κολάσεως, ὅπου βρίσκεται μαζὶ μὲ τὸν Ὀδυσσέα, καταδικασμένος

αἰώνια νὰ εἶναι ἐγκλωβισμένος σὲ φλόγες.

 Τὸ ἁμάρτημα γιὰ τὸ ὁποῖο, σύμφωνα

μὲ τὸ Δάντη, καταδικάστηκε στὴν αἰώνια τιμωρία εἶναι ἡ κλοπὴ τοῦ παλλαδίου τῆς Τροίας.

Ἕκτωρ καὶ Ἀχιλλέας – Θεϊκὲς Παρεμβάσεις

Ἡ τελικὴ μονομαχία τοῦ Ἕκτορα καὶ τοῦ Ἀχιλλέα εἶχε μεγάλη θεϊκὴ παρέμβαση. Παρόλο ποὺ ἡ σύγκρουση ἦταν μεταξύ θνητῶν, οἱ θεοὶ διαδραμάτισαν καθοριστικὸ ρόλο.

 Ἡ Ἀθηνᾶ ἐξαπατᾶ τὸν Ἕκτορα προσποιούμενη τὸν ἀδελφὸ του Δείφοβο, βοηθώντας τὸν Ἀχιλλέα νὰ νικήσει. 

Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ Ἀπόλλων, ὁ προστάτης τῆς Τροίας, εἶχε ὑποστηρίξει τὸν Ἕκτορα νωρίτερα. Ἡ θεϊκὴ παρέμβαση δείχνει ὅτι οἱ θνητοὶ συχνὰ δὲν μποροῦν νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τὴν βούληση τῶν θεῶν, παρ᾿ ὅλο ποὺ ἡ τελικὴ σύγκρουση ἔχει ἀνθρώπινο χαρακτῆρα.

Ἀχιλλέας ἐναντίον Σκάμανδρου (Ξάνθου)

 Ἀπό τις περιπτώσεις ὅπου ἕνας ἥρωας συγκρούεται μὲ θεότητα στὴν «Ἰλιάδα» εἶναι ἡ ἀντιπαράθεση τοῦ Ἀχιλλέα μὲ τὸν Σκάμανδρο, τὸν θεὸ τοῦ ποταμοῦ τῆς Τροίας. 

Ὁ Ἀχιλλέας σκότωσε πάρα πολλοὺς Τρῶες καὶ τοὺς ἔριχνε στὸν ποταμό Σκάμανδρο, με ἀποτέλεσμα νὰ ὑπερχειλίσει. 

Ὁ Σκάμανδρος θύμωσε καὶ προσπάθησε νὰ πνίξει τὸν Ἀχιλλέα, ὁ ὁποῖος ἀναγκάστηκε νὰ παλέψει μὲ τὴ θεότητα.

 Τελικὰ, ὁ θεὸς Ἥφαιστος, μετὰ ἀπὸ ἔκκληση τῆς Ἥρας, χρησιμοποίησε τὴ φωτιὰ τοῦ γιὰ νὰ καταστρέψει τὸ ποτάμι καὶ νὰ σώσει τὸν Ἀχιλλέα. Αὐτὴ ἡ μάχη δείχνει τὴ σύγκρουση ἀνάμεσα σὲ ἕνα θνητό καὶ μία ὑπέρτατη φυσικὴ δύναμη, ποὺ εἶχε ὑπερφυσικὲς ἰδιότητες.

. Οἱ Ἑλληνικὲς θυσίες καὶ ὀργὴ τῶν θεῶν

Ἐκτός ἀπὸ τὶς ἀπευθείας συγκρούσεις, οἱ Ἕλληνες πολεμιστὲς συχνὰ ἔρχονταν σὲ ρήξη μὲ τοὺς θεοὺς ἐξαιτίας τῶν πράξεών τους. 

Ἡ πιο χαρακτηριστικὴ περίπτωση εἶναι ἡ ὁργὴ τῆς θεᾶς Ἄρτεμης πρὸς τὸν Ἀγαμέμνονα, ὅταν σκότωσε ἕνα ἱερὸ ἐλάφι τῆς.

 Ἡ Ἄρτεμης ἀπαίτησε νὰ θυσιάσει τὴν κόρη του, τὴν Ἰφιγένεια, γιὰ νὰ ἡρεμήσει. Αὐτὸ δεικνύει ὅτι ἡ ἀνυπακοή ἢ ὕβρις μποροῦσε νὰ φέρει καταστροφικὲς συνέπειες γιὰ τοὺς θνητοὺς.

Συνοψίζοντας, δὲν ὑπάρχουν «άγνωστες» μάχες με τὴν ἀκριβῆ ἔννοια ἀπευθείας πολέμου τῶν Ἑλλήνων ἐναντίον τῶν Ὀλυμπίων. Ὡστόσο, ἡ Ἰλιάδα καὶ ἄλλες πηγὲς ἀναδεικνύουν περιπτώσεις ὅπου θνητοὶ καὶ θεοὶ συγκρούονται με ἄμεσο ἢ ἔμμεσο τρόπο.

Ὅταν ὁ Ζεύς ὁ Ποσειδῶνας καί ὁ Πλούτωνας διαμοιράσθηκαν την κοσμική ἀρχὴ

 Ὅταν ὁ Ζεύς ὁ Ποσειδῶνας καί ὁ Πλούτωνας διαμοιράσθηκαν την κοσμική ἀρχὴ

Ὁ διαμοιρασμὸς τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας μεταξύ τῶν ὑπέρτατων θεῶν ἦταν ἕνα σημεῖο-κλειδὶ στὴν ἑλληνικὴ μυθολογία. Σύμφωνα μὲ τὸν Ἡσίοδο, ὁ Ζεύς, ὁ Ποσειδῶνας καὶ ὁ Πλούτων, μετὰ τὴν νίκη τῶν Ὀλυμπίων ἐπὶ τῶν Τιτάνων, μοίρασαν ἀνάμεσά τους τὰ τρία κύρια βασίλεια τοῦ σύμπαντος. Ὁ Ζεύς ἔλαβε τὸν οὐρανό, ὁ Ποσειδῶνας τὴ θάλασσα, καὶ ὁ Πλούτων τὸν κάτω κόσμο. Αὐτὸς ὁ διαχωρισμὸς τῆς ἐξουσίας ἔθεσε τὰ θεμέλια γιὰ τὴν τάξη τοῦ κόσμου, μὲ ἕνα ἀρμονικὸ πλέγμα κυριαρχίας ποὺ ἀντανακλᾶ τὴν μυθικὴ ἀντίληψη τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴν φύση καὶ τὴν δομὴ τοῦ σύμπαντος.

Σὲ αὐτὸ τὸ ἄρθρο, θὰ ἐξερευνήσουμε τὴ δυναμικὴ τοῦ διαμοιρασμοῦ τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας. Θὰ ἀναλύσουμε ποιοί θεοὶ κατέχουν τὸν ἔλεγχο καὶ πῶς οἱ ἀλληλεπιδράσεις τους διαμορφώνουν τὸν κόσμο μας. 

"Σωκ.:

Ἄκου λοιπόν, καθώς ἀφηγοῦνται, μία πολύ ὄμορφη ἱστορία, την ὁποία ἐσύ ἀσφαλῶς θὰ ἐκλάβεις ὡς μῦθο, ὅπως νομίζω, ἐγὼ ὅμως τὴ θεωρῶ πραγματική με ἔλλογη ὑπόσταση· καί ἐξ ἄλλου ὡς ἀληθινά γεγονότα θὰ σου διηγηθῶ ὅσα πρόκειται νὰ διατυπώσω. Ὅπως δηλαδή ἀναφέρει ὁ Ὅμηρος ὁ Ζεύς ὁ Ποσειδῶνας καί ὁ Πλούτωνας διαμοιράσθηκαν μεταξύ τους την κοσμική ἀρχὴ, ὅταν την παρέλαβαν ἀπὸ τον πατέρα τους...

Ὑπῆρχε λοιπόν ὁ ἐξῇς νόμος ὅσον ἀφορᾶ τους ἀνθρώπους την ἐποχῆ του Κρόνου, ὁ ὁποῖος διαχρονικά καί τώρα ἀκόμη ἰσχύει ἀνάμεσα στοὺς θεούς, ὅποιος ἀπὸ το γένος των ἀνθρώπων διανύσει τὴ ζωή του με δίκαιο καί εὐσεβῆ τρόπο, ὅταν πεθάνει, νὰ μεταβαίνει καί νὰ κατοικεῖ στὰ Νησιά των Μακάριων σε κατάσταση ἀπόλυτης εὐδαιμονίας, μακριά ἀπὸ κάθε συμφορά· ὅποιος ὅμως διάγει τὴ ζωή του με ἄδικο καί ἀσεβῆ τρόπο νὰ ὁδηγεῖται στὸ δεσμωτήριο της τιμωρίας καί της (ἀπονομῆς της δικαιοσύνης) Δίκης, το ὁποῖο ὡς γνωστό το ἀποκαλοῦν Τάρταρο.

Δικαστές ἐκείνων λοιπόν, την ἐποχῆ της βασιλείας του Κρόνου καὶ πρόσφατα ἀκόμη, ὅταν την ἐξουσία κατεῖχε ὁ Δίας, ἦταν ζωντανοί γιὰ τους ζωντανούς, οἱ ὁποῖοι δίκαζαν τους ἀνθρώπους ἐκείνη την ἡμέρα την ὁποῖα ἐπρόκειτο νὰ πεθάνουν. Ἔτσι λοιπόν με ἐσφαλμένο τρόπο ἐκφέρονταν οἱ δικαστικές ἐτυμηγορίες

Ὁ Πλούτων λοιπόν καὶ οἱ ἐπιτηρητές του Ἄδη, ποῦ κατέφθαναν ἀπὸ τα Νησιά των Μακάρων, κατήγγειλαν πρὸς τον Δία, ὅτι ἐμφανίζονται συχνά καὶ στοὺς δύο μεταθανάτιους προορισμούς ἄνθρωποι ποῦ ἡ ἀξία τους δὲν ἀνταποκρίνεται στὸν τόπο ἄφιξης τους.

Ἀποκρίθηκε λοιπόν τότε ὁ Ζεὺς:

«Ἐγώ, εἰπέ, θὰ θέσω τέρμα σ’ αὐτὸ ποῦ συμβαίνει, διότι τώρα οἱ δίκες ἐκδικάζονται ἄσχημα». «Αὐτοὶ δηλαδή ποῦ κρίνονται» εἰπέ «περιβάλλονται με σάρκα τὴ στιγμή της κρίσης, ἐπειδή δικάζονται ζωντανοί».

«Πολλοί λοιπόν», συνέχισε αὐτός, «ἄν καὶ διαθέτουν διεφθαρμένες ψυχές εἶναι ἐνδεδυμένοι με καλλίγραμμα σώματα καὶ εὐγενική καταγωγή καὶ πλούτη καὶ ὅταν συντελεῖται ἡ κρίση, καταφθάνουν γι’ αὐτούς πολλοί μάρτυρες νὰ βεβαιώσουν ὅτι ἔχουν ζήσει δίκαια.

Ἔτσι ἡ δικαστές θαμβώνονται ἀπὸ αὐτὰ, ἀφοῦ μάλιστα καὶ ἡ ἴδιοι δικάζουν ἐνδεδυμένοι (με σάρκες) καὶ μπροστά ἀπὸ την ψυχή τους ἔχουν, σὰν προκάλυμμα τα μάτια καὶ τα αὐτιά καὶ ὁλόκληρο το σῶμα Ὅλα αὐτὰ τα ἐπικαλύμματα συνιστοῦν ἀσφαλῶς ἐμπόδιό καὶ τα «ἐνδύματα» των δικαστῶν καὶ αὐτὰ των κρινομένων. «Πρωταρχικά λοιπόν», εἰπέ, «εἶναι ἀναγκαῖο νὰ καταργήσουμε τὴ δυνατότητα νὰ προβλέπουν ἡ ἄνθρωποι τον θάνατό τους, διότι τώρα γνωρίζουν ἐκ των προτέρων τὴ στιγμή του θανάτου τους. Αὐτὴ λοιπόν ἡ διαταγή ἔχει διαβιβαστεί στὸν Προμηθέα γιὰ νὰ σταματήσει την προγνωστική δυνατότητα των ἀνθρώπων

Ἔπειτα εἶναι ἀναγκαῖο νὰ κρίνονται ὅλοι αὐτοὶ γυμνοί· πρέπει δηλαδή αὐτοὶ να δικάζονται ἀφοῦ ἔχουν πεθάνει. Καὶ ὁ κριτής πρέπει νὰ εἶναι γυμνός (ἀπαλλαγμένος ἀπὸ κάθε ἔνδυμα) πεθαμένος, ὥστε ἡ ἴδια ἡ ψυχή του νὰ ἀτενίζει την ψυχή κάθε ἀνθρώπου ἀμέσως με το θάνατο, ἀφοῦ τον ἐγκαταλείψουν ὅλοι οἱ συγγενεῖς καὶ ἀφοῦ θὰ ἔχει ἀφήσει στὴ γῆ ὅλο ἐκεῖνο τον ὑλικό στολισμό, γιὰ νὰ ἀποβεῖ δίκαια ἡ κρίση. Ἔχοντας λοιπόν διαγνώσει αὐτό πρὶν ἀπὸ ἐσᾶς, ἔχρισα δικαστές τους γιοὺς μου, δύο ἀπὸ την Ἀσία, το Μίνωα καὶ τον Ραδάμανθυ καὶ ἕνα ἀπὸ την Εὐρώπη τον Αιακό.

Αὐτοὶ λοιπόν ὅταν πεθάνουν, θὰ δικάσουν στὸ λειμῶνα, στὸ σημεῖο ὅπου ὁ δρόμος χωρίζεται σε τρεῖς κατευθύνσεις, ἀπ’ ὅπου δύο ὁδοί ὁδηγοῦν ἡ μία στὶς Νήσους των Μακάρων καὶ ἡ ἄλλη στὸν Τάρταρο. Ἐκείνους τους νεκρούς ποῦ καταφθάνουν ἀπὸ την Ἀσία θὰ τους κρίνει ὁ Ραδάμανθυς, αὐτούς ποῦ ἔρχονται ἀπὸ την Εὐρώπη ὁ Αἰακός. Στὸ Μίνωα θὰ ἀποδώσω τὴ δικαιοδοσία ὁριστικῆς ἐτυμηγορίας, ἄν ὑπάρχει κάτι ἀμφισβητούμενο στὶς κρίσεις των ἄλλων δύο, γιὰ νὰ καταστεῖ ὅσο το δυνατό πιὸ δίκαιη ἡ κρίση γιὰ την μεταθανάτια πορεία των ἀνθρωπίνων ψυχῶν».

Αὐτὴ εἶναι Καλλικλή ἡ ἀφήγηση ποῦ ἐγὼ ἔχω ἀκούσει καὶ πιστεύω ὅτι εἶναι ἀληθινή Ἀπὸ τις ἀναφορές αὐτές, συλλογίζομαι ὅτι κάτι τέτοιο συμβαίνει. Ὁ θάνατος, ὅπως ἐγὼ νομίζω, δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά ὁ διαχωρισμός δύο πραγμάτων, της ψυχῆς καὶ του σώματος, του ἑνός ἀπὸ το ἄλλο

Ἀπὸ τὴ στιγμή λοιπόν ποῦ θὰ ἐπέλθει ὁ διαχωρισμός της ψυχῆς ἀπὸ το σῶμα, το κάθε ἕνα ἀπὸ τα δύο μέρη σχεδόν ἐξίσου διατηρεῖ ἐκεῖνα τα χαρακτηριστικά, ποῦ εἶχε ὅταν ὁ ἄνθρωπος βρισκόταν ἐν ζωή, το σῶμα διατηρεῖ ἀναλλοίωτη τὴ φύση του καὶ ὁρατές ὅλες τις περιποιήσεις καὶ τις διαμορφώσεις ποῦ δέχτηκε.

Γιὰ παράδειγμα ἄν το σῶμα κάποιου ἦταν μεγάλο ἡ ἀπὸ τὴ φύση ἡ ἀπὸ την ὑπερβολική κατανάλωση τροφῆς ἡ ἀπὸ την ἐπίδραση καὶ των δύο παραγόντων, ὅσο ἦταν ζωντανός καὶ ὅταν πεθάνει ὁ νεκρός θὰ εἶναι μεγάλος καὶ ἄν ὑπῆρξε παχύς θὰ εἶναι παχύς καὶ μετά το θάνατο καὶ γιγιὰ ὅλα τα χαρακτηριστικά του σώματος το ἴδιο ἰσχύει

Ἄν πάλι ἔτρεφε μακριά κόμη, μακρομᾶλλης θὰ εἶναι καὶ ὁ νεκρός. Ἄν ἐπιπρόσθετα κάποιος εἶχε μαστιγωθεῖ καὶ εἶχαν ἀποτυπωθεῖ στὸ σῶμα του οἱ οὐλές ἀπὸ τις μαστιγώσεις ἡ ἀλλὰ τραύματα, ἐνῶ βρισκόταν στῆ ζωή καὶ μετά το θάνατο αὐτὰ θὰ εἶναι ἔκδηλα στῆ μορφή του πεθαμένου. Ἡ ἄν κανείς κατά την διάρκεια της ζωῆς του εἶχε μέλη του σώματός του σπασμένα ἡ διαστρεβλωμένα, οἱ ἴδιες αὐτὲς διαμορφώσεις θὰ εἶναι ὁρατές καὶ στῆ μεταθανάτια οὐσία του.

Με μία φράση δηλαδή, ὅλα ἐκεῖνα τα χαρακτηριστικά ποῦ ἀποτυπώθηκαν στὸ σῶμα του ἀνθρώπου ἐνῶ ζοῦσε εἶναι εὐδιάκριτα καὶ ὅταν πεθάνει ἡ ἄν ὄχι ὅλα τα περισσότερα γιὰ κάποιο χρονικό διάστημα.

Ἤ ἴδια διεργασία νομίζω ὅτι ἰσχύει καὶ γιὰ τὴ ψυχή Καλλικλή. Ἔκδηλα εἶναι ὅλα τα χαρακτηριστικά της ψυχῆς, ὅταν ἀπογυμνωθεῖ ἀπὸ το σῶμα, καὶ ἡ ἔμφυτες ἰδιότητες καὶ ἡ ἐπίκτητες, ὅσες διαμορφώσεις ἀπέκτησε ἡ ψυχή του ἀνθρώπου λόγῳ της ἐνασχόλησής της με κάθε πρᾶγμα

Ὅταν λοιπόν παρουσιαστοῦν ἐνώπιον του δικαστή, ἐκεῖνοι ποῦ ἔρχονται ἀπὸ την Ἀσία στὸν Ραδάμανθυ, ὁ Ραδάμανθυς τους βάζει σε σειρά καὶ ἐποπτεύει την ψυχή καθενός, χωρίς νὰ γνωρίζει σε ποῖον ἀνήκει, ἀλλὰ πολλές φορές ἀφοῦ παραλάβει την ψυχή του Μεγάλου Βασιλιά ἡ ἀλλοῦ ὁποιουδήποτε βασιλιά ἡ δυνάστη καὶ διαπιστώσει ὅτι τίποτα δὲν εἶναι ὑγιές στὴν ψυχή του, ἀλλὰ ἀντίθετα εἶναι ὅλη μαστιγωμένη ἀπὸ ραπίσματα καὶ γεμάτη οὐλὲς ἀπὸ την ἐπίδραση των ἐπιορκιῶν καὶ της ἀδικίας, ποῦ με κάθε πράξη του ἔχει ἀποτυπώσει στὴν ψυχή του καὶ ὅλα διεστραμμένα ἀπὸ το ψεῦδος καὶ την ἀλαζονεία καὶ τίποτα ὀρθὸ, ἀφοῦ ἔχει ἀνατραφεῖ χωρίς την ἀλήθεια Ὑπό την ἀρνητική ἐπίδραση τέλος, της ἐξουσίας της τρυφῆς της ἀλαζονείας καὶ της αὐθαιρεσίας των ενεργειών του, διέκρινε την ψυχή νὰ εἶναι γεμάτη ἀπὸ ἀσύμμετρη καὶ ἀσχήμια Ἀφοῦ διαπίστωσε λοιπόν ὁ δικαστής αὐτὰ, ἀπέπεμψε ἀμέσως αὐτὴν με περιφρόνηση στὸ δεσμωτήριο, ὁπού πρόκειται, ἀφοῦ φθάσει, νὰ ὑποστεῖ τις ἁρμόζουσες κυρώσεις…

Ὅπως λοιπόν ἔλεγα, ὅταν ἐκεῖνος ὁ Ραδάμανθυς παραλάβει (γιὰ νὰ δικάσει) κάποιον τέτοιου εἴδους, δὲν γνωρίζει τίποτα σχετικά με αὐτὸν, οὔτε ποῖος εἶναι οὔτε ἀπὸ ποίους κατάγεται, γνωρίζει μόνο ὅτι κάποιος εἶναι διεφθαρμένος. Ἔτσι, ἀφοῦ διαπιστώσει αὐτὸ, τον ἀποπέμπει στὸν Τάρταρο, ἐπισημαίνοντας, εἴτε ὅτι δύναται νὰ θεραπευθεῖ, εἴτε ὅτι εἶναι ἀνίατος, σύμφωνα με την ἀλάθευτη κρίση του. Εκείνος ἀφοῦ φτάσει στὸν Τάρταρο ὑφίσταται αὐτὰ ποῦ του ἁρμόζουν

Ἐνίοτε ὅταν ὁ ἀδέκαστος κριτής διακρίνει ἄλλη ψυχή ἀνθρώπου, ὁ οποίος ἔχει ζήσει με εὐσέβεια καὶ ὑπό το πνεῦμα της ἀλήθειας, ἁπλοῦ ἰδιώτη ἡ κάποιου ἀλλοῦ, κυρίως ὅμως, ὅπως ἐγώ θεωρῶ, Καλλικλή, ψυχή φιλοσόφου ποῦ ἀφοσιώθηκε στὰ δικά του ἔργα καὶ δεδὲν ἀκολούθησε ποικίλες κατευθύνσεις στὴ ζωή του, τὴ θαυμάζει καὶ τὴ στέλνει στὰ Νησιά των Μακάρων.

Ἔτσι ἀκριβῶς ἐνεργεῖ καὶ ὁ Αιακός καὶ καθένας ἀπὸ αὐτούς δικάζει κρατῶντας ράβδο, ὁ Μίνωας ὅμως κάθεται ἐποπτεύοντας, κρατῶντας μόνος αὐτὸς χρυσό σκῆπτρο, ὅπως ἀναφέρει ὁ ὁμηρικός Ὀδυσσέας ὅτι εἶδε αὐτὸν «νὰ κρατεῖ χρυσό σκῆπτρο καὶ νὰ ἀπονέμει δικαιοσύνη στοὺς νεκρούς.

Ἐγώ λοιπόν Καλλικλή, ἔχω πεισθεῖ ἀπόλυτα ἀπὸ την διήγηση αὐτὴ καὶ μεριμνῶ πῶς θὰ παρουσιαστῶ στὸν κριτή με ὅσο το δυνατό πιὸ ὑγιῆ την ψυχή μου. Ἀντλῶ ἱκανοποίηση λοιπόν στὸ νὰ ἀπέχω ἀπὸ τις τιμές των πολλῶν ἀνθρώπων καὶ ἀφιερώνομαι στὸ εγἐγχείρημα ἀνεύρεσης της ἀλήθειας, πῶς πραγματικά θὰ μπορέσω νὰ γίνω καλύτερος καὶ κατά τὴ διάρκεια της ζωῆς μου καὶ ὅταν πεθάνω, μετά το θάνατο.

Προτρέπω μάλιστα καὶ ὅλοις τους ἄλλους ἀνθρώπους, ὅσο δύναμαι νὰ πράξω κάτι τέτοιο, καὶ σε σένα ἀπευθύνω την παραίνεση νὰ κατευθύνεις τή ζωή σου στὸν ἀγῶνα αὐτὸ, τον ὁποῖο ἐγώ θεωρῶ τον ἐπικρατέστερο ἀπὸ ὅλοις τους ἐγκόσμιους ἀγῶνες, καὶ σε ἐπικρίνω ποῦ δὲν ἔχεις τή δυνατότητα νὰ βοηθήσεις τον ἑαυτό σου, ὅταν ἔρθει ἡ στιγμή της δικῆς σου δίκης καὶ κρίσης, την ὁποῖα ἐγώ μόλις τώρα ἀνέφερα, ἀλλά, ἀφοῦ προσέλθεις ἐνώπιον του δικαστή τον γιὸ της Αίγινας, ὅταν σε συλλάβει καὶ σε ὁδηγήσει πρός το δεσμωτήριο, θὰ μείνεις ἄναυδος καὶ θὰ κυριευτεῖς ἀπὸ ἰλίγγῳ, ἐσύ ἐκεῖ ὄχι λιγότερο ἀπὸ ἐμένα ἐδῶ, καὶ ἴσως κάποιος σε χτυπήσει ἀτιμωτικά στὸ πρόσωπο καὶ σε ἐξευτελίσει με κάθε δυνατό τρόπο."

Πλάτων, Γοργίας, 523a-527e



Ὁ μῦθος γύρω ἀπὸ το δικαστήριο των ψυχῶν ὑστέρα ἀπὸ

το θάνατο (C. 79-82, 523a-527e):

"Ἀπομένει ἡ μεταφυσική θεμελίωση των διαλεκτικῶν συμπερασμάτων. Ποιὸς γνωρίζει ἄν ἡ ζωή εἶναι θάνατος ἡ ὁ θάνατος ζωή; Ὁ θάνατος, γιὰ το Σωκράτη, δὲν τίποτα ἄλλο παρά ὁ χωρισμός δύο πραγμάτων, της ψυχῆς καὶ του σώματος. Ἤ ἀθάνατη ψυχή ἐξέρχεται ἀπὸ το θνητό σῶμα καὶ ὁδεύει πρὸς το σταυροδρόμι της κρίσης. Ἐκεῖ ἀναμένουν ἡ ἀκριβοδίκαιοι καὶ ἀδέκαστοι Κριτές του Ἄδη, ὁ Αἰακός, ὁ Μίνως καὶ ὁ Ραδάμανθυς, ἡ οποίοι ἀτενίζουν την ψυχή κάθε νεκροῦ καὶ ἐκδίδουν την ἀταλάντευτη ἐτυμηγορία τους, βασιζόμενοι στὰ ὁρατὰ σημάδια ποὺ φέρει πάνω της κάθε ψυχή ἀπὸ την προθανάτια δράση της.

Οἱ ψυχές των διεφθαρμένων καὶ των ἀδικῶν ἀποστέλλονται στὸ δεσμωτήριο της τιμωρίας καὶ της ἀπονομή της δικαιοσύνης, στὸν στυγερό Τάρταρο καὶ ὑποβάλλονται σε φρικτά, συνεχῶς ἐπαναλαμβανόμενα βασανιστήρια.

Οἱ ψυχές, ποὺ ἔζησαν με δικαιοσύνη καὶ σωφροσύνη κατευθύνονται στὶς Νήσους των Μακάρων καὶ βιώνουν της αἰώνια εὐδαιμονία

Ἤ φιλοσοφία, ὅπως ἀκριβῶς καὶ στὸν πλατωνικό Φαίδωνα, ὀράται ὡς μελέτη καὶ προετοιμασία θανάτου.

Ὁ Σωκράτης συρμένος ἄδικα σε δίκη ἀπό κάποιο εὐτελές ἀποκείμενο, ἴσως νὰ μὴν δύναται νὰ ὑπερασπιστεῖ τον ἑαυτὸ του ἐνώπιον της ἐγκόσμιας δικαστικῆς ἀρχῆς, ἐλλείψει ο

ὀνομαστῶν μαρτύρων ποὺ θὰ συνηγορήσουν ὑπέρ του καὶ ἐλλείψει της μεγαλεπήβολης ρητορικῆς πειθοῦς, ἡ ὁποῖα θὰ δημιουργήσει ἐπίφαση ἀλήθειας καὶ θὰ ἐξαπατήσει τους δικαστές, στὸ ἐπέκεινα, ὅμως, θὰ βρεθεῖ ἀναπόδραστα στὶς νήσους των Μακάρων.

