Σάββατο 15 Απριλίου 2023

Ἡ Λόγχη τοῦ Λογγίνου. καὶ οἱ μεταφυσικές ἰδιότητές της


Ἡ Ἱστορία τῆς Ἁγίας Λόγχης καὶ τὰ καρφιά του Κυρίου
Γιατί την ψάχνουν ὅλοι οἱ κατακτητές


Η λόγχη – ποὺ χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ το Ρωμαῖο ἑκατόνταρχο Λογγίνο - γιὰ νὰ τρυπήσει τὴ δεξιά πλευρά του Χριστοῦ στὸ σταυρό – ἔγινε δημοφιλής κυρίως χάρη στὸ κλασικό πλέον βιβλίο του Τρίβορ Ραβενσκροφτ “the spear of destiny” (λόγχη του πεπρωμένου). Τονίζεται ὅτι ὁ Άγιος Λογγίνος ἔζησε ἐπὶ Τιβερίου. Καταγόταν ἀπὸ την Καππαδοκία καὶ ὑπηρετοῦσε στὸ ρωμαϊκό στρατό ὥς ἑκατόνταρχος, ὑπὸ τις διαταγές του Ποντίου Πιλάτου.

¨Ο Ρωμαῖος ἑκατόνταρχος Λογγίνος, ἦταν αὐτὸς ποὺ ἔλαβε διαταγή νὰ ἐκτελέσει μαζί με τους ἄνδρες του την ἀποφάσει του Πιλάτου, αὐτὸς πού ὁδήγησε στὸ ἅγιο Πάθος του Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ νὰ φυλάξουν τον τάφο του.

Οἱ θεωρίες γιὰ την λόγχη

Ὑπάρχουν διάφορες θεωρίες γιὰ το πού μπορεῖ νὰ βρίσκεται σήμερα η λόγχη...Η λόγχη λέγεται ὅτι βρίσκεται στὸ παλάτι του Χόφμπουργκ στὴ Βιέννη καὶ ἀνῆκε στὸν Καρλομάγνο. ὁ ἐπίσημος ὁδηγὸς γιὰ τα ἐκθέματα του Χόφμπουργκ ἀναφέρει πῶς ἡ λόγχη φτιάχτηκε ἀπὸ ἕνα ἀπὸ τα καρφιά ποὺ χρησιμοποιήθηκαν κατά τὴ σταύρωση του χρηστοῦ, καὶ με τα χρόνια, μετά τον Καρλομάγνο, ἔφτασε νὰ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἡ αὐθεντική λόγχη του Λογγίνου.

Πιὸ γνωστή κατά το μεσαίωνα ἦταν μία λόγχη ποῦ εἶχε χρησιμοποιήσει μία ἀντιχριστιανική ὁμάδα γιὰ νὰ «ἐπιτεθεῖ» σε ἕνα ἄγαλμα του Χριστοῦ. Σύμφωνα με την 'ἱστορία' το ἄγαλμα μάτωσε καὶ ἡ λόγχη ἔγινε ἀντικείμενο τιμῆς, ἀφοῦ θεωρήθηκε ἡ αἰτιᾶ ἑνὸς θαύματος.

Ὕστερα ἀπὸ αὐτό ἔπεσε στὴν ἀφάνεια, γιὰ νὰ ἀποκαλυφθεῖ σε ἕνα ὅραμα αἰῶνες ἀργότερα, το 1099, στοὺς σταυροφόρους ποῦ πολιόρκησαν την Ἀντιόχεια.

Μερικοί λένε ὅτι σήμερα φυλάσσεται στὴν καθολική ἐκκλησία του Ἐχμιατζίν, στὴν Ἀρμενία, ἄλλες πηγές ἀναφέρουν ὅτι ἡ αὐθεντική λόγχη βρισκόταν στὴν Ἱερουσαλήμ την ἐποχῆ του μεγάλου Κωνσταντίνου τον 4ο αι μ.Χ. Ἔπεσε στὰ χέρια των Πάρθων τον 7ο αἰῶνα καὶ ἀνακαλύφτηκε ἀπὸ τον βυζαντινό αὐτοκράτορα Ἡράκλειο, ὁ ὁποῖος ἀφαίρεσε τις ἄκρες της καὶ την ἔφερε πάλι πίσω στὴν Κωνσταντινούπολη. Το μεγαλύτερο μέρος της αἰχμῆς της παρέμεινε στὴν Ἱερουσαλήμ μέχρι το 715, ὁπότε καὶ στάλθηκε στὴν Πόλη.

Το 1241, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στοὺς Φράγκους, ὁ Λουδοβίκος ο 6ος, βασιλιάς της Γαλλίας, παρουσιάστηκε με ἕνα κομμάτι της μύτης της λόγχης καὶ μία συλλογή ἀπὸ θρησκευτικά ἀντικείμενα, τα ὁποία στέγασε στὸ Σεντ Σαπέλ στὸ Παρίσι.

Το μεγαλύτερο μέρος της αἰχμῆς ὡστόσο, παρέμεινε στὴν Κων/Πολη κι ἔπεσε στὰ χέρια των Τούρκων το 1453. Ὁ Τοῦρκος σουλτᾶνος Βαγιαζήτ ὁ Β την ἔστειλε στὸν Πάπα Ἰννοκέντιο τον 8ο το 1492. Ἀπὸ τότε, βρίσκεται κάτω ἀπὸ τον τροῦλο του Ἁγίου Πέτρου.

Κατά το 18ο αἰῶνα ὁ Πάπας Βενέδικτος ο 14ος εἶχε μία ἀκριβὴ εἰκόνα της ἄκρης της λόγχης ποὺ βρισκόταν στὸ Σεντ Σαπέλ καὶ βρῆκε ὅτι ταίριαζε τέλεια με το δικό του μεγαλύτερο κομμάτι. Κατά την γαλλική ἐπανάσταση ὅμως ἡ αἰχμή ἐξαφανίστηκε καὶ κανείς δὲν γνωρίζει ἀπὸ τότε ποῦ βρίσκεται.

Τι σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει ὁ Χιτλερ με ὅλα αὐτά; Ὅπως ἔχει ἀναφέρει το Onalert σε προηγούμενο δημοσίευμα, οἱ ναζιστές ἐνδιαφερόντουσαν γιὰ τον μυστικισμό συνεπῶς ἦταν ἀπόλυτα φυσιολογικό ὁ Ἀδόλφος Χίτλερ, μετά ἀπὸ ἐκείνη την πρώτη ἐπαφῆ με τη Λόγχη, νὰ ἀρχίσει μανιωδῶς νὰ μελετάει την ἱστορία της. Σύντομα συνδέθηκε με τις ἰσχυρές ἀποκρυφιστικές ὁμάδες ποὺ ἤκμαζαν τότε στὴ Γερμανία. Καὶ ἦταν αὐτοὶ οἱ κύκλοι, σύμφωνα με το συγγραφέα Trevor Ravenscroft, ποὺ τον ἀνέδειξαν στὴν ἐξουσία ὥς ὀργάνῳ τους, παρέχοντάς του ὄχι μόνο πολιτική καὶ οἰκονομική στήριξη, ἀλλὰ καὶ τὴ βοήθεια των σκοτεινῶν δυνάμεων ποὺ μετέτρεψαν μία ἀσήμαντη καὶ μᾶλλον περιφρονημένη ἀπὸ τον κοινωνικό περίγυρο προσωπικότητα σε ἕναν ἡγέτη ποὺ μαγνήτιζε τα πλήθη. Κι ὅταν τελικά ἀπέκτησε καὶ καὶ τὴ Λόγχη, ὁ Χίτλερ ἦταν πιὰ σίγουρος ὅτι θὰ κυριαρχήσει στὸν κόσμο...



ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΑΚΑΝΘΙΝΟ ΣΤΕΦΑΝΙ, Η ΧΛΑΜΥΔΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ.. .





Πολλοὶ δὲν τὸ γνωρίζουν, ὅμως τὸ Ἀκάνθινο Στεφάνι, τὸ Τίμιο Ξύλο καὶ ἡ Χλαμύδα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διασώζονται μέχρι καὶ σήμερα, καὶ μάλιστα ἐντὸς τοῦ Ἑλλαδικοῦ χώρου.
2.000 χρόνια μετά, αὐτὰ ὑπάρχουν ἀκόμη γιὰ νὰ μᾶς θυμίζουν τὰ ὅσα πέρασε ὁ Χριστός, γιὰ νὰ θυσιαστεῖ ἀπὸ ἀγάπη στὸν ἄνθρωπο.
Στὴν Κωνσταντινούπολη εἶχαν μαζευτεῖ πάρα πολλὰ λείψανα καὶ ἀντικείμενα Ἁγίων, ἀακόμη καὶ τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν οἱ Παλαιολόγοι βασίλευαν τὴν Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία, εἶχαν σὲ μεγάλη ἐκτίμηση τὸν Ὅσιο Λεόντιο, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀπὸ τὴ Μονεμβασιὰ τῆς Πελοπονήσσου.


Ὁ Λεόντιος ἔχτισε τὴν Ἱερὰ Μονὴ Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας, καὶ οἱ Παλαιολόγοι γιὰ νὰ τοῦ δείξουν τὴ μεγάλη τους ἐκτίμηση, μετὰ τὸν θάνατό του, δώρισαν στὴ μονὴ ποὺ εἶχε χτίσει τὰ Ἄχραντα Πάθη τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τὰ ὁποῖα σώζονται ἄθικτα μέχρι σήμερα.


Οἱ πιστοὶ μποροῦν ἀκόμη καὶ σήμερα νὰ προσκυνήσουν μέρος τοῦ Ἀκάνθινου Στεφάνου.
Τὰ Ἄχραντα Πάθη τοῦ Χριστοῦ κατὰ καιροὺς μεταφέρονται καὶ σὲ διάφορους ἄλλους ναούς, σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα, ὥστε νὰ μποροῦν οἱ πιστοὶ ὅλης τῆς χώρας, νὰ προσκυνοῦν καὶ νὰ παίρνουν δύναμη, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζουν τίς δυσκολίες τῆς ἐποχῆς.


Τέλος, στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας ἀνήκουν καὶ ἄλλα λείψανα τὰ ὁποῖα ἀξίζει νὰ προσκυνήσετε, ὅπως τὴ σιαγόνα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τὸν ὀφθαλμὸ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, τμῆμα τῆς Κᾶρας τῆς Ἁγίας Κυριακῆς, τμῆμα της Κᾶρας τοῦ Ὁσίου Στεφάνου τοῦ Νέου. Ἐπίσης ἀπὸ κειμήλια ὑπάρχουν καὶ τὰ θαυμάσια χρυσοκέντητα πετραχήλια τῆς κεντήστριας Κοκώνας.





Παρασκευή 14 Απριλίου 2023

Ἡ Μάχη του Λεβιδίου



Ἀποφασιστική μάχη γιὰ την ἀνύψωση του ἠθικοῦ τῶν ἐπαναστατημένων Ἑλλήνων,
ποῦ δόθηκε στὶς 14 Ἀπριλίου 1821 στὸ Λεβίδι, ἕνα χωριό ποῦ εἶναι χτισμένο στὶς ἀνατολικές πλαγιές του Μαινάλου, 25 χιλιόμετρα βόρεια της Τρίπολης.

Στὶς ἀρχὲς Ἀπριλίου του 1821 εἶχε σχεδόν ἐπικρατήσει το στρατηγικό σχέδιο του Κολοκοτρώνη, ποῦ στόχευε στὴν κατάληψη της Τριπολιτσάς, του διοικητικοῦ κέντρου του Ὀθωμανικοῦ Μωριᾶ. Γι’ αὐτὸ, γύρω ἀπὸ την Τριπολιτσά εἶχαν ἀρχίσει νὰ δημιουργοῦνται ἑλληνικά στρατόπεδα, γιὰ νὰ την ἀποκόψουν ἀπὸ την ὑπόλοιπη Πελοπόννησο καὶ νὰ καταστήσουν εὐκολότερη την ἅλωση της. Ὅμως, με τὴ θέα τῶν Τούρκων οἱ στρατολογημένοι Ἕλληνες το ἔβαζαν στὰ πόδια, χωρίς νὰ ρίξουν οὔτε μία τουφεκιά, με ἀποτέλεσμα ἕνα μετά το ἄλλο τα στρατόπεδα νὰ διαλύονται.

Τετρακόσια χρόνια σκλαβιᾶς καὶ ραγιαδισμοῦ εἶχαν κάνει πολλούς Ἕλληνες νὰ σκύβουν το κεφάλι, ὅταν ἔβλεπαν Τοῦρκο καὶ νὰ ὑπομένουν μοιρολατρικά τον αὐταρχισμό του. Ἄλλωστε, ὅσοι εἶχαν σηκώσει ἀνάστημα κατά του δυνάστη συχνά το πλήρωναν με το κεφάλι τους.

Στὸ Λεβίδι, ὅμως, ὅταν ἀκούσθηκε ὅτι φθάνει τουρκικός στρατός ἀπὸ την Τριπολιτσά κανείς δὲν ἔφυγε. Ἦταν το πρῶτο στρατόπεδο ποῦ δὲν διαλύθηκε στὸ ἄκουσμα της εἴδησης ὅτι 3.000 πεζοί καὶ ἱππεῖς ἔχουν ἐκστρατεύσει ἐναντίον τους. Το στρατόπεδο του Λεβιδίου εἶχε συσταθεῖ ἀπὸ τους Καλαβρυτινούς καὶ τους ντόπιους ὁπλαρχηγούς Παναγιώτη Ἀρβάλη καὶ Γεώργιο Μπηλίδα. Ἤδη ἀπὸ τις 12 Ἀπριλίου το στρατόπεδο εἶχε ἐνισχυθεῖ με τους ὁπλαρχηγούς Σωτήριο Χαραλάμπη, Σωτήριο Θεοχαρόπουλο, Νικόλαο Σολιώτη καὶ Ἀναγνώστη Στριφτόμπολα. Οἱ Τοῦρκοι ξεκίνησαν ἀπὸ την Τριπολιτσά με κατεύθυνση το Λεβίδι το βράδυ της 13ης Ἀπριλίου.

Μόλις πληροφορήθηκαν την ἐπικείμενη ἄφιξή του τουρκικοῦ στρατοῦ συγκεντρώθηκαν στὸ σπίτι, ὅπου διέμενε ὁ καλαβρυτινός Σωτήρης Χαραλάμπης καὶ ἀποφάσισαν κατά πρῶτο νὰ ζητήσουν βοήθεια ἀπὸ τα γειτονικά στρατόπεδα της Ἀλωνίσταινας καὶ του Κακουρίου καὶ κατά δεύτερο να πιάσουν τις εισόδους του Λεβιδίου, ώστε να εμποδίσουν τους Τούρκους να εισέλθουν στο χωριό. Ὁ Σωτήρης Χαραλάμπης ταμπουρώθηκε σε μία ράχη κοντά στὸ Λεβίδι, ἐνῶ πιὸ κάτω βρέθηκε ὁ Ἀναγνώστης Στριφτόμπολας.

Τις πρωινές ὧρες της 14ης Ἀπριλίου, ὅταν κυκλοφόρησε ἡ φήμη ὅτι το τουρκικό ἱππικὸ πλησιάζει το Λεβίδι, πολλοί ἄνδρες πανικοβλήθηκαν. Ἐγκατέλειψαν τις θέσεις τους, παρά τις προσπάθειες τῶν ὁπλαρχηγῶν νὰ τους συγκρατήσουν καὶ κατέφυγαν στὸ βουνό. Τότε ὁ Στριφτόμπολας με 70 ἄνδρες ἀποφάσισε νὰ δώσει τὴ μάχη μέσα στὸ χωριό.

Οἱ Τοῦρκοι ὅρμησαν με ἄγριες διαθέσεις κατά των ὀχυρωμένων Ἑλλήνων, ἀλλὰ ἀντιμετώπισαν τὴ σθεναρή ἀντίστασή τους. Χαρακτηριστικοί εἶναι οἱ στίχοι του λαϊκοῦ ποιητή Παναγιώτη Κάλα ἡ Τσοπανάκου (1789-1825) «… στὸ Βαλτέτσι στὸ Λεβίδι / πέφτει ἀλύπητο λεπίδι…»

Πραγματική μάχη δόθηκε ἔξω ἀπὸ το σπίτι ποῦ βρισκόταν ὁ Στριφτόμπολας. Ἐκεῖ ἔπεσαν οἱ περισσότεροι Τοῦρκοι, ἀλλὰ καὶ ὁ ἡρωικός ὁπλαρχηγός ἀπὸ τα Καλάβρυτα. Ἐν τῷ μεταξύ, εἶχαν ἀρχίσει νὰ καταφθάνουν οἱ ἐνισχύσεις ἀπὸ τα διπλανά στρατόπεδα ὑπὸ τους Δημήτριο Πλαπούτα, Ἠλία Τσαλαφατίνο, Νικόλαο Πετμεζά, Σταῦρο Δημητρακόπουλο καὶ Ἀσημάκη Σκαλτσά. Τότε, οἱ ἀμυνόμενοι βγῆκαν ἀπὸ τα σπίτια καὶ ὅρμησαν κατά των Τούρκων, ποῦ πανικόβλητοι ἐγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης, ἀφήνοντας πίσω τους πολλούς νεκρούς.



Ἡ νίκη τῶν Ἑλλήνων στὸ Λεβίδι ἀποτέλεσε το σημαντικότερο ὡς τότε γεγονός του Ἀγῶνα. Οἱ ραγιᾶδες ἔβλεπαν πλέον ὅτι οἱ Τοῦρκοι δὲν ἦταν ἀνίκητοι!




Σήμερα μαῦρος οὐρανός. Τὸ μοιρολόϊ τῆς Παναγιᾶς



Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ὄμορφα παραδοσιακὰ τραγούδια τοῦ λαοῦ μας, ἕνα μοιρολόϊ φτιαγμένο γιὰ τὸν Μεγάλο νεκρό, τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τὸ μοιρολόϊ τῆς Παναγιᾶς.
Σὲ πολλὲς ἐκκλησιὲς σὲ ὅλη τὴν ἐπικράτεια τὸ ψάλλουν γυναῖκες τὴν ὥρα ποὺ στολίζουν τὸν Ἐπιτάφιο.
Διαβάστε τοὺς πανέμορφους στίχους καὶ ἀκοῦστε το ἀπὸ τὸν μεγάλο δάσκαλο κ. Χρόνη Ἀηδονίδη.



Σήμερα μαῦρος Οὐρανός, σήμερα μαύρη μέρα,


σήμερα ὅλοι θλίβουνται καὶ τὰ βουνὰ λυποῦνται,


σήμερα ἔβαλαν βουλὴ οἱ ἄνομοι Ὀβραῖοι,


οἱ ἄνομοι καί τα σκυλιὰ κι' οἱ τρισκαταραμένοι


γιὰ νὰ σταυρώσουν τὸ Χριστό, τὸν Ἀφέντη Βασιλέα.


ὁ Κύριος ἠθέλησε νὰ μπεῖ σὲ περιβόλι


νὰ λάβει δεῖπνον μυστικὸν γιὰ νὰ τὸν λάβουν ὅλοι.




Κι' ἡ Παναγιὰ ἡ Δέσποινα καθόταν μοναχή της,


τὰς προσευχάς της ἔκανε γιά το μονογενῆ της.


Φωνὴ τοὺς ἤρθ' ἐξ Οὐρανοῦ ἀπ' Ἀρχαγγέλου στόμα:


-Φτάνουν κυρά μου οἱ προσευχές, φτάνουν κι' οἱ μετάνοιες,


τὸ γυιό σου τὸν ἐπιάσανε καὶ στὸ φονιᾶ τὸν πᾶνε


καὶ στοῦ Πιλάτου τὴν αὐλὴ ἐκεῖ τὸν τὸν τυραγνάνε.


-Χαλκιά-χαλκιά, φτιάσε καρφιά, φτιάσε τρία περόνια.


Καὶ κεῖνος ὁ παράνομος βαρεῖ καὶ φτάχνει πέντε.



-Σὺ Φαραέ, ποὺ τά 'φτιασες πρέπει νὰ μᾶς διδάξεις.


-Βάλε τα δυὸ στὰ χέρια του καὶ τ' ἄλλα δυὸ στὰ πόδια,


τὸ πέμπτο τὸ φαρμακερὸ βάλε το στὴν καρδιά του,


νὰ στάξει αἷμα καὶ νερὸ νὰ λιγωθεὶ ἡ καρδιά του.


Κι' ἡ Παναγιὰ σὰν τάκουσε ἔπεσε καὶ λιγώθη,


σταμνὶ νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχο


γιὰ νὰ τῆς ἔρθ' ὁ λογισμός, γιὰ νὰ τῆς ἔρθει ὁ νοῦς της.


Κι' ὅταν τῆς ἤρθ' ὁ λογισμός, κι' ὅταν τῆς ἤρθ' ὁ νοῦς της,


ζητᾷ μαχαίρι νὰ σφαγεῖ, ζητᾷ φωτιὰ νὰ πέσει,


ζητᾷ γκρεμὸ νὰ γκρεμιστεῖ γιὰ τὸ μονογενῆ της.



-Μὴν σφάζεσαι, Μανούλα μου, δὲν σφάζονται οἱ μανᾶδες


Μὴν καίγεσαι, Μανούλα μου, δὲν καίγονται οἱ μανᾶδες.


Λάβε, κυρὰ μ' ὑπομονή, λάβε, κύρά μ' ἀνέση.


-Καὶ πῶς νὰ λάβω ὑπομονὴ καὶ πῶς νὰ λάβω ἀνέση,


ποὺ ἔχω γυιο μονογενῆ καὶ κεῖνον Σταυρωμένον.


Κι' ἡ Μάρθα κι' ἡ Μαγδαληνὴ καὶ τοῦ Λαζάρου ἡ μάνα


καὶ τοῦ Ἰακώβου ἡ ἀδερφή, κι' οἱ τέσσερες ἀντάμα,



ἐπῆραν τὸ στρατί-στρατί, στρατὶ τὸ μονοπάτι


καὶ τὸ στρατί τους ἔβγαλε μὲς τοῦ λῃστῆ τὴν πόρτα.


-Ἄνοιξε πόρτα τοῦ λῃστῆ καὶ πόρτα τοῦ Πιλάτου.


Κι' ἡ πόρτα ἀπό το φόβο της ἀνοίγει μοναχή της.


Τηράει δεξιά, τηράει ζερβά, κανέναν δὲν γνωρίζει,


τηράει δεξιώτερα βλέπει τὸν Ἀϊγιάννη,



Ἀγιέ μου Γιάννη Πρόδρομε καὶ βαπτιστῆ τοῦ γυιου μου,


μὴν εἶδες τὸν ὑγιόκα μου καὶ τὸν διδάσκαλόν σου;


-Δὲν ἔχω στόμα νὰ σοῦ πῶ, γλῶσσα νὰ σοῦ μιλήσω,


δὲν ἔχω χεροπάλαμα γιὰ νά σου τόνε δείξω.


Βλέπεις Ἐκεῖνον τὸ γυμνό, τὸν παραπονεμένο,


ὁπού,ὁποῦ φορεῖ πουκάμισο στὸ αἷμα βουτηγμένο,


ὁπού,ὁποῦ φορεῖ στὴν κεφαλὴ ἀγκάθινο στεφάνι;


Αὐτὸς εἶναι ὁ γυιόκας σου καί με ὁ δάσκαλός μου!



Κι' ἡ Παναγιὰ πλησίασε γλυκὰ τὸν ἀγκαλιάζει.


-Δὲ μοῦ μιλᾷς παιδάκι μου, δὲ μοῦ μιλᾷς παιδί μου;


-Τί νὰ σοῦ πῶ, Μανούλα μου, ποὺ διάφορο δὲν ἔχεις·


μόνο τὸ μέγα-Σάββατο κατὰ τὸ μεσονύχτι,


ποὺ θὰ λαλήσει ὁ πετεινὸς καὶ σημάνουν οἱ καμπάνες,


τότε καὶ σύ, Μανούλα μου, θάχεις χαρὰ μεγάλη!


Σημαίνει ὁ Θεός, σημαίνει ἡ γῆ, σημαίνουν τὰ Οὐράνια,


σημαίνει κι' ἡ Ἅγια Σοφία μὲ τίς πολλὲς καμπάνες.



Ὅποιος τ' ἀκούει σώζεται κι' ὅποιος τὸ λέει ἁγιάζει,


κι' ὅποιος τὸ καλοφουγκραστεὶ Παράδεισο θὰ λάβει,


Παράδεισο καὶ λίβανο ἀπ' τὸν Ἅγιο Τάφο






Πέμπτη 13 Απριλίου 2023

Μεγάλη Πέμπτη: Ο Μυστικός Δείπνος, τα Πάθη και η Σταύρωση του Θεανθρώπου

 




Tὴν Μεγάλη Πέμπτη ἀναβιώνονται στὴν Ἐκκλησία μας, τα γεγονότα της τελευταίας ἡμέρας της ζωῆς του Ἰησοῦ Χριστοῦ στὴ Γῆ.

Σύμφωνα με τους Εὐαγγελιστές, ὁ Χριστός θέλησε πρὶν θυσιαστεῖ γιὰ την σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, νὰ δειπνήσει γιὰ τελευταία φορά με τους μαθητές του.

Ὁ Μυστικός Δείπνος

Ὁ δείπνος αὐτὸς εἶναι ο γνωστός μας Μυστικός Δείπνος. Ἔλαβε χώρα σε ἕνα πατάρι κάποιου σπιτιοῦ της Ἱερουσαλήμ, στὸ ὁποῖο κρυφά συνέφαγαν οἱ μαθητές καὶ ὁ Ἰησοῦς.

Πρίν ξεκινήσει ὁ Δείπνος, ὁ Χριστός πῆρε μία λεκάνη με νερό καὶ ἔπλυνε τα πόδια τῶν μαθητῶν του. Αὐτό ἦταν μία ἐνέργεια ποῦ ἔκαναν οἱ δοῦλοι της ἐποχῆς. Δηλαδή πρὶν ἀπὸ το φαγητό, ἔπλεναν τα πόδια των κυρίων τους. Με την πράξη του αὐτή ὁ Ἰησοῦς θέλησε νὰ διδάξει τους μαθητές του καί, μέσω αἰτῶν, ὅλους τους ἀνθρώπους νὰ εἶναι ταπεινοί καὶ νὰ ὑπηρετοῦν τους συνανθρώπους τους.

Το γεγονός αὐτὸ ἔχει λάβει στὶς μέρες μας το ὄνομα Ἱερὸς Νιπτῆρας. Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, γίνεται ἀναπαράσταση του Ἱεροῦ Νιπτῆρα το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης.

Η ἀρχὴ του Μυστηρίου της Θείας Εὐχαριστίας

Κατόπιν ὁ Ἰησοῦς κατά την διάρκεια του Μυστικοῦ Δείπνου, καὶ ἀφοῦ εἶχε ἀποχωρήσει ὁ Ἰούδας, παρέδωσε στοὺς μαθητές του, το Μυστήριο της Θείας Εὐχαριστίας.

Πρόσφερε ἄρτο λέγοντας: «λάβετε φάγετε τοῦτο ἐστί το σῶμα μου» καὶ κρασί «πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες τοῦτο γὰρ ἐστί το αἷμα μου το της καινῆς διαθήκης το περί πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».

Η σύλληψη, τα Πάθη καὶ ἡ Σταύρωση του Θεανθρώπου

Μετά το τέλος του Μυστικοῦ Δείπνου, ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθητές του, μετέβησαν στὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιών. Ἐκεῖ ὁ Χριστός προσεύχεται στὸν Πατέρα του, καὶ τελικά συλλαμβάνεται ἀπὸ τους Ρωμαίους, μετά την προδοσία του Ἰούδα.

Στὸν Ἑσπερινό της ἡμέρας ἔχουμε την Σταύρωση του Θεανθρώπου. Διαβάζονται τα 12 Εὐαγγέλια ποῦ περιγράφουν τα Ἅγια Πάθη. Μετά το 5ο Εὐαγγέλιο, βγαίνει ὁ Σταυρωμένος.

«Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ ἕν ὕδασι την γῆν κρεμάσας», ψάλλει ὁ ἱερέας την ὥρα ποῦ περιφέρει τον σταυρωμένο Ἰησοῦ στὸ ναό γιὰ την ἀναπαράσταση της σταύρωσης.

Εἶναι ἡ στιγμή, περίπου στὶς 9 το βράδυ, ὅπου σε ὅλες τις ἐκκλησίες της χώρας θὰ σβήσουν τα φῶτα. Η πομπή της σταύρωσης ὑπὸ το ἀμυδρὸ φῶς τῶν κεριῶν θὰ κινηθεῖ με ἀργὸ καὶ σταθερό ρυθμό πρὸς το κέντρο των ναῶν, διαπερνῶντας το πλῆθος τῶν πιστῶν. Το Θεῖο πάθος σχεδόν κορυφώνεται.

Μέσα ἀπὸ τα λόγια τῶν εὐαγγελίων ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τις ἰδιαίτερα πένθιμες νότες των τροπαρίων περιγράφονται με τον τραγικότερο τρόπο οἱ ἐμπαιγμοί, τα χτυπήματα, οἱ ὕβρεις καὶ οἱ χλευασμοί τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀνέβασαν τον Κύριο στὸ σταυρό. Η Μεγάλη Πέμπτη εἶναι ἀπὸ τις θλιβερότερες ἡμέρες της χριστιανοσύνης.

Στὶς ἐκκλησίες, ὅλο το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης μέχρι το πρωί της Μεγάλης Παρασκευῆς, παραμένουν κυρίως γυναῖκες οἱ ὁποῖες «μοιρολογοῦν», ψάλλοντας ὕμνους, τον Χριστό.

Οἱ παραδόσεις

Στὰ σπίτια των Χριστιανῶν, την Μεγάλη Πέμπτη, βάφονται τα κόκκινα αὐγά. Γιὰ τον λόγο αὐτὸ, ἡ ἡμέρᾳ λέγεται καὶ Κόκκινη Πέμπτη ἡ Κοκκινοπέφτη.

Ἐκτὸς ἀπὸ τα αὐγά, την μέρα αὐτή, φτιάχνονται τα πασχαλινά κουλούρια καὶ τα τσουρέκια. Σε πολλές περιοχές της Ἑλλάδας, οἱ Χριστιανοί κρεμοῦν κόκκινα πανιά στὰ παράθυρα των σπιτιῶν τους.



Τετάρτη 12 Απριλίου 2023

Μεγάλη Τετάρτη: Ἡ μετάνοια τῆς ἁμαρτωλῆς "κοινῆς"




H Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τιμάει τὴ Μεγάλη Τετάρτη τὴ μεταμέλεια καὶ τὴ μετάνοια τῆς ἁμαρτωλῆς "κοινῆς" γυναίκας, ἡ ὁποία ἄλειψε τὰ πόδια τοῦ Ἰησοῦ μὲ μύρο καὶ τὰ σκούπισε μὲ τὰ μαλλιά της, ζητῶντας συγχώρεση ἁμαρτιῶν.
Ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας χρησιμοποιεῖ τὸ συγκεκριμένο περιστατικό, συγκρίνοντας τὴ μετάνοια της πόρνης μὲ τὸ φοβερὸ ὀλίσθημα τοῦ Ἰούδα καὶ παραλληλίζει τίς δύο ψυχικὲς καταστάσεις.
Ἡ πόρνη ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ μετανοεῖ, ἐνῶ ὁ Ἰούδας αἰχμαλωτίζεται ἀπὸ τὴ φιλαργυρία καὶ ἀποχωρίζεται ἀπ' τὸ Θεό.
Τὴν Τετάρτη, μετὰ τὴν θριαμβευτικὴ εἴσοδό Του στὰ Ἱεροσόλυμα, ὁ Ἰησοῦς βρισκόταν στὸ σπίτι τοῦ λεπροῦ Σίμωνα γιὰ νὰ τὸν θεραπέυσει. Ἡ πόρνη πληροφορήθηκε αὐτὸ καὶ πῆγε στὸ σπίτι τοῦ λεπροῦ, γιὰ νὰ συναντήσει τὸν Κύριο.
Ἐκεῖ, ἔριξε ἐνα μπουκάλι ἀπὸ πανάκριβο μύρο στὰ μαλλιὰ καὶ τὰ πόδια Του καὶ παράλληλα τὰ σκούπιζε μὲ τὰ μαλλιά της.



Οἱ μαθητὲς τοῦ Ἰησοῦ, θεώρησαν τὴν πράξη αὐτὴ μεγάλη σπατάλη, ἀφοῦ θὰ μποροῦσαν νὰ πουλήσουν τὸ μύρο καὶ μὲ τὰ χρήματα ποὺ θὰ ἔπαιρναν νὰ βοηθοῦσαν τοὺς φτωχούς.
Ὁ Ἰησοῦς παίρνοντας τὸ μέρος τῆς γυναίκας, ἐπίπληξε τοὺς μαθητές του, λέγοντάς τους ὅτι ἡ γυναῖκα αὐτὴ τοῦ ἔκανε καλό, ἀφοῦ με αὐτὸ τὸ μύρο τὸν ἑτοίμασε γιὰ τὴν ταφή. Τοὺς θύμισε ὅτι τοὺς φτωχοὺς θὰ μποροῦν νὰ τοὺς βοηθοῦν καθ' ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς τους, ἐνῶ Ἐκεῖνον θὰ τὸν ἔχουν γιὰ λίγο ἀκόμα.
Τὴν συγχώρησε γιὰ τίς ἁμαρτίες της καί, προφητικὰ μιλῶντας, εἶπε ὅτι ἡ πράξη της αὐτὴ θὰ ἀναφέρεται στὸ Εὐαγγέλιο ποὺ θὰ κηρυχθεῖ σὲ ὅλο τὸν κόσμο, ἀποτελῶντας, αὐτὴ ἡ ἀναφορά, ἕνα μνημόσυνο γι' αὐτήν.
Μετὰ τὸ τέλος αὐτοῦ τοῦ περιστατικοῦ στὸ σπίτι του Σίμωνα, ὁ Ἰούδας ἔφυγε καὶ πῆγε νὰ συναντήσει τοὺς Ἀρχιερεῖς τῶν Ἰουδαίων.
Τοὺς ρώτησε τί θὰ τοῦ δώσουν γιὰ νὰ τοὺς παραδώσει τὸν Χριστό, καὶ αὐτοὶ τοῦ ὑποσχέθηκαν τριάντα ἀργύρια.


Τὸ ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Τετάρτης τελεῖτέ στῆς ἐκκλησίες μας τὸ Μυστήριο τοῦ Μεγάλου Εὐχέλαιου


κατὰ τὶ διάρκεια τοῦ ὁποίου διαβάζονται ἐπτὰ εὐαγγέλια καὶ ἐπτὰ εὐχὲς εὐλογίται μὲ αὐτὸ τόν τρόπο τὸ λάδι μὲ τὸ ὁποῖο ὁ ἱερέας Σταυρόνη τοῦς πιστοὺς στὸ μέτωπο στὸ πηγούνι στὰ μάγουλα καὶ στῆς παλάμες προσφέροντας Χάρη καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Ἰησοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος τὸ. Εὐχέλαιο θεωρεῖται ὅτι ἔχει θεραπευτικὲς ἰδιότητες σὲ κάποιες περιοχές τὴς Ἑλλάδος οἱ γυναῖκες πηγαίνουν στὸ μεγάλο Εὐχέλαιο ἔχοντας μαζί τους μία σουπιέρα μὲ ἀλεύρι, σὲ αὐτὸ στερεῶνουν τρία κεριά τὰ ὁποῖα καῖνε κατὰ τὴν διάρκειά τοῦ Εὐχελαίου , τὸ ἀλεύρι αὐτὸ τὸ χρισιμοποιοῦνε γιὰ νὰ φιάξουν τὰ Κουλούρια τὴ ἐπόμενη ἡμέρα




Σάββατο 8 Απριλίου 2023

Σὰν σήμερα ἡ πρώτη ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τοὺς σταυροφόρους τῆς Δύσης

 





Σὰν σήμερα ἡ πρώτη ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τοὺς σταυροφόρους τῆς Δύσης
ὁ ἀρχηγὸς της Δ' Σταυροφορίας, Βονιφάτιος ὁ Μομφερατικός.
Ἡ Δ' Σταυροφορία ξεκίνησε μὲ πρωτοβουλία τοῦ Πάπα Ἰννοκέντιου Γ' τὸ 1201, γιὰ τὴν κατάληψη τῶν ἁγίων Τόπων, ποῦ κατεῖχαν οἱ Μουσουλμᾶνοι. ὁλοκληρώθηκε στὶς 12 Ἀπριλίου 1204, μὲ τὴν κατάληψη τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ τὴν προσωρινὴ κατάλυση τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, χωρὶς τὴ θέληση τοῦ Ποντίφικα.
Μετὰ τὴν ἀποτυχία τῆς τρίτης Σταυροφορίας (1189-1192) γιὰ τὴν κατάληψη τῶν ἁγίων Τόπων, τὸ ἐνδιαφέρον τῶν δυτικοευρωπαίων ἀτόνησε.
Τὴν ἱερουσαλήμ, ὅπως καὶ τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς Συρίας καὶ της Αἰγύπτου, ἤλεγχε ἡ μουσουλμανικὴ δυναστεία τῶν Ἀγιουβιδών.
Τὸ λατινικὸ Βασίλειο τῆς ἱερουσαλὴμ μόνο κατ' ὄνομα ὑπῆρχε, περιορισμένο σὲ λίγες πόλεις στὶς ἀκτὲς τῆς Παλαιστίνης.
Τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ μία νέα σταυροφορία ἀνακίνησε ὁ πάπας ἱνοκέντιος Γ' τὸ 1198. Στὴν ἀρχὴ συνάντησε τὴ γενικὴ ