Ἀνθεσφόρια: Ἡ Ἀρχαιοελληνικὴ ἑορτὴ τοῦ ξεκινήματος τῆς Ἄνοιξης
Ἡ Ἀνθεσφόρια εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ ὄμορφες ἀρχαιοελληνικὲς γιορτές.
Γιορτάζεται ὡς τὸ σύμβολο τῆς ἀναγέννησης καὶ τῆς Ἄνοιξης.
Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες τιμοῦσαν τὴ φύση καὶ τὴν καρποφορία της. Μὲ τελετὲς καὶ ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις, γέμιζαν τὶς πόλεις μὲ χρώματα καὶ μυρωδιές. Στὸ παρὸν ἄρθρο, θὰ ἐξερευνήσουμε τὴν ἱστορία καὶ τὴ σημασία της Ἀνθεσφόριας. Ἂς ἀνακαλύψουμε μαζὶ πῶς αὐτὴ ἡ γιορτὴ ἀναβιώνει τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀνανέωση.
"Aύριο ἂς ἀγαπήσει ὅποιος δὲν ἀγάπησε ποτέ, ὅποιος ἀγάπησε, αὔριο ἂς ἀγαπήσει! Ἄνοιξη νέα ζωή, Ἄνοιξη ἁρμονική, Ἄνοιξις! Ὁ κύκλος ξαναρχίζει... Ἀλήθεια ἑνώνονται οἱ ἐραστές, ἀλήθεια νυμφεύονται τ’ ἀντίθετα καὶ τὸ ἄλσος ἀνοίγει τὸ φύλλωμά του μὲ τὶς γόνιμες βροχές"!
Ἀγρυπνία τῆς Ἀφροδίτης - Ἀνώνυμου Λατίνου ποιητῆ...
Τὸν ἐρχομὸ τῆς Ἄνοιξης σηματοδοτεῖ ἡ ἐαρινὴ ἰσημερία.
Οἱ παραδόσεις λένε ὅτι ἡ γῆ ἦταν κάποτε ξαπλωμένη ὅτι δὲν ὑπῆρχαν οἱ 4 ἐποχές, ὅτι στὸ ἕνα ἡμισφαίριο ἦταν πάντα καλοκαίρι καὶ στὸ ἄλλο πάντα χειμῶνας. Κάποια στιγμὴ μεταξὺ Μύθου καὶ πραγματικότητας, ὁ ἄξονας τῆς γῆς μετακινήθηκε καὶ ἀπὸ τότε ξεκίνησε ἡ ἐναλλαγὴ τῶν ἐποχῶν, τότε ξεκίνησε ὁ χρόνος νὰ εἶναι κυκλικός, νὰ ὑπάρχει ὁ θάνατος καὶ ἡ ἀναγέννηση τῆς φύσης.
Πάντα οἱ γιορτὲς τὶς ἄνοιξης σὲ ὅλους τοὺς πολιτισμοὺς ἦταν γιορτὲς χαρᾶς, ἀνανέωσης μὲ κίνηση, μὲ χορό, μὲ τραγούδια. Ὑπάρχουν λουλούδια παντοῦ καὶ στολίδια στοὺς ἀνθρώπους καὶ στὰ σπίτια, ὑπάρχει πλούσιο ποτὸ καὶ φαγητὸ καὶ ἀσυγκράτητη χαρά, γιατί ἕνας νέος κύκλος θὰ ξεκινήσει.
Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα ἡ ἐναλλαγὴ τῶν ἐποχῶν τοῦ χρόνου σχετιζόταν μὲ τὸν μῦθο τῆς ἁρπαγῆς τῆς Περσεφόνης.
Ὁ Ἅδης ἔκλεψε τὴν Περσεφόνη γιὰ νὰ τὴν κάνει σύζυγό του.
Ἡ Δήμητρα ὅμως μαράζωνε ἀπὸ τὴν θλίψη της καὶ ἔψαχνε παντοῦ τὴν κόρη της, μαζί της ὅμως μαράζωνε καὶ ἡ φύση, πενθοῦσε μαζί της.
Ὅταν κατάλαβε ὅτι ἡ Περσεφόνη εἶναι στὸν Ἅδη τὴν διεκδίκησε, ὅμως ὁ Ἅδης δὲν ἦταν διατεθειμένος νὰ τὴν ἀφήσει. Ἔτσι ὁ Δίας ἀποφάσισε ἡ Περσεφόνη μισὸ χρόνο νὰ μένει μὲ τὸν Ἅδη στὸν κάτω κόσμο (Φθινόπωρο – Χειμῶνας) καὶ μισὸ χρόνο νὰ ἐπιστρέφει στὴ μητέρα της στὸν ἐπάνω κόσμο (Ἄνοιξη – Καλοκαίρι).
Τὰ Ἀνθεσφόρια ἢ Ἠροάνθεια ἦταν γυναικεῖες ἑορτὲς τοῦ ξεκινήματος τῆς Ἄνοιξης, πρὸς τιμὴ τῆς Θεᾶς Ἥρας "Ἀνθείας" καὶ τοῦ Θεοῦ Διόνυσου ὅπου τελοῦντο στὸ ὁμώνυμο Ἱερὸ τῆς Θεᾶς στὸ Ἄργος.
Πρὸς τιμὴ τῆς Θεᾶς Δήμητρας καὶ τῆς Περσεφόνης, τὰ Ἀνθεσφόρια γιορταζόταν στὴ περιοχὴ τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος (Κ.Ιταλία) καὶ σὲ ἄλλες πόλεις τῆς Ἑλλάδας, τὴν πρώτη μέρα τῆς Ἀνοίξεως, καὶ περιελάμβανε χοροὺς στεφανωμένων κοριτσιῶν ποὺ ὀνομάζονταν «ἀνθεσφόροι».
Ἡ Ἀργεία γιορτὴ περιελάμβανε πομπή των «ἀνθεσφόρων», μὲ τὴ διαφορὰ ὅτι τὰ κορίτσια ἐδῶ δὲν ἦταν στεφανωμένα, ἀλλὰ κρατοῦσαν κάνιστρα γεμᾶτα μὲ ἄνθη. Ἀναφέρεται ὡς μεγαλειώδης καὶ πάντοτε μὲ τὴν συνοδεία μουσικῆς αὐλῶν ποὺ ἔπαιζαν εἰδικὴ λατρευτικὴ μουσική ,τὸ λεγόμενο «Ἰεράκιον Μέλος», γραμμένη ἀπὸ τὸν Ἀργεῖο μουσικὸ Ἱέρακα, τὸν 7ο αἰῶνα πχ.
Τὰ Ἀνθεσφόρια τελοῦνταν ἐπίσης στὴν Κνωσσό, πρὸς τιμὴ τῆς Ἀνθείας Ἀφροδίτης, καθὼς ἐπίσης καὶ στὴν Μεγαλόπολη στὸ ἱερὸ τῶν Μεγάλων Θεῶν, ὅπου ὑπῆρχαν ἀγάλματα ἀνθεσφόρων κορῶν ποὺ κρατοῦσαν στὸ κεφάλι τους καλάθι γεμᾶτο ἄνθη.
τελος
Τὰ Ἀνθεσφόρια ἦσαν μία ἀρχαιοελληνικὴ ἑορτὴ ποὺ ἐτελεῖτο πρὸς τιμὴν τῆς θεᾶς Δήμητρος καὶ τῆς Περσεφόνης, συμβολίζοντας τὴν ἀναγέννηση τῆς φύσεως καὶ τὸν ἐρχομὸ τῆς ἄνοιξης.
Ἡ ἑορτὴ ἐλάμβανε χώρα κυρίως στὴν Ἀττικὴ καὶ σὲ ἄλλες περιοχὲς τοῦ Ἑλληνικοῦ κόσμου, ὅπου γυναῖκες, καὶ κυρίως νεαρὰ κορίτσια, συμμετείχαν σὲ πομπὲς κρατοῦντας ἄνθη καὶ ἀποδίδοντας τιμὲς στὴ θεὰ τῆς γεωργίας.