Ὁ πολιτευτής μπορεῖ ἔντεχνα νὰ διαφεύγει τις δάγκανες του πολιτειακοῦ νόμου ὅσο βρίσκεται στή ζωή καὶ νὰ πραγματοποιεῖ τις ἄδικες ἐπιδιώξεις του, στό μεταθανάτιο σταυροδρόμι της κρίσης, ὅμως, θὰ καταληφθεῖ ἀπὸ ἔντρομο ἴλιγγο, καθώς τα τέκνα του Διός θὰ ἐποπτεύουν την ψυχή του καὶ θὰ του ἐπιβάλλουν, μετά ραπισμάτων καὶ προπηλακισμῶν, σκληρότατη τιμωρία.

Ἤ προτροπή πρὸς τον φιλοσοφικό τρόπο ζωῆς ἐνδύεται το μέγιστο κλέος.

Ὁ πολιτικός ἀνήρ ἁρμόζει νὰ κατακτήσει σε ἀτομικό ἐπίπεδο την αὐτοκυριαρχία (ἡ κυριαρχία του λόγου ἐπὶ του θυμοῦ καὶ των ἡδονῶν) καὶ τὴ δικαιοσύνη (διατήρηση αὐτῆς της εὐταξίας) καὶ ἐν συνεχείᾳ, ἀφοῦ το κατορθώσει αὐτὸ νὰ ἐπιδοθεῖ στὴν ἐφαρμογή των ἀρχῶν της πολιτικῆς ἐπιστήμης

Καιάδας - "Καιάδας - Ὁ μῦθος τῆς θανάτωσης βρεφῶν ἀπὸ τοὺς Σπαρτιᾶτες"

 

Ὁ Καιάδας εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ διαβόητα μέρη τῆς ἀρχαίας Σπάρτης καὶ συνδέεται στενὰ μὲ τὸν μῦθο τῆς θανάτωσης βρεφῶν ποὺ θεωροῦνταν ἀδύναμα ἢ μὴ κατάλληλα νὰ γίνουν μελλοντικοὶ πολεμιστές. Αὐτὴ ἡ πρακτικὴ ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ σκοτεινὰ κεφάλαια τῆς σπαρτιατικῆς ἱστορίας, εἶναι ὅμως ἔτσι ἂν καὶ εἶναι συχνὰ ὑπερβολικὰ δραματοποιημένη στὴ λαϊκὴ φαντασία καὶ τὴ μεταγενέστερη λογοτεχνία. 

Ἕνας ἀπ’ τοὺς πιὸ ἀτιμωτικοὺς θανάτους κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, ἦταν ὁ κατακρημνισμὸς σὲ βάραθρο. Ἐφαρμοζόταν στὴν Ἀθήνα, στὴν Κόρινθο, στοὺς Δελφούς, στὴ Θεσσαλία κι ἀλλοῦ καὶ ἀφοροῦσε τοὺς αἰχμαλώτους, ἐγκληματίες, ἱερόσυλους καὶ προδότες. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸ αὐτονόητο μαρτύριο, ἡ ποινὴ ἐμπεριεῖχε καὶ μεταφυσικὲς προεκτάσεις, καθὼς τὸ σῶμα παρέμενε ἄταφο καὶ ἡ ψυχὴ ἀδυνατοῦσε νὰ λυτρωθεῖ. «Κόρακες» ὀνομαζόταν ὁ τόπος τιμωρίας στὴ Θεσσαλία, «βάραθρο» ἢ «ὄρυγμα» στὴν Ἀθήνα, ὅπου πάντως μετὰ τὸ 406 π.Χ. φαίνεται πὼς ἡ τιμωρία παύει νὰ ἐφαρμόζεται, 

«Καιάδας» στὴ Σπάρτη. 

Ὁ τελευταῖος εἶναι καὶ ὁ πιὸ διάσημος, καθὼς εἶναι εὐρέως διαδεδομένη σήμερα ἡ φήμη, πὼς ἐκεῖ ἔριχναν οἱ Σπαρτιᾶτες, ἐκτὸς ἀπὸ αἰχμαλώτους καὶ κατάδικους, τὰ ἀνάπηρα καὶ ἀσθενικὰ βρέφη ἢ παιδιὰ τῆς Σπάρτης. Ὁ Καιάδας, ποὺ ὁ Στράβων τὸν ἀποκαλεῖ «δεσμωτήριον τὸ παρὰ Λακεδαιμονίους σπήλαιο τί», ταυτίζεται σήμερα μὲ τὸ σπηλαιοβάραθρο τοῦ χωριοῦ Τρύπη (10 χλμ. βορειοδυτικὰ τῆς Σπάρτης), βάσει τῶν περιγραφῶν τοῦ ἀρχαίου περιηγητῆ Παυσανία (τὸν ἀποκαλεῖ «ἀπότομο καὶ βαθὺ βάραθρο»), τοῦ Πλούταρχου κ.ά., καθὼς καὶ τοῦ σύγχρονου Γάλλου περιηγητῆ O. Rayet, ὁ ὁποῖος τὸ ἐπισκέφτηκε τὸ 1879.

Κατὰ ἱστορικὲς ἀναφορές, στὸν Καιάδα ρίχτηκαν ἀπὸ τοὺς Σπαρτιᾶτες ὁ ἥρωας τοῦ Β΄ Πελοποννησιακοῦ πολέμου ὁ Ἀριστομένης ὁ Ἀνδανιεὺς μαζὶ μὲ 50 αἰχμαλώτους Μεσσηνίους. Ἐπίσης στὸν Καιάδα οἱ Σπαρτιᾶτες κατακρήμνισαν καὶ τὸ νεκρὸ σῶμα τοῦ βασιλέως των Παυσανία ποὺ εἶχε καταδικαστεῖ σὲ θάνατο ἐπὶ προδοσία. Οἱ ἀρχαῖες ἀναφορὲς (Θούκ. 1.134, Παυσαν. 4.18, Στράβ. Ἡ 376) καθιστοῦν σαφὲς ὅτι στὸν Καιάδα ἀπορρίπτονταν «...οἱ ἐπὶ μεγίστοις τιμωρούμενοι» καὶ οἱ αἰχμάλωτοι πολέμου. 

Πὼς ὅμως διαμορφώθηκε ὁ μῦθος περὶ κατακρήμνισης καχεκτικῶν παιδιῶν στὸν Καιάδα; 

Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Πλάτων, ὁ ὁποῖος στὴν «Πολιτεία» του πρότεινε τὴ θανάτωση τῶν ἀσθενικῶν βρεφῶν σὲ βάραθρο τῆς κλασικῆς Ἀθήνας, ἀλλὰ ἀνεξήγητα τὸ ἐφιαλτικὸ ὄνειρό του Πλάτωνα χρεώθηκε ἡ Σπάρτη. Ὁ Καιάδας ἔχει -μᾶλλον κακῶς- ταυτιστεῖ μέ τους, ἐπίσης τρομερούς, «Ἀποθέτες». Τὸν τόπο δηλαδὴ ποὺ οἱ Σπαρτιᾶτες ἀπέθεταν τὰ μὴ ἀρτιμελῆ βρέφη, ὅπως ἀναφέρει ὁ Πλούταρχος καὶ μόνον αὐτός, στὸν βίο τοῦ Λυκούργου. Συγκεκριμένα ὁ ἀρχαῖος ἱστορικὸς γράφει ὅτι οἱ γονεῖς τοῦ κάθε νεογέννητου τὸ ἔφερναν ἐμπρὸς σὲ μία ἐπιτροπὴ γερόντων ποὺ τὸ ἐξέταζαν. Ἐὰν τὸ ἔβρισκαν ὑγιὲς καὶ ἀρτιμελὲς τὸ παρέδιδαν στὴν πόλη νὰ ἀνατραφεῖ, ἐνῷ στὴν ἀντίθετη περίπτωση τὸ «ἀπέπεμπον εἰς τὰς λεγομένας Ἀποθέτας», ἕναν βαραθρώδη τόπο στὸν Ταΰγετο, ἔτσι ὥστε τὸ δύσμορφο βρέφος νὰ πεθάνει μὲν ἀπὸ βέβαιο φυσικὸ θάνατο, ἀλλὰ ἡ πολιτεία νὰ μὴ μιανθεῖ ἀπὸ τὴν ἐκτέλεση του. Πάντως, ἀκόμη καὶ ἔτσι, οἱ σύγχρονοι ἐρευνητὲς ὑποστηρίζουν ὅτι αὐτὴ τὴν τύχη εἶχαν μόνο τὰ παιδιὰ μὲ βαριὲς δυσμορφίες καὶ ὄχι ἐλαφρὲς ἀναπηρίες, ἀλλὰ καὶ παιδιὰ ἀπὸ ἀνεπιθύμητες ἐγκυμοσύνες. 

Πιθανότατα, οἱ ἀόριστες ἀναφορὲς γιὰ τὴν ἐγκατάλειψη νεογνῶν στοὺς «Ἀποθέτες» του Ταΰγετου, ποὺ συνδέονται συχνὰ μὲ τὸν ἀρχαῖο Καιάδα, συγχέονταν μὲ τὴ γνωστή, σὲ ὅλη τὴν ἀρχαιότητα, πρακτική της βρεφοκτονίας. Ἡ πρακτική της βρεφοκτονίας, ἀποτελοῦσε ἔσχατο καὶ ἐπώδυνο μέσο οἰκογενειακοῦ προγραμματισμοῦ σὲ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας, ἀπὸ τὴν ἀπώτερη προϊστορία μέχρι τὴ σύγχρονη ἰατρικὴ ἐπανάσταση καὶ τὴν ἐφαρμογὴ προηγμένων μεθόδων ἀντισύλληψης καὶ ἀποφυγῆς ἀνεπιθύμητων κυήσεων. Ἡ δέ, ἔκθεση τῶν παιδιῶν μὲ κάποια γενετικὴ δυσπλασία ἢ δυσμορφία ἀποτελοῦσε κοινὴ πρακτικὴ καὶ δὲν παρατηροῦνται διακρίσεις ἢ πολυνομία ἀπὸ πόλη σὲ πόλη καὶ ἀπὸ ἐποχὴ σὲ ἐποχή. 

Ὅμως, ἀκόμη καὶ ἡ συνθήκη τῆς ψυχικὰ ἐπώδυνης βρεφοκτονίας, βρίσκεται σὲ πλήρη ἀντιπαράθεση μὲ τὴν ἀποτρόπαιη καὶ ἀήθη παραβίαση τῆς ἔμφυτης ἀνθρώπινης αἴσθησης τοῦ φυσικοῦ καὶ νομικοῦ δικαίου, ποὺ συνεπάγεται ὁποιαδήποτε ἀντίληψη ἐγκατάλειψης ἀνυπεράσπιστων καὶ ἐν ζωῇ νεογνῶν, στὶς διαθέσεις ἐπιθετικῶν καιρικῶν συνθηκῶν καὶ ἄγριων ζώων. Συνεπῶς, ἡ ἄποψη αὐτὴ φαίνεται νὰ ἀποτελεῖ πάρεργο τῆς ἴδιας δυσφημιστικῆς παρερμηνείας τοῦ Καιάδα καὶ τῆς ἐγχώριας ἱστορικῆς ὑποβάθμισης τῆς ἀρχαίας Σπάρτης (μὲ τὴν ἑλληνικὴ Ἐκκλησία νὰ ὑποστηρίζει αὐτὸν τὸν μῦθο, μὲ ἰδιαίτερο «ζῆλο»). 

Σύμφωνα μὲ τὸν Ἡρόδοτο οἱ ἐκτελέσεις καταδίκων (ἢ αἰχμαλώτων) γίνονταν πάντα τὴ νύχτα καὶ πολλὲς ἑρμηνεῖες μποροῦν νὰ δοθοῦν πάνω σὲ αὐτό, ποὺ ἀφοροῦν εἴτε σὲ κάποια τελετουργικὴ πρακτικὴ εἴτε σὲ ψυχολογικὰ αἴτια ἢ στὴν ἐπιθυμία νὰ κρυφτεῖ ἀπὸ τὴν κοινὴ θέα τὸ ἐπαίσχυντο τέλος ἑνὸς Σπαρτιάτη. Ἐπιπλέον, οἱ ἐκτελέσεις γίνονταν στὴ φυλακή, προφανῶς διὰ ἀπαγχονισμοῦ, τοὐλάχιστον ἕως τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἡροδότου. Ὁ Καιάδας δὲν ἀναφέρεται πουθενὰ οὔτε κάποιο ἄλλο εἶδος κατακρημνισμοῦ. Ἴσως ὁ Καιάδας νὰ χρησιμοποιοῦνταν ὡς ἕνα μέρος ὅπου ρίχνονταν τὰ σώματα μετὰ τὴν ἐκτέλεση. 

Ἡ ἀλήθεια εἶναι, πάντως, πὼς ἔχουμε ἐλάχιστες μαρτυρίες γιὰ ὑποθέσεις ἀνθρωποκτονίας στὴ Σπάρτη καὶ ἀκόμη λιγότερες γιὰ τὶς ποινὲς ποὺ ἐπιβάλλονταν ἐκεῖ. Γενικότερα, στὴν ἀρχαιότητα οἱ ἀναφορὲς γιὰ τὴ θανάτωση βρεφῶν στὸν Καιάδα εἶναι ἐξαιρετικὰ περιορισμένες καὶ χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἀσάφεια καὶ ἀπροσδιοριστία, ἐνῷ στὴ σύγχρονη ἐποχὴ ἀποκτοῦν μεγαλύτερη ἀποδοχὴ καὶ διάδοση καὶ μάλιστα σὲ συγγράμματα τῆς στοιχειώδους ἐκπαίδευσης, παρὰ τὴν παντελῆ ἔλλειψη τεκμηρίωσης καὶ ὑποστήριξης τῆς αἰνιγματικῆς μυθοπλασίας. Ἀντίθετα, στὴ διεθνῆ ἱστοριογραφία οἱ σχετικὲς ἀναφορὲς ἀμφισβητοῦνται ἢ ἀγνοοῦνται παντελῶς.

Ὁ θρῦλος αὐτός, φαίνεται νὰ παίρνει σάρκα καὶ ὀστᾶ τὸ 1904, ὅταν κατὰ τὴν διεξαγωγὴ ἀρχαιολογικῆς ἔρευνας, τὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα ἐντὸς τοῦ Καιάδα ὁδήγησαν τὴν τότε ὁμάδα τῶν ξένων ἀρχαιολόγων στὴ διαπίστωση, ποὺ ἕως σήμερα κακῶς παραμένει, ὅτι οἱ ἀρχαῖοι Σπαρτιᾶτες ἔριχναν στὸν γκρεμὸ τὰ ἀνάπηρα παιδιά, μὲ τὸ σκεπτικὸ ὅτι τοὺς ἦταν βάρος καὶ ἄχρηστα γιὰ τὴν κοινωνία τους. Ἡ ἐπιστημονικὴ ὁμάδα βασίστηκε στὸ μικρὸ μέγεθος τῶν ὀστῶν, ποὺ ἀποκάλυψε ἡ ἀρχαιολογικὴ ἔρευνα, τὰ ὁποῖα ἀπεδόθησαν σὲ ὀστᾶ μικρῶν παιδιῶν. 

Τὸ 1956, μισὸ αἰῶνα μετά, ἡ μέθοδος τοῦ ἄνθρακος C14 ἀξιολόγησε τὰ συγκεκριμένα εὑρήματα ὡς μὴ ἀνήκοντα σὲ παιδιὰ ἀλλὰ σὲ ἐνήλικους ἄνδρες καὶ γυναῖκες καὶ μόνον σὲ ἕνα ποσοστὸ 15% ἀνήλικων. Ἅπαντες δέ, εἶχαν κατάγματα. Κατὰ τὴ δεκαετία τοῦ 1980, ἀλλὰ καὶ τὸ 2003, πολλοὶ ἀρχαιολόγοι, σπηλαιολόγοι ἀλλὰ καὶ ὀρειβάτες κατέβηκαν στὸν Καιάδα καὶ ἔδωσαν διάφορα στοιχεῖα γιὰ τὰ εὑρήματα ποὺ ὑπάρχουν στὸ ἐσωτερικό του. Ἐπικρατεῖ, βέβαια, μιὰ σύγχυση γιὰ τὸ κατὰ πόσο ἔφτασαν στὸν «πάτο» τοῦ πηγαδιοῦ. Ἄλλωστε, δὲν γνωρίζουμε ἂν μὲ τὰ χρόνια λόγῳ τῶν σεισμῶν ἡ δομὴ τοῦ Καιάδα ἔχει ἀλλάξει. Κατὰ τὸν Πλούταρχο (Κίμων 16.4) ὁ σεισμὸς τοῦ 464 π.Χ. ἦταν τρομακτικὰ ἰσχυρός: «Ἡ χώρα τῶν Λακεδαιμόνιων χάσμασιν ἐνώλισθε πολλοῖς καὶ τῶν Ταϋγέτων τιναχθέντων κορυφαὶ τινὲς ἀπερράγησαν» (ἄνοιξαν χάσματα καὶ ἀποκόπηκαν βράχοι ἀπὸ τὶς κορφὲς τοῦ Ταΰγετου). Εἶναι ἑπομένως φυσικὸ νὰ ἔπεσαν ἀπὸ τότε μεγάλοι βράχοι καὶ στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ Καιάδα. 

 Παρατηρήθηκε ὅτι καὶ πάνω σὲ πεσμένους ὀγκολίθους ὑπῆρχαν ὀστᾶ ἀνθρώπινων σκελετῶν, ποῦ ρίχτηκαν προφανῶς ἀπὸ τὴν ἄνω, ἀρχικὴ εἴσοδο καὶ μετὰ τὸ 464 π.χ. Πάντως, τὸ σίγουρο εἶναι ὅτι τὰ ὀστᾶ ποὺ βρῆκαν ἐκεῖ ἀνήκουν σὲ ἐνηλίκους, ἡλικίας 18-35 ἐτῶν. Βρέθηκε μόνο ἕνας σκελετὸς παιδιοῦ, ὄχι πολὺ μικρῆς ἡλικίας, τὸ ὁποῖο πιθανολογεῖται ὅτι ἔπεσε κατὰ λάθος μέσα στὸν Καιάδα. Μαζὶ μὲ τὰ ὀστᾶ βρέθηκαν αἰχμὲς ἀπὸ βέλη καὶ δόρατα, ἐνῷ ἕνα θραῦσμα κρανίου εἶχε καρφωμένη πάνω του τὴν αἰχμὴ ἑνὸς βέλους. Πολλοὶ κατέληξαν στὸ συμπέρασμα ὅτι τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ σώματα ποὺ ρίχτηκαν ἐκεῖ ἦταν ἤδη νεκρά. Βρέθηκαν, ἐπίσης, λύχνοι καὶ σιδερένιοι χαλκάδες-δεσμά. 

Σὲ κάθε περίπτωση δὲν διαπιστώθηκε ἡ παρουσία σκελετικῶν εὑρημάτων νεογέννητων ἀτόμων ἢ βρεφῶν, τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦν τὸ πιὸ ἀμφιλεγόμενο καὶ ἀμφισβητούμενο στοιχεῖο τῆς σχετικῆς ἱστοριογραφίας ποὺ συνδέεται μὲ τὸ σπηλαιοβάραθρο τοῦ Καιάδα καὶ τὴν ἀρχαία Σπάρτη. 

Ἐπίσης, δὲν μπόρεσε νὰ διαπιστωθεῖ μέχρι σήμερα, παρὰ τὶς ἐπανειλημμένες ἔρευνες, ἡ παρουσία σκελετικῶν εὑρημάτων μικρῶν παιδιῶν, βιολογικῆς ἡλικίας 1-4 ἐτῶν ἢ μεγαλύτερων παιδιῶν ἡλικίας 5-10 ἐτῶν, στὸ χῶρο του σπηλαιοβαράθρου. 

Ὅπως ἔχει, ἤδη, ἀναφερθεῖ, τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα σκελετικὰ εὑρήματα, ποὺ βρέθηκαν στὸ χῶρο του σπηλαιοβαράθρου, ἀνήκουν σὲ ἄνδρες βιολογικῆς ἡλικίας, μεταξὺ 18 καὶ 35 ἐτῶν. Μόνο δύο κρανία ἐνηλίκων ἀνδρῶν ἐμφανίζουν ἐνδείξεις πιθανῆς βιολογικῆς ἡλικίας μεγαλύτερης τῶν πενῆντα ἐτῶν, ἐνῷ βρέθηκαν λίγα σκελετικὰ εὑρήματα δύο ἐφήβων, πιθανῆς ἡλικίας 14-17 ἐτῶν, καθὼς καὶ τμήματα μετωπιαίου ὀστοῦ καὶ ἄνω γνάθου ποὺ πρέπει νὰ ἀνήκουν σὲ ἕνα ἀκόμη νεαρὸ ἄτομο ἡλικίας, περίπου, δώδεκα ἐτῶν. 

Ἀλλὰ καὶ αὐτὴ ἀκόμη ἡ περίπτωση τοῦ νεαρότερου ἀτόμου δὲν θὰ μποροῦσε νὰ θεωρηθεῖ τεκμήριο θανάτωσης βρεφῶν στὸν Καιάδα. Ἀντίθετα εἶναι γνωστή, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴ σύγχρονη ἱστορικὴ περίοδο, ἡ συχνὴ ἐμπλοκὴ μεγαλύτερων παιδιῶν καὶ ἐφήβων σὲ βίαιες ἀντιπαραθέσεις καὶ πολεμικὲς συρράξεις. 

Τὰ συμπεράσματά περί εὐγονίας τῶν Σπαρτιατῶν, στὸ πλαίσιο μιᾶς στρατοκρατούμενης κοινωνίας, ὁ ὑπερβάλλων ρόλος των φυλετὼν στὶς οἰκογενειακὲς καὶ ἀτομικὲς ὑποθέσεις, στὸ πλαίσιο τοῦ κοινοβιακοῦ χαρακτῆρα τῆς σπαρτιατικῆς κοινωνίας, προέρχονται καὶ ἀποτελοῦν ἀναπόσπαστα μέρη τοῦ σπαρτιατικοῦ μύθου, τοῦ ὁποίου ἕνας ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους ἀρχιτέκτονες ἦταν καὶ ὁ Πλούταρχος. Συνεπῶς, ἡ οὕτως ἢ ἄλλως ἀμφισβητήσιμη ἀναφορὰ στὴ σκόπιμη θανάτωση βρεφῶν στὸν Καιάδα, γιὰ λόγους εὐγονικῆς, φαίνεται νὰ κλονίζεται σοβαρά. Τὸ παραμύθι περί «...ὡραίων Σπαρτιατῶν, Καιάδα ἀνάπηρων τέκνων» ἄλλωστε δὲν συμπορεύεται μὲ τὸν ποιητὴ Τυρταῖο (ἐκ γενετῆς τυφλόν), τὸν βασιλιᾶ Ἀγησίλαο τῆς Σπάρτης (ἐκ γενετῆς χωλὸν) καὶ πλείστους ἄλλους διακεκριμένους Σπαρτιᾶτες, οἱ ὁποῖοι δὲν ἦταν ἀρτιμελεῖς, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν ἐπίσημη ἱστορία. Χαρακτηριστικὸ εἶναι δέ, πὼς ὅταν κάποτε εἰρωνεύτηκαν ἕναν κουτσὸ Σπαρτιάτη ποὺ πήγαινε νὰ πολεμήσει, αὐτὸς ἀπάντησε πὼς «ὁ πόλεμος χρειάζεται ἄτομα ποὺ μένουν στὴ θέση τους καὶ ὄχι ἄτομα ποὺ τὸ βάζουν στὰ πόδια», ἐνῷ σὲ παρόμοια περίπτωση τυφλοῦ Σπαρτιάτη, αὐτὸς ἀπάντησε πὼς «καὶ τίποτα νὰ μὴν κάνω, ὅλο καὶ κάποια λεπίδα τοῦ ἐχθροῦ θὰ στομώσω μὲ τὸ σῶμα μου». 

Ἐκφοβιστικὴ Προβολή: Ἡ ἀφήγηση αὐτὴ ἐνίσχυσε τὸν φόβο καὶ τὸ δέος γύρω ἀπὸ τὴ Σπάρτη, παρουσιάζοντας τὴν πόλη ὡς ἕνα μέρος ὅπου μόνο οἱ ἰσχυρότεροι ἐπιβιώνουν. Ἦταν ἕνας τρόπος νὰ δείξουν οἱ Σπαρτιᾶτες τὴν ἀφοσίωσή τους στὴν ἐπιβίωση τοῦ κράτους καὶ τὴ στρατιωτικὴ ὑπεροχή. 

Ἀποθετήριο ἀναπήρων τέκνων πρωτολειτούργησε ἐπὶ Βυζαντίου (τὰ ἀνάπηρα τέκνα τὰ ἀπέθεταν στὰ «ἄντρα», τὰ ὁποῖα ἦταν σπηλιές), προηγήθηκε ὅμως ἡ ἀπόθεση τέκνων ὑγιῶν καὶ μὴ ὑγιῶν ἀπὸ τοὺς Ρωμαίους κατὰ τὴν τελευταία περίοδο τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστὴ καὶ ὡς πτώση τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γιὰ ἄλλους λόγους (κοινωνικοὺς κατ’ ἐξοχήν). 

Ὁ Θεόδωρος Πίτσος, Καθηγητὴς Φυσικῆς Ἀνθρωπολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἐξηγεῖ πὼς μετὰ ἀπὸ ἔρευνες ἀποδείχτηκε πὼς ποτὲ οἱ Ἀρχαῖοι Σπαρτιᾶτες δὲν πέταγαν τὰ παιδιά τους στὸν Καιάδα σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ ἑλληνικὸ κράτος ποὺ γιὰ δεκαετίας μέσῳ τῆς ἐκπαίδευσης ὑποστηρίζουν τὸ ἀντίθετο. 

Γιατί οἱ Ἀμερικανοὶ δὲν ξαναπάτησαν στὸ φεγγάρι !!

Τα αἰνίγματα τῆς Σελήνης... καὶ τὰ ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ κείμενα 

Τὸ ταξίδι στὸ φεγγάρι πάντα ἦταν ἕνα ὄνειρο πὸὺ συναρπάζει. Πολλοὶ ἀναρωτιοῦνται γιατί οἱ Ἀμερικανοὶ δὲν ἐπέστρεψαν. Ἂς ρίξουμε μὶὰ ματιὰ σὲ αὐτὸ τὸ μυστήριο καὶ τὶς πιθανὲς ἀπαντήσεις. 

Ἔχετε κοιτάξει ποτὲ τὸν νυχτερινὸ οὐρανὸ καὶ νιώσατε μιὰ αἴσθηση θαύματος καὶ μυστηρίου κοιτάζοντας τὸ φεγγάρι; Τὸ φεγγάρι ἔχει αἰχμαλωτίσει τὴν ἀνθρωπότητα γιὰ αἰῶνες, ἐμπνέοντας μύθους, θρύλους καὶ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα. Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, τὸ φεγγάρι συνδέθηκε συχνὰ μὲ διάφορες θεότητες καὶ κατεῖχε σημαντικὴ θέση στὸν πολιτισμὸ καὶ τὴ λογοτεχνία τους. Ἂς ἐμβαθύνουμε στὰ αἰνίγματα τοῦ φεγγαριοῦ ὅπως ἐξερευνήθηκαν μέσα ἀπὸ ἀρχαῖα 

Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες γοητεύτηκαν ἀπὸ τὴ διαρκῶς μεταβαλλόμενη ἐμφάνιση τοῦ φεγγαριοῦ καὶ προσπάθησαν νὰ ἀποκαλύψουν τὰ μυστήρια τοῦ μέσῳ τῆς παρατήρησης καὶ τοῦ στοχασμοῦ. Ἀνέπτυξαν σεληνιακὰ ἡμερολόγια γιὰ νὰ παρακολουθοῦν τὶς φάσεις τῆς σελήνης καὶ νὰ προβλέψουν οὐράνια γεγονότα, θέτοντας τὰ θεμέλια γιὰ τὴ σύγχρονη ἀστρονομία καὶ ἀστρολογία. 

Μὲ μιὰ προσεκτικὴ ἐρευνητικὴ ματιά, μοιάζει σὰν ὅλα τὰ περίεργα φαινόμενα τοῦ κόσμου, νὰ ἔχουν συγκεντρωθεῖ στὸ φυσικό (;) μᾶς δορυφόρο. Θὰ προσπαθήσω νὰ παρουσιάσω συνοπτικὰ καὶ ὅσο πιὸ περιεκτικὰ γίνεται γιὰ νὰ μὴν κουράσω, κάποια μόνο, ἀπ' τὰ παράδοξα στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα λαμβάνουν χώρα στὴ Σελήνη. Σκοπὸς τοῦ ταξιδιοῦ μας; Αὐτὸ καθ' αὐτὸ τὸ ταξίδι! Θέτοντας κίνητρα γιὰ περαιτέρω ἔρευνα καὶ προβληματισμό. 

Ἡ Κληρονομιὰ τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν Κειμένων 

Τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ κείμενα ποὺ ἐξερευνοῦν τὰ αἰνίγματα τοῦ φεγγαριοῦ συνεχίζουν νὰ ἐμπνέουν περιέργεια καὶ γοητεία στὴ σύγχρονη ἐποχή. Μελετῶντας αὐτά τα κείμενα ἀποκτοῦμε διορατικότητα 

1) Καὶ πρῶτα - πρῶτα, ἡ Σελήνη μας δὲν θὰ ἔπρεπε κἂν νὰ βρίσκεται ἐκεῖ ποὺ βρίσκεται. 

Ὁ Ἰσαὰκ Ἀσίμωφ, ὁ μεγάλος αὐτὸς ἀστρονόμος καὶ συγγραφέας ἐπιστημονικῆς φαντασίας τοῦ προηγούμενου αἰῶνα, ὑπελόγισε, ὅτι ἡ ἐλκτικὴ δύναμη, ποὺ ἀσκεῖ ὁ Ἥλιος πάνω στὴ Σελήνη εἶναι διπλάσια ἀπὸ αὐτήν, ποὺ τῆς ἀσκεῖ ἡ Γῆ, σύμφωνα μὲ τὸν Νόμο τῆς Παγκόσμιας Ἕλξης, πρᾶγμα ποὺ σημαίνει ὅτι ὁ Ἥλιος, φυσιολογικά, θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε ἀποσπάσει τὴ Σελήνη ἀπὸ τὴ Γῆ. Φαίνεται ὅμως, ὅτι κάτι τὴν κρατάει καρφωμένη στὴ θέση της. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ Ἀσίμωφ, κατέληξε στὸ συμπέρασμα, ὅτι ἡ Σελήνη δὲν εἶναι φυσιολογικὸς δορυφόρος τῆς Γῆς. 

2) Ἡ Σελήνη ἔχει βρεθεῖ πολὺ μακριὰ ἀπ' τὴ Γῆ. 

Οἱ ἀποστάσεις, μὲ βάση τὶς ὁποῖες ἕνας δορυφόρος περιστρέφεται γύρω ἀπὸ ἕναν πρωτεύοντα πλανήτη, ἔχουν νὰ κάνουν καὶ μὲ τὴν ἀπόσταση ἀσφαλείας, ποὺ κρατάει ὁ δορυφόρος ἀπὸ τὸν πλανήτη γιὰ νὰ μὴν καταστραφεῖ ἀπὸ τὶς παλιρροιακὲς δυνάμεις, οἱ ὁποῖες ἀναπτύσσονται ἐξ' αἰτίας τῆς βαρυτικῆς ἕλξης, ποὺ ἀσκεῖται μεταξὺ τῶν σωμάτων. Ἡ ἀπόσταση αὐτὴ εἶναι γνωστὴ σὰν «ὅριο τοῦ Ρός». Τὸ ὅριο τοῦ Ρὸς γιὰ τo δίδυμο Γῆ-Σελήνη εἶναι 18.261 χιλιόμετρα. Ἂν ἡ Σελήνη πλησιάσει ἢ περάσει αὐτὴ τὴν ἀπόσταση, θὰ διαλυθεῖ ἀπὸ τὶς παλιρροιακὲς δυνάμεις τῆς Γῆς. Ἡ Σελήνη ὅμως, βρίσκεται σὲ μέση ἀπόσταση...384.000 χιλιόμετρα ἀπὸ τὴ Γῆ, δηλαδὴ 21 φορὲς μακριὰ ἀπὸ τὸ ὅριο τοῦ Ρὸς τῆς Γῆς, (!) ὅταν οἱ πλησιέστεροι δορυφόροι τῶν ἄλλων πλανητῶν βρίσκονται 1,5 φορὰ μακριὰ ἀπὸ τὸ ὅριο τοῦ Ρὸς τοῦ κάθε πλανήτη. 

3) Ἡ Σελήνη εἶναι ἐπίσης ὁ μοναδικὸς δορυφόρος τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος, ὁ ὁποῖος περιστρέφεται σχεδὸν στὸ ἐπίπεδο τῆς ἐκλειπτικῆς (κλίση 5 μοῖρες), ὅταν ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι δορυφόροι περιστρέφονται γύρω ἀπὸ τὸ ἰσημερινὸ ἐπίπεδο κάθε πλανήτη. Ἔχει βρεθεῖ δηλαδὴ σὲ τέτοιο σημεῖο, οὕτως ὥστε τὰ τρία σώματα Ἥλιος, Γῆ καὶ Σελήνη νὰ βρίσκονται στὸ ἴδιο ἐπίπεδο! Ἐξ' αἰτίας αὐτῆς τῆς μοναδικότητας, τὸ σύστημα Γῆς-Σελήνης θεωρεῖται σὰν «διπλὸ σύστημα πλανητῶν». Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ Σελήνη εἶναι δορυφόρος καὶ πλανήτης ταυτόχρονα! 

4) Ἐντελῶς «συμπτωματικά», ἡ φαινόμενη διάμετρος τῆς Σελήνης εἶναι ἴση μὲ τὴ φαινόμενη διάμετρο τοῦ Ἡλίου. Συγκεκριμένα, ἡ φαινόμενη διάμετρος τῆς Σελήνης ἀπὸ τὴ Γῆ εἶναι: Τόξο ἐφαπτομένης διαμέτρου/ἀπόσταση, δηλαδὴ Arc tan (3476/ 384000) = 0,52°. Ὁμοίως, ἡ φαινόμενη διάμετρος τοῦ Ἥλιου εἶναι: Arc tan (1375000/ 149900000) = 0,52°. Δηλαδὴ οἱ δυὸ δίσκοι φαίνονται ἀκριβῶς ἴσοι γιὰ τὸν παρατηρητὴ ἀπὸ τὴ Γῆ! Αὐτὸ ἔχει ὡς συνέπεια νὰ δημιουργεῖται τὸ καταπληκτικὸ φαινόμενο τῶν ὁλικῶν ἡλιακῶν ἐκλείψεων! 

5) Ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον μείζονα μυστήρια τῆς συμπεριφορᾶς τῆς Σελήνης εἶναι, ὅτι ὁ δορυφόρος μας ἀκολουθεῖ μιὰν ἀμιγῶς κυκλικὴ τροχιά, μοναδικὴ σὲ ὁλόκληρο τὸ ἡλιακό μας σύστημα! Ἐὰν ἡ Σελήνη εἶχε δεσμευτεῖ ἀπὸ τὴν ἕλξη τῆς Γῆς τότε θὰ εἶχε υἱοθετήσει μιὰν ἐπιμήκη, ἐλλειψοειδῆ τροχιά, ὅπως οἱ δορυφόροι ἄλλων πλανητῶν. Ἐπιπλέον, στρέφει πάντοτε τὴν ἴδια πλευρά της πρὸς τὴ Γῆ, ἐμφανίζει δηλαδὴ σύγχρονη τροχιά. Ἡ Σελήνη κατὰ συνέπεια, περιστρέφεται γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό της σὲ ἴσο χρόνο, στὸν ὁποῖο περιφέρεται καὶ γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ. Σὲ ἀκριβῶς 29,53 ἡμέρες! 

Κατ' ἀντιπαραβολή, φανταστεῖτε ἕναν παρατηρητή, ὁ ὁποῖος κάθεται στὸ κέντρο ἑνὸς τραπεζιοῦ ἐνῷ κάποιος ἄλλος γυρίζει γύρω-γύρω ἀπ' τὸ τραπέζι, κατὰ τέτοιον τρόπο, οὕτως ὥστε αὐτὸς ποὺ κάθεται στὸ τραπέζι νὰ βλέπει πάντοτε τὸ ἀνφὰς τοῦ προσώπου αὐτοῦ, ποὺ περιστρέφεται γύρω του. Αὐτὴ ἡ συγκεκριμένη τροχιὰ δίνει ἀρκετὰ πλεονεκτήματα σὲ κάποιον ποὺ θὰ ἀποφάσιζε νά...κρυφτεί (λέμε τώρα ) στὴ Σελήνη! 

Ἡ θεατὴ πλευρὰ ἀποτελεῖ φυσικὴ ἀσπίδα τῆς ἀθέατης πλευρᾶς τῆς Σελήνης στὶς ἐκπομπὲς ἠλεκτρομαγνητικὴς ἀκτινοβολίας. Ὅταν οἱ ἀποστολὲς Ἀπόλλων, βρίσκονταν σὲ τροχιὰ γύρω ἀπ' τὴ Σελήνη καὶ περνοῦσαν πίσω ἀπ' τὴν ἀθέατη πλευρά, στὸ Χιοῦστον σήμαινε συναγερμός! Ἡ ἐπαφὴ μὲ τὸ διαστημόπλοιο χάνονταν γιὰ ἀρκετὰ λεπτά, οἱ ἐπικοινωνίες διεκόπτονταν τελείως καὶ στὴ Γῆ εἶχαν...μαύρα μεσάνυχτα γιὰ τὴν κατάσταση ἀλλὰ καί την...ύπαρξη τοῦ διαστημοπλοίου. Συνεπῶς, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἡ ἀθέατη πλευρὰ προστατεύεται ἀπὸ μιὰ φυσικὴ ἀσπίδα. 

6) Ἡ Σελήνη εἶναι κομματάκι...μεγάλη γιὰ νὰ ἀποτελεῖ φυσικὸ δορυφόρο τῆς Γῆς ! 

Μεγάλη, ὅσο κανεὶς ἄλλος δορυφόρος τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος σὲ σχέση μὲ τὸν πρωτεύοντα πλανήτη του. Μὲ διάμετρο 3.476 χιλιόμετρα φαντάζει πολὺ μεγάλη μπροστὰ στὰ 12.756 χλμ τῆς Γῆς (ἔχει ἀναλογία διαμέτρων μὲ τὴ Γῆ 1:4), ὅταν οἱ μεγάλοι δορυφόροι Γανυμήδης τοῦ Δία καὶ Τιτᾶνας τοῦ Κρόνου ἔχουν ἀντίστοιχα ἀναλογία διαμέτρων 1:30 καὶ 1:27. 

7) Σχετικὰ τώρα μὲ τὴν ἡλικία τῆς Σελήνης... Χμμ.. Πάνω ἀπὸ τὸ 99% τῶν σεληνιακῶν βράχων ποὺ ἐξετάστηκαν κάτω ἀπὸ ἀνάλυση, προσδιορίσθηκε, ὅτι εἶναι ἀρχαιότεροι ἀπὸ τὸ 90% τῶν πιὸ ἀρχαίων βράχων ποὺ βρέθηκαν στὴ Γῆ. Ὁρισμένα δείγματα μάλιστα, σύμφωνα μὲ τὴν ἄποψη ἀρκετῶν ἐπιστημόνων, εἶναι πιὸ παλιὰ καὶ ἀπ' τὸν Ἥλιο! Καὶ σημειῶστε, ὅτι οἱ Σεληνιακὲς θάλασσες, ἀπ' ὅπου προῆλθαν τὰ περισσότερα δείγματα εἶναι νεότεροι σχηματισμοὶ τῆς Σελήνης! Σαφῶς λοιπόν, ἡ παροῦσα ἡλικιακὴ ἀνακολουθία μεταξὺ Γῆς καὶ Σελήνης, ὅπου ἀποδεδειγμένα πλέον ἡ δεύτερη δείχνει νὰ προϋπάρχει τῆς πρώτης, καταρρίπτει καὶ τὴν ἐπικρατοῦσα θεωρία σχηματισμοῦ τῆς Σελήνης ἀπὸ τὴ σύγκρουση ἑνὸς πλανητοειδοῦς μὲ τὴ Γῆ. 

8)  Πιστεύω ὅμως, πὼς θὰ πρέπει ἐπί τέλους ἡ NASA νὰ βγεῖ καὶ νὰ ἐξηγήσει γιὰ ποιόν λόγο ἡ Σελήνη ἀντηχοῦσε σάν....καμπάνα στὰ ἐπαναλαμβανόμενα πειράματα τῶν ἀποστολῶν Ἀπόλλων 12,14,15,16 καὶ 17, ὅπου οἱ ἀστροναῦτες πέταξαν ἀπὸ ὁρισμένο ὕψος ἐξοπλισμό, ποὺ προσέκρουσε στὴν ἐπιφάνεια τοῦ φεγγαριοῦ καὶ δημιούργησε δονήσεις, οἱ ὁποῖες διαρκοῦσαν κάθε φορὰ γιὰ πολὺ μεγάλο χρονικὸ διάστημα (ἄνω τῆς μιᾶς ὥρας). Τὰ σεισμικὰ κύματα, ποὺ δημιουργήθησαν, ἐνεφάνισαν συμπεριφορὰ (ταχύτητα 9,5 km/sec σὲ βάθος 32 km) ἀνάλογη τῆς κινήσεώς τους μέσα ἀπὸ ὑλικὸ μὲ πολὺ καλὴ ἀγωγιμότητα, ὅπως τὰ μέταλλα! Ἐπίσης, περιμένω...εδώ καὶ χρόνια ἀπ' τὴ NASA νὰ δώσει μιὰν ἐξήγηση γιὰ τὶς δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπισαν οἱ ἀστροναῦτες στὸ νὰ τρυπήσουν τὴν ἐπιφάνεια τῆς Σελήνης... 

9) Παρατηρῶντας τή γεωλογία ἤ καλύτερα τή γεωμορφολογία τοῦ φεγγαριοῦ, θά διαπιστώσει κανείς, ὅτι παρουσιάζεται σὰν κάτι νά του...γύρισε τα μέσα ἔξω. Σὰν γάντι.  Τὰ βαρύτερα ὑλικά, τὰ ὁποῖα θὰ ἔπρεπε κανονικὰ νὰ βρίσκονταν στὸν πυρῆνα, ὅπως εἶναι γιὰ παράδειγμα 

τὰ λιωμένα μέταλλα, ἐνυπάρχουν στὴ ἐπιφάνειά του, στὶς Σεληνιακὲς θάλασσες 

, κάτω ἀπ' τὴ σκόνη. Γιατί ὅμως καὶ ἡ ἀθέατη ὄψη τῆς Σελήνης δὲν ἐμφανίζει θάλασσες ἀλλὰ μόνο βουνὰ καὶ κρατῆρες; 

10) Τί εἶναι ἀλήθεια ὅλες αὐτὲς οἱ περίεργες κατασκευές, σχήματα καὶ ἀπεικονίσεις, οἱ ὁποῖες ἔχουν φωτογραφηθεῖ τόσο ἀπ' τὶς διαστημικὲς ἀποστολὲς τῆς NASA 
, ὅσο καὶ ἀπὸ ἀστρονόμους ἐδῶ στὴ Γῆ ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἰδιῶτες ἐρασιτέχνες ἀστρονόμους καὶ παριστάνουν ἁρμονικὰ γεωμετρικὰ σχήματα, ὅπως ὁ τριγωνικὸς κρατῆρας Οὐκέρτ, ὁ πενταγωνικὸς Πρόκλος, ὁ ἑξαγωνικὸς Πυθαγόρας καὶ τόσοι ἄλλοι καὶ τέλος δομές, οἱ ὁποῖες νὰ θυμίζουν τεχνουργήματα κάποιου πολιτισμοῦ, ὅπως σήραγγες, γέφυρες καὶ τείχη; 

Ἐπίσης, πασίγνωστα εἶναι τα λεγόμενα Transient Lunar Phenomena ἢ TLP's, τὰ ὁποῖα περιλαμβάνουν λάμψεις, ἀντανακλάσεις καὶ ἀνεξήγητες ἀλλαγὲς στὸ χρῶμα ἢ στὸ σχῆμα, ποὺ συμβαίνουν πάνω στὴν ἐπιφάνεια τῆς Σελήνης. Γνωρίζετε, ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ χιλιάδες TLP's, τὰ ὁποῖα ἔχουν παρατηρηθεῖ στὴν Σελήνη σχετίζονται μὲ ἐκπομπὲς ἀερίων ἀπὸ κοιλότητες (τὸ τονίζω κοιλότητες) στὸ ἐσωτερικό της; Iδίως στοὺς κρατῆρες Ἀρίσταρχο καὶ Κέπλερ, τὰ διετῆ δεδομένα, ποὺ συνέλεξε o φασματογράφος τοῦ διαστημικοῦ σκάφους Lunar Prospector εἶναι ἐνδεικτικὰ αὐτῆς τῆς δραστηριότητας. Ἀναρωτιέμαι λοιπόν, πῶς γίνεται ἡ NASA νὰ συνεχίζει νὰ θεωρεῖ γεωλογικὰ νεκρὴ τὴ Σελήνη, ὅταν ἐκπέμπει φυσικὸ ἀέριο ἀπὸ τὸ ἐσωτερικό της... 

Ὅπως ὅμως γιὰ ὅλα - ἢ σχεδὸν γιὰ ὅλα - τὰ προβλήματα, ἡ λύση τους φαίνεται νὰ ὑπάρχει - ποῦ ἀλλοῦ - στὰ ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ κείμενα. Οἱ μεγάλες μορφὲς τῆς Ἑλληνικῆς ἀρχαιότητας γνώριζαν τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸν δορυφόρο μας, ὅπως γνώριζαν καὶ πολλὲς ἄλλες ἀλήθειες. Οἱ Ὀρφικοὶ ὕμνοι ἐμπεριέχουν θαυμαστὲς πληροφορίες γιὰ ὅλα τὰ ἐπιστημονικὰ θέματα καὶ ἰδιαίτερα γιὰ τὴν ἀστρονομία. Θέλετε νὰ μάθετε τί ἀναφέρει ὁ Ὀρφεὺς γιὰ τὴν Σελήνη; Πὼς ἔχει «βουνά, πολιτεῖες καὶ σπίτια...!» Τί ἄλλο εἶπε ὁ Ὀρφέας; Πὼς «ἡ Σελήνη ἔχει στέρεο ἔδαφος καὶ θεϊκοὺς κατοίκους!» Καὶ αὐτά, τὰ ἀναμετέδωσαν μὲ τὴν σειρά τους ὁ Πλούταρχος, ὁ Διογένης Λαέρτιος ἀλλὰ καὶ ἄλλοι Ἕλληνες σοφοί. 

Ἡ φλόγα τῆς σοφίας ὅμως δὲν ἔσβησε ποτὲ ἀπὸ τὴν χώρα μας. Ὁ θρῦλος τῆς σύγχρονης Ἑλληνικῆς ἀστρονομίας Κωνσταντῖνος Χασάπης ἐνέδωσε στὸν πειρασμὸ νὰ ἀναλύσει τοὺς Ὀρφικοὺς ὕμνους κάτω ἀπ' το φῶς τῶν σημερινῶν γνώσεων. Ἀπέδειξε λοιπόν, ὅτι ὁ Ὀρφέας ἤξερε νὰ ὑπολογίζει τὶς ἐκλείψεις, τὰ ἡλιοστάσια καὶ τὶς ἰσημερίες. Ἐγνώριζε ἐπίσης, πὼς ἡ ἐναλλαγὴ τῶν ἐποχῶν ὀφείλεται στὴν κλίση τοῦ ἄξονα περιστροφῆς τῆς Γῆς καὶ τῆς κινήσεώς της γύρω ἀπ' τὸν Ἥλιο. Οἱ παραπάνω ὅμως γνώσεις θὰ ἦταν ἀδιανόητες ἐὰν ὁ ἀρχαῖος μας ἀστρονόμος ἀγνοοῦσε τὸ πραγματικὸ σχῆμα τῆς Γῆς καθὼς καὶ τὴν κίνησή της γύρω ἀπ' τὸν ἑαυτό της καὶ γύρω ἀπ' τὸν Ἥλιο, πρᾶγμα ποὺ δὲν συνέβαινε σύμφωνα μὲ τὴν ἄποψη τοῦ σύγχρονου Ἕλληνα ἀστρονόμου. 

Μὲ βάση τὴν ἀνάλυση τοῦ δρὸς Χασάπη κατὰ τὴν διδακτορικὴ διατριβή, ποὺ εἶχε τίτλο «Οἱ Ὀρφικοὶ Ὕμνοι καὶ ἡ Ἀστρονομία κατὰ τὴν Β' χιλιετηρίδα Π.Χ.», οἱ Ἕλληνες ἤδη στὴν δεύτερη προΧριστιανικὴ χιλιετηρίδα εἶχαν συλλάβει τὴν ἠλιοκεντρικὴ ἰδέα ἐνῷ χρησιμοποιοῦσαν σεληνιακὸ ἡμερολόγιο μὲ δώδεκα μῆνες. Ἐγνώριζαν ὅλες τὶς φάσεις τῆς Σελήνης, τὶς κινήσεις τῶν πλανητῶν καὶ τὸν νόμο τῆς Παγκόσμιας Ἕλξης τῶν σωμάτων! 

Ὁ μέγας μύστης Πυθαγόρας βασιζόμενος στὶς πληροφορίες τοῦ Ὀρφέα ἀναφέρει σχετικὰ μὲ τὴ Σελήνη, ὅτι «κατοικεῖται ἀπὸ θεϊκὰ ὄντα, ὅμοια μὲ τοὺς κατοίκους τῆς Γῆς. Στὴν Σελήνη ὑπάρχουν ὅλα ὅσα βλέπουμε στὴ Γῆ μὲ τὴν μόνη διαφορά, ὅτι οἱ σεληνιακὲς μέρες εἶναι δεκαπέντε φορὲς μεγαλύτερες ἀπὸ τὶς δικές μας!». Ἡ παραπάνω ἀποκάλυψη προκαλεῖ μεγάλη ἔκπληξη κυρίως γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον οἱ πρόγονοί μας ἦταν σὲ θέση νὰ γνωρίζουν, ὅτι ἡ Σεληνιακὴ ἡμέρα διαρκεῖ δύο ἑβδομάδες. 

Αὐτό, ποὺ παραμένει γνωστό, εἶναι πὼς ὁ μεγάλος Πυθαγόρας ἔμεινε περισσότερο ἀπὸ εἴκοσι χρόνια στὴν Αἴγυπτο, ὅπου ἴσως ἐξ' αἰτίας τῆς μορφολογίας τοῦ ἐδάφους της, τὸ μυημένο ἱερατεῖο διετηροῦσε πανάρχαιες γνώσεις, τὶς ὁποῖες καὶ ἐνεφάνιζε ὡς διδασκαλίες «θεῶν». Καὶ βέβαια, ὁ νοῦς μας πηγαίνει ἀμέσως στὸν διάλογο μεταξὺ τοῦ Αἰγύπτιου ἱερέα της Σαϊδος καὶ τοῦ Σόλωνος, ὅταν ὁ τελευταῖος ἐπισκέφθηκε τὴν Αἴγυπτο. Διάλογο, τὸν ὁποῖον διασώζει ὁ Πλάτων στὸν «Τίμαιό» του καὶ φέρει τὸν ἰερεὰ νὰ λέγει στὸν Σόλωνα πώς: «ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες μοιάζετε σὰν νὰ εἶστε γιὰ πάντα παιδιά. Διότι ἀπ' τὶς πολλὲς καταστροφὲς εἴτε ἀπὸ πλημμύρες εἴτε ἀπὸ ἄλλα αἴτια, ποὺ συνέβησαν στὴν πατρίδα σας, ἔχετε χάσει τὴν ροὴ τῆς γνώσης, ἡ ὁποία ὅμως ὑπάρχει ἀτόφια καὶ φυλάσσεται ἐδῶ ἀπὸ καταβολῆς κόσμου». 

«Προσέλληνοι Ἡρόδοτος τοὺς Ἀρκάδας οὕτω λέγει, τοὐτέστιν ἀρχαίους πρὸ τῆς Σελήνης» γράφει τὸ λεξικό του Σουίδα. Ὑπῆρξαν δηλαδὴ οἱ Ἀρκάδες πρὶν ἀπ' τὴν ἐμφάνιση τῆς Σελήνης στὸν οὐρανό! Τὸ ἴδιο ἀναφέρει καὶ ὁ Ἀπολλώνιος ὁ Ρόδιος στὰ Ἀργοναυτικά του ἀλλὰ καὶ ὁ Παυσανίας στὰ Ἀρκαδικά του. Παρόμοιες ἀναφορὲς ἔχουμε ἀπὸ τὸν Πλούταρχο, τὸν Ὀβίδιο, τὸν Ἱππόλυτο καὶ τὸν Λουκιανὸ ἐνῷ ὁ Δημόκριτος καὶ ὁ Ἀναξαγόρας δίδασκαν ὅτι ὑπῆρχε μιὰ ἐποχὴ ὅπου ἡ Γῆ ἦταν χωρὶς φεγγάρι. 

Θὰ καταλήξω στὸν Νεοπλατωνικὸ φιλόσοφο Πρόκλο, ὁ ὁποῖος λέγει: «Μήσαντο δ' ἄλλην γαῖαν ἀπείρατον, ἤν τε σελήνην ἀθάνατοι κλήζουσιν, ἐπιχθόνιοι δέ τε μήνην, ἡ πόλλ' οὖρε ἔχει, πόλλ' ἄστεα πολλὰ μέλαθρα». Δηλαδή: «Μελέτησαν μιὰν ἄλλην Γῆ, ἄγνωστη, τὴν ὁποίαν οἱ ἀθάνατοι ὀνομάζουν Σελήνη, οἱ δὲ κάτοικοι τῆς Γῆς Μήνην καὶ ἡ ὁποία ἔχει πολλὰ ὄρη, πολλὲς πόλεις, πολλὰ μέγαρα. 

Ἀπὸ τὴν πανάρχαια λέξη Μήνην, φαίνεται νὰ προέρχεται καὶ ἡ λέξη μῆνας, ὁ ὁποῖος καὶ διαρκεῖ περίπου ὅσο μιὰ περιφορὰ τῆς Σελήνης γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ, τα...έμμηνα τῶν γυναικῶν, ποὺ συγχρονίζονται μὲ τὴν περίοδο περιφορᾶς τῆς Σελήνης γύρω ἀπ' τὴ Γῆ, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ Ἀγγλικὲς λέξεις moon καὶ month! 

Ὑπάρχουν ἀρκετὰ καλὰ βιβλία γιὰ κάποιον, ποὺ θέλει νὰ ψάξει, μὲ ἀναρίθμητα στοιχεῖα γιὰ τὸ ὅλο ζήτημα, τὰ ὁποῖα βεβαίως ἀντιτίθενται στὸ λεγόμενο «ἀκαδημαϊκό ...ἱερατεῖο» ποὺ θέλει κάθε ἐξαγγελία τῆς NASA νομοτέλεια! Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρω τὴν «Ἐξωγήινη Ἀρχαιολογία» τοῦ Γεωργίου Κασιμάτη, «Τὰ μυστικὰ τῆς Σελήνης» τοῦ Don Wilson καὶ τὸ «Τὸ μυστήριο τῆς Σελήνης» του Σωτήρη Σοφιά. 

Γιὰ ὅποιον σπεύσει νὰ κατηγορήσει τὸν Don Wilson ὡς...παραμυθά, ἔχω νὰ τοῦ πῶ, ὅτι τὸ μόνο ποὺ ἔκανε ἦταν νὰ ἀναμασήσει τὴν θεωρία δύο Ρώσων ἀστροφυσικῶν, τοῦ Μιχαὴλ Βάζιν καὶ τοῦ Ἀλεξάντερ Στσερμπάκωφ, οἱ ὁποῖοι σὲ ἕνα ἄρθρο τους, ποὺ δημοσιεύθηκε σὲ ἐπίσημο κυβερνητικὸ ἔντυπο τὸν Ἰούλιο τοῦ 1970 ἀλλὰ καὶ σὲ συμπληρωματικὴ ἐπιστημονικὴ μελέτη τὸ 1976, ὑπεστήριξαν πὼς ἡ Σελήνη εἶναι ἕνας τεχνητὰ μετασκευασμένος πλανητοειδής, κούφιος στὸ ἐσωτερικό του καὶ δὲν ἀποκλείεται νὰ ἀποτελεῖ στὴν πραγματικότητα ἕνα διαστημόπλοιο, κατασκευασμένο ἀπὸ λογικὰ ὄντα κάποιου μακρινοῦ ἡλιακοῦ συστήματος, τὰ ὁποῖα καὶ ἀπεφάσισαν νὰ ἀναχωρήσουν μαζὶ μέ τον...πλανήτη, 

 ὅταν διεπίστωσαν πὼς οἱ συνθῆκες στὴν διαστημικὴ γειτονιά τους ἦταν τέτοιες, ποὺ θὰ ἔθεταν σὲ κίνδυνο τὴν ἐπιβίωσή τους. Μετὰ ἀπὸ ἕνα πολὺ μεγάλο ταξίδι, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ὁποίου τὸ φυσικὸ αὐτὸ διαστημόπλοιο ἄντεξε ὅλες τὶς συγκρούσεις μὲ τοὺς μετεωρῖτες καὶ τοὺς ἀστεροειδεῖς, μὲ τοὺς ὁποίους ἦρθε σὲ ἐπαφή, προσῆρθε στὸ ἡλιακό μας σύστημα, «παρκάροντας» στὸ συγκεκριμένο σημεῖο λίγο ἔξω ἀπ' τὴ Γῆ καὶ υἱοθετῶντας κυκλικὴ τροχιὰ γύρω ἀπ' τὸν πλανήτη μας! 

Ἡ ἐν λόγῳ «τρελὴ» ἐκ πρώτης ὄψεως θεωρία, περιγράφει το πῶς ἀκριβῶς ἔλαβε χώρα αὐτὴ ἡ τεχνολογικὴ ἐπεξεργασία, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποίαν «ἄδειασε» τὸ ἐσωτερικὸ τοῦ πλανητοειδοῦς ἀπὸ τὴν λάβα καὶ τὰ βαρέα μέταλλα, ποὺ ἀντλήθησαν ἀπ' τὸν πυρῆνα, ὄχι μόνο γιὰ νὰ δημιουργηθεῖ ὁ κατάλληλος κατοικήσιμος χῶρος ἀλλὰ παράλληλα γιὰ νὰ ἐνισχυθεῖ ἡ ἐξωτερικὴ ἐπιφάνεια, οὕτως ὥστε νὰ ἀντέχει στὶς προσκρούσεις τῶν μετεωριτῶν. Οἱ δυὸ ἐπιστήμονες γράφουν: «Οἱ λεγόμενες σεληνιακὲς θάλασσες δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ ἐνισχύσεις τοῦ ἐξωτερικοῦ φλοιοῦ, ποὺ κατεσκευάσθησαν χάρη στὴν ἄντληση τῆς λάβας ἀπ' τὸν πυρῆνα. Οἱ θάλασσες αὐτὲς δὲν εἶναι τίποτε περισσότερο ἀπὸ ἐκρήξεις τῶν δοκῶν ἀντιστήριξης, ποὺ ἐνίσχυσαν τὰ ἀδύνατα σημεῖα τοῦ φλοιοῦ». 

Βεβαίως, ἡ παραπάνω θεωρία τῶν δύο Ρώσων βασίζεται σὲ πληθώρα δεδομένων καὶ ἐπιστημονικῶν ἐνδείξεων, ποὺ ἐνυπάρχουν στὸν δορυφόρο μας, γιὰ τὶς ὁποῖες, ὅπως εἶπα καὶ πρίν, ἡ NASA δὲν ἔχει δώσει ἀκόμη πειστικὲς ἐξηγήσεις. Τὸ σημαντικότερο ὅμως μὲ αὐτὴ τὴ θεωρία εἶναι, ὅτι ἐμφανίζεται ἀπόλυτα συμβατὴ μὲ ὅλα τὰ τὰ περίεργα καὶ ἀνεξήγητα φαινόμενα, ποὺ παρατηροῦνται στὸν δορυφόρο μας, μερικὰ μόνο ἀπ' τὰ ὁποῖα σᾶς ἀνέφερα παραπάνω. Ὅλα μοιάζουν νὰ δένουν μεταξύ τους... 

Μὲ βάση τὰ στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα προσέφεραν οἱ διαστημικὲς ἀποστολές, οἱ παλαιότερες θεωρίες γιὰ τὴ Σελήνη τινάχτηκαν στὸν ἀέρα. Ἀντιθέτως, ὅλα τὰ νέα στοιχεῖα συνηγοροῦν, ὅτι ἡ Σελήνη δὲν ἀποτελεῖ - στὸ σύνολό της τοὐλάχιστον - ἕνα φυσιολογικὸ οὐράνιο σῶμα. 

Θὰ πρέπει ἐδῶ νὰ ἐπισημάνω, ὅτι ἐὰν ἐπιχειρήσουμε νὰ ἐξετάσουμε μὲ σοβαρὴ ἐρευνητικὴ ματιὰ τὴν παραπάνω θεωρία τοῦ διαστημοπλοίου, δὲν θὰ πρέπει σὲ καμία περίπτωση νὰ τὴν μελετήσουμε ἀποσπασματικὰ δυιλίζοντάς την μὲ ἐπιστημονικὴ προσέγγιση μόνο μέσα ἀπ' τὸν χῶρο τῆς ἀστροφυσικῆς ἀλλὰ νὰ τὴν ἐντάξουμε σὲ μιὰν ὁλιστικὴ θεώρηση, στὴν ὁποία θὰ ἐμπεριέχεται τὸ σύνολο τῆς Συμπαντικῆς γνώσης, ποὺ ἔχει γίνει ἕως τώρα κατανοητὴ ἀπ' τὸν ἀνθρώπινο νοῦ. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ προσέγγιση, ἡ ὁποία κάπου ἀγγίζει τὰ ὅρια καὶ τῆς φιλοσοφίας, μᾶς θέτει κάποια ἀμείλικτα ἐρωτήματα. 

Γιὰ νὰ μπορέσουν γιὰ παράδειγμα, κάποιες ὀντότητες νὰ ἐπιταχύνουν ἕνα τέτοιο οὐράνιο σῶμα μὲ ἕνα 20% τῆς ταχύτητας τοῦ φωτός, (ἀκόμα καὶ μὲ 10%) θέτωντάς το σὲ ταχύτητα δίνης (ἕνα σῶμα διαμέτρου σχεδὸν τρεισήμισι χιλιάδων χλμ. καὶ ἀνάλογης μάζας, ὅπως ἡ Σελήνη) καὶ ταξιδεύοντας μὲ αὐτὴν τὴν ταχύτητα γιὰ ἑκατοντάδες, χιλιάδες, ἴσως καὶ ἑκατομμύρια χρόνια, αὐτὸ σημαίνει, ὅτι τὰ ἐπίπεδα τῆς ἐνέργειας, ποὺ χρησιμοποίησαν θὰ ἦταν πρακτικῶς ἀνεξάντλητα. Γιατί λοιπόν, ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ διαθέτεις ἄφθονη ἐνέργεια, νὰ μπεῖς στὸν κόπο νὰ κάνεις ὅλο αὐτὸ τὸ ἐγχείρημα καὶ νὰ μὴν ἐπιχειρήσεις νὰ κατασκευάσεις σκουλικότρυπες ἂς ποῦμε, (ὅπου ἔχει ἀποδειχτεῖ μαθηματικά, ὅτι μποροῦν νὰ κατασκευαστοῦν ἐὰν δαπανήσεις τὴν ἀντίστοιχη ἐνέργεια) καὶ νὰ στείλεις, ὅπου ἐσὺ θέλεις, σύντομα καὶ μὲ ἀσφάλεια τοὺς κατοίκους σου; 

Τὰ ρομπότ σου θὰ συλλέξουν ἀπὸ τοὺς ἀεριώδεις πλανῆτες τὸν ἄνθρακα καὶ θὰ δημιουργήσουν νέες, τεράστιες πολιτεῖες, ὁπουδήποτε! Μὲ σωστὴ τεχνογνωσία, ἐξελιγμένη τεχνολογία καὶ τὸ ἐπαρκὲς ἐνεργειακὸ δυναμικό, φαντάζουν πιὸ εὔκολα ἀξιοποιήσιμες ἄλλες λύσεις, ἔστω καὶ ἐὰν πρόκειται νὰ καταστραφεῖ ὁ ἴδιος ὁ πλανήτης. 

Νὰ μὴν λησμονοῦμε ὅμως, ὅτι τὸ παραπάνω ἐρώτημα τὸ ἔθεσε ἡ δική μου λογική. Ἡ ἀνθρώπινη. Ἡ ὁποῖα δὲν εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ταυτίζεται μὲ τὴν λογικὴ καὶ τὸν τρόπο σκέψης ἄλλων ὄντων, ξένων πρὸς τὸ ἀνθρώπινο εἶδος... 

Δὲν θὰ μποροῦσα νὰ μὴν ἐπισημάνω μιὰ ἀρκετὰ σημαντικὴ ἀδυναμία, ποὺ ἐμφανίζει ἡ θεωρία των Βαζὶν καὶ Στσερμπάκωφ. Γνωρίζουμε, πὼς ὅλα τὰ ἔμβια πλάσματα αὐτοῦ τοῦ πλανήτη (καὶ ὄχι μόνο τὰ θηλυκὰ τῶν ἀνθρώπων) χρησιμοποιοῦν τὴν ἄμπωτη καὶ τὴν παλίρροια καὶ φυσικὰ τοὺς κύκλους τῆς Σελήνης γιὰ νὰ ρυθμίσουν τοὺς κύκλους ἀναπαραγωγῆς τους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ προσαρμόζουν την συμεριφορά τους σύμφωνα μὲ τὸν δορυφόρο μας. Αὐτὸ συμβαίνει καὶ στὰ σφουγγάρια ἀλλὰ καὶ σὲ ἕνα σημαντικὸ ποσοστὸ ἀπὸ τὰ φυτά. Κάποια ἀπ' αὐτὰ τὰ χιλιάδες εἴδη, ποὺ χρησιμοποιοῦν τὴν Σελήνη γιὰ νὰ πολλαπλασιαστοῦν ἐμφανίζουν χρονικὴ διάρκεια ἐξέλιξης 300 ἑκατομμύρια ἔτη. Τίθεται κατὰ συνέπεια τὸ ἐρώτημα: Πότε ἀκριβῶς τοποθετήθηκε ἡ Σελήνη σ' αὐτὴν τὴν ἀκριβὴ θέση μὲ αὐτὴν τὴν τροχιά; 

Ἡ ἐπιστημονικὴ λογικὴ ὑπαγορεύει νὰ βρίσκεται ἐκεῖ πάνω ἀπὸ 500.000.000 χρόνια δηλαδὴ κοντὰ στὴν προκάμβρια περίοδο. Αὐτὸ ὅμως ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς ἀρχαῖες γραφὲς τῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι ὅπως εἴδαμε ἀφήνουν νὰ ἐννοηθεῖ πὼς ὁ δορυφόρος μας ἔχει ἀφιχθεῖ λίγο πρὶν τὸ 15.000 π. Χ. Θεωρητικά, αὐτὴ ἡ ἄφιξη θὰ μποροῦσε νὰ ταυτίζεται μὲ τὸν κατακλυσμὸ τοῦ Ὠγύγου ἢ τοῦ Δευκαλίωνα ἢ μὲ τὴν καταστροφὴ τῆς Ἀτλαντίδας, ὅπου ἡ βαρυτικὴ ἕλξη τῆς Σελήνης ἀκόμα καὶ στὸ σημεῖο, στὸ ὁποῖο βρίσκεται (21 φορὲς πίσω ἀπ' τὸ ὅριο τοῦ Ρὸς) θὰ προκαλοῦσε τεράστιες καταστροφές, ἠφαιστειακὲς ἐκρήξεις, σεισμοὺς καὶ ἴσως καὶ καταβυθίσεις ἠπείρων. 

Ἡ καταστροφὴ μάλιστα τῆς Ἀτλαντίδος συνδέεται ἀπὸ πολλοὺς ἐρευνητὲς μὲ τὴν ἀλλαγὴ τῆς φορᾶς τοῦ Ρεύματος τοῦ Κόλπου, (Gulf Stream) τὸ ὁποῖο ἐρχόμενο σὲ ἐπαφὴ μὲ τὶς ἀκτὲς τῆς Βόρειας Εὐρώπης, αὔξησε τὴν θερμοκρασία της καὶ κατέστησε συμβατὴ τὴ ζωὴ καὶ τὸν ἐποικισμὸ φυλῶν στὴν Β.Δ. Εὐρώπη καὶ τὴν Σκανδιναυία, οἱ ὁποῖες ἕως τὸ 15.000 π.Χ. ἴσως καὶ λίγο πιὸ σύγχρονα, βρίσκονταν σὲ ἐποχὴ παγετώνων. Ἡ Βιολογία δὲν ἀποκλείει τὴν ἀλλαγὴ τῶν κύκλων ἀναπαραγωγῆς τῶν εἰδῶν σὲ σχέση μὲ κάποιο περιβαλλοντικὸ ἐρέθισμα. Ἡ μεταβατικὴ αὐτὴ περίοδος ὅμως θὰ εἶναι δύσκολη καὶ ἀρκετὰ χρονοβόρα... 

Καλύτερα ὅμως νὰ σταματήσω τὴν ἀνάλυση τῆς θεωρίας τοῦ διαστημοπλοίου μιᾶς καὶ δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ σκοπὸς τῆς συγγραφῆς τοῦ παρόντος ἄρθρου. Βεβαίως, ἐὰν ἀποδειχτεῖ τελικά, πὼς ἡ Σελήνη ἀποτελεῖ διαστημόπλοιο τότε αὐτόματα ἐπιλύεται καὶ τὸ τεράστιο πρόβλημα τῆς ταυτότητας τῶν UFO (καθὼς καὶ ἡ προέλευσή τους) τὰ ὁποῖα δὲν ἀποτελοῦν μόνο φαινόμενο τῆς ἐποχῆς μας ἀλλὰ μιὰ μόνιμη παρουσία καθ' ὅλη τὴν ἐξέλιξη τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Καὶ αὐτὸ διότι τὸ παράδοξο τῶν τόσο συχνῶν ἐμφανίσεων σχεδὸν μᾶς ἀπαγορεύει νὰ ἀποδεχτοῦμε, ὅτι τὰ UFO προέρχονται ἀπὸ μακρινοὺς πλανῆτες, οἱ ὁποῖοι ἀπέχουν ἑκατομμύρια ἔτη φωτὸς ἀπ' τὴν γῆ μας. (Ἐκτὸς καὶ ἂν μποροῦν κατὰ βούληση νὰ «χρησιμοποιοῦν» τὸ λεγόμενο χωροχρονικὸ συνεχὲς ἢ ἰδιότητες ἄλλων διαστάσεων γιὰ τὰ ταξίδια τους). 

Στὴν φιλοσοφία ὑπάρχει ὁ περίφημος κανόνας του Ὄκκαμ. Ὁ κανόνας αὐτὸς λέει, πὼς ἐὰν γιὰ ἕνα πρόβλημα ὑπάρχουν περισσότερες ἀπὸ μία ἀξιόλογες λύσεις τότε ἡ πιὸ ἁπλὴ εἶναι καὶ ἡ πιὸ σωστή. Ὁ μεγάλος ἀστροφυσικὸς Morris Jessup στὸ βιβλίο τοῦ «Ἡ ὑπόθεση γιὰ τὰ UFO» μεταφέρει τὸν ἴδιο κανόνα καὶ στὸν χῶρο τῆς ἐπιστήμης. Ἡ πιὸ ἁπλὴ ἐξήγηση ἑνὸς φαινομένου εἶναι καὶ ἡ καλύτερη... 

Δὲν θέλω νὰ σᾶς κουράσω ἄλλο. Θὰ ὑποβάλλω μόνο τὸ ἑξῆς ἐρώτημα: Γιατί οἱ Ἀμερικανοὶ δὲν ξαναπῆγαν στὸ φεγγάρι; Ὅλοι γνωρίζουμε, πὼς μετὰ τὴν ἐπανδρωμένη διαστημικὴ πτήση Ἀπόλλων 17, ἡ ὁποία ἔλαβε χώρα τὸ 1972, δὲν πραγματοποιήθησαν νέες ἀποστολές. Σύμφωνα μὲ τὴν NASA, ὁ λόγος ἦταν ὅτι «δὲν ὑπῆρχε κάτι νέο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ μαθευτεῖ» (!!!) ἀπὸ τὶς ἐπισκέψεις στὴ Σελήνη καὶ ἔτσι ὁλόκληρο τὸ πρόγραμμα Ἀπόλλων μπῆκε στὸ χρονοντούλαπο τῆς ἱστορίας. Κατ' ἀνάλογο τρόπο, ἡ ἀποστολὴ Luna 24 ἦταν ἡ τελευταία ἀποστολὴ τῶν Ρώσων στὸ φεγγάρι τὸ 1976, ἡ ὁποία ἔφερε μαζί της ἀρκετὰ δείγματα σεληνιακοῦ ἐδάφους. 

Θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ ἰσχυρισθεῖ, ὅτι οἱ οἰκονομικοὶ λόγοι ματαίωσης ἀνάλογων προγραμμάτων δὲν ἦταν διόλου εὐκαταφρόνητοι. Ὄντως, τὸ κόστος ἑνὸς ἐπανδρωμένου προγράμματος, ξεκινῶντας ἀπὸ τὸν ἀρχικὸ σχεδιασμὸ ἕως καὶ τὴν τελευταία λεπτομέρεια τῆς ἐκτέλεσης τοῦ εἶναι ἀρκετὰ μεγάλο ἀκόμα καὶ γιὰ μιὰν οἰκονομία σὰν τὴν Ἀμερικανική. Παρ'όλα αὐτά, ἡ NASA γιὰ πάνω ἀπὸ τριάντα χρόνια, συνέχιζε νὰ ἐπενδύει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια ὀργανώνοντας ἀποστολὲς σὲ τροχιὰ γύρω ἀπ' τὴν Γῆ (κάνοντας οὔτε λίγο οὔτε πολὺ κύκλους γύρω ἀπὸ τὸν πλανήτη μας) ἀντὶ γιὰ τὴν ἐπιστημονικὴ ἐξερεύνηση τῆς Σελήνης. Μήπως κάτι τὴν ἀπέτρεψε; 

Πάντως, ἐξετάζοντας τὸ ὅλο διάβημα τελείως πρακτικά, θὰ λέγαμε, πὼς ἕνα ταξίδι στὴ Σελήνη, μὲ ὅλη τὴ δυσκολία καὶ τὴ σύνθεση τῆς προσπάθειας ποὺ χρειάζεται, εἶναι στὴν πραγματικότητα πολὺ λιγότερο ἐντυπωσιακὴ ὑπόθεση ἀπὸ ὅσο φανταζόμαστε. Ἴσως εἶναι πολὺ πιὸ ἁπλὸ ἀπὸ μιὰ ἐπιχείρηση, ἂς ποῦμε, στὰ βάθη τῶν ὠκεανῶν. Σχετικὰ μὲ τὸ θέμα τῶν καυσίμων, οἱ ἀπαιτούμενες ποσότητες εἶναι ἀρκετὰ μικρότερες ἀπὸ ὅσες θὰ φανταζόταν κανεὶς γιὰ ἕνα ταξίδι ἀντίστοιχης ἀπόστασης ἐπὶ τῆς Γῆς, μιᾶς καὶ οὐσιαστικὴ κατανάλωση καυσίμου ὑπῆρχε μόνο στὴ φάση τῆς ἐκτόξευσης ἀπὸ τὴ Γῆ (μὲ πυραύλους-φορεῖς καὶ ἀπορριπτόμενες δεξαμενὲς καυσίμων) καὶ σὲ ἐκείνη τῆς ἀποσελήνωσης. Τὸ κυρίως κομμάτι τοῦ ταξιδιοῦ ἦταν ἐφικτὸ χάρις στὶς δυνάμεις ἀδράνειας καὶ τὴν ἔλλειψη τριβῆς στὸ διαστημικὸ χῶρο, ἐκτὸς ἀπὸ μικροδιορθώσεις ποὺ λάμβαναν χώρα ἀπὸ μικροὺς κινητῆρες μεγέθους ἀντίστοιχου μὲ αὐτοὺς ἑνὸς μεγάλου τηλεκατευθυνόμενου μοντέλου. 

Κατὰ συνέπεια, ἡ κατανόηση καὶ ἡ κατάκτηση τοῦ δορυφόρου μας θὰ εἶχε ἀρκετὰ συνεπακόλουθα ὀφέλη στὴν κοῦρσα τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὴν ἐξερεύνηση τοῦ διαστήματος μιᾶς καὶ ἡ Σελήνη θὰ μποροῦσε νὰ χρησιμοποιηθεῖ ὡς βάση γιὰ μελλοντικὲς ἐξορμήσεις πρὸς τοὺς πλανῆτες τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος καὶ γιατί ὄχι πέρα ἀπ' αὐτό. 

Μόλις πρόσφατα, ἀνεκοινώθη ἡ πρόθεση τόσο ἀπ' τὴν NASA ὅσο καὶ ἀπὸ τὴν ESA, (Εὐρωπαϊκὴ Διαστημικὴ Ὑπηρεσία) γιὰ τὴν πραγματοποίηση νέων ἀποστολῶν μέσα στὴν ἐρχόμενη δεκαετία. Αὐτὸ δηλαδή, ποὺ ἔπρεπε νὰ εἶχε συνεχισθεῖ 30 χρόνια πρίν. (Διότι προσωπικὰ ἀρνοῦμαι νὰ πιστέψω, ὅτι ἡ ἐξερεύνηση τοῦ κοντινότερου σὲ ἐμᾶς οὐρανίου σώματος καὶ καταλύτης γιὰ τὴν περαιτέρω ἐξερεύνηση τοῦ διαστήματος γιὰ λογαριασμὸ ὁλόκληρης τῆς ἀνθρωπότητας, ἦταν ἕνα παιχνίδι ἐντυπώσεων καὶ μόνο, μέσα στὰ πλαίσια τοῦ Ψυχροπολεμικοῦ κλίματος, ποὺ ἐπικρατοῦσε τότε μεταξὺ Ἀμερικανῶν καὶ Σοβιετικῶν. Ὑπάρχει βέβαια καὶ ἡ ἄλλη...λύση. Νὰ εἶμαι ἀθεράπευτα ρομαντικός!) Τὴν ἐκτέλεση τῶν ἐξαγγελθέντων προγραμμάτων θὰ ἀναλάβουν ρομπὸτ καθὼς καὶ αὐτοματοποιημένα διαστημόπλοια ἐνῷ οἱ ἄνθρωποι δὲν θὰ ἐπιστρέψουν στὴν Σελήνη τοὐλάχιστον μέχρι τὸ ἔτος 2020. 

Δὲν ξέρω πόσοι ἀπὸ ἐσᾶς, ποὺ διαβάζετε αὐτὲς τὶς γραμμὲς ἀκούγατε ὁρισμένα στοιχεῖα γιὰ πρώτη φορά... 

Αὐτό, ποὺ θέλω νὰ σᾶς πῶ εἶναι, ὅτι δὲν ἐπιχειρῶ νὰ πείσω κανέναν γιὰ τὸ παραμικρό. Ἁπλὰ δοκίμασα νὰ δώσω κίνητρα, οὕτως ὥστε μιὰ μέρα νὰ μπορέσουμε νὰ ἀποκωδικοποιήσουμε τοὺς γρίφους τοῦ δορυφόρου μας, λύνοντας τὰ μυστήρια, ποὺ τὸν συνοδεύουν. Μυστήρια, τὰ ὁποῖα δυστυχῶς μένουν καλὰ σφαλισμένα ἕως καὶ σήμερα ἀφοῦ οἱ ἐπιστήμονες δὲν κατάφεραν νὰ ἀποκρυπτογραφήσουν... 

Ὁ ὁρισμός του ἀναζητητοῦ εἶναι ἡ χωρὶς παρωπίδες, ἐξαρτήσεις ἢ σκοπιμότητες, ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας. Ἀλήθεια, ἡ ὁποία κάποιες φορὲς προσπερνᾶται ἢ γίνεται ἀόρατη (σάν τα...τζάμια) διότι οὐσιαστικὰ δὲν θέλουμε νὰ τὴν δοῦμε τυφλωμένοι ἀπὸ τὶς ἐγωιστικὲς στρεβλώσεις τῆς ἀνθρώπινης φύσης. Ποὺ νομίζει, πὼς τὰ ξέρει ὅλα... 

Ἔχει ξανασυμβεῖ χιλιάδες φορὲς στὸ παρελθόν. Πρόσφατο παράδειγμα τὸ 1903. Ὅταν ἕως καὶ τὴν τελευταία στιγμή, οἱ...ξερόλες τοῦ ἐπιστημονικοῦ ἱερατείου τῆς ἐποχῆς, (καθὼς καὶ οἱ εἰδικοὶ ἐπιστήμονες τοῦ Scientific American) εἰρωνεύονταν τοὺς ἀδερφοὺς Wright, ποὺ σὲ λίγο θὰ ἐπιχειροῦσαν τὴν πρώτη πτήση τους μὲ ἀεροπλάνο, λέγοντάς τους, ὅτι σὲ καμία περίπτωση δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ πετάξει κάτι, τὸ ὁποῖο εἶναι...βαρύτερο ἀπ' τὸν ἀέρα! (Καλά, τις...κουκουβάγιες δὲν τὶς εἶχαν δεῖ;) Μεχρι ἐκεῖ ἔφτανε τὸ μυαλό τους... 

Κατ' ἀνάλογο τρόπο, πρέπει κι ἐμεῖς πάντοτε νὰ ἔχουμε στὸ δικό μας μυαλὸ τὸ δόγμα, πὼς δὲν τὰ γνωρίζουμε ὅλα. 

Ἡ ἐπιστημονικὴ γνώση διαρκῶς ἐξελίσσεται. Νέα δεδομένα ἀνακύπτουν. Σαφῶς καὶ ὑπάρχουν ζητήματα, τὰ ὁποῖα δὲν μποροῦν νὰ γίνουν κατανοητὰ μὲ τὶς ἕως τώρα ὑπάρχουσες γνώσεις τῆς ἐπιστήμης. Ἀντὶ λοπὸν νὰ ἀπορρίπτουμε, καλὸ θὰ ἦταν νὰ προτείνουμε. Καὶ ὁπλισμένοι μὲ κριτικὴ σκέψη, ἐρευνητικὴ διάθεση, ἔχοντας παράλληλα ὡς λειτουργικὰ ἐργαλεῖα τὴν ἐπιστημονικὴ συνέπεια καὶ μεθοδολογία, νὰ ξεκινήσουμε τὴν ἀναζήτησή μας. Βῆμα βῆμα. Ἀφήνοντας πάντα ἕνα παράθυρο ἀνοιχτό. Εἰδάλλως ἐμποδίζουμε αὐτὴν καθ' αὐτή την ἐξέλξη τῆς ἐπιστήμης. Καὶ τὴν ἀνθρώπινη πρόοδο... 

Ἀρκεῖ νὰ θυμηθοῦμε τὰ λόγια τοῦ μεγάλου Niels Bohr, τοῦ πατέρα τῆς ἀτομικῆς ἐνέργειας, ὁ ὁποῖος ὅταν κάποτε τοῦ παρουσίασαν μιὰ ἀπίθανη θεωρία, εἶπε τὸ ἑξῆς: «Ἡ θεωρία αὐτὴ εἶναι τρελή. Ἀλλὰ ὄχι ἀρκετὰ τρελὴ γιὰ νὰ εἶναι ἀληθινή!» 

Ἀνακαλύψτε κορυφαῖες ἑταιρεῖες ποὺ Ὑποστηρίζουν τὸ Κανάλι Μᾶς ESSENS. TRAVEL https://essens.travel Πτήσεις Ξενοδοχεία Διακοπές Ειδικές προσφορές https://essens.travel/ Γιατί να κάνετε κράτηση μαζί μας Κρατάμε την τιμή του εισιτηρίου Παρέχουμε εξυπηρέτηση πελατών Ένας ισχυρός συνεργάτης για εταιρείες E-shop E - SHOP https://essensworld.com/880010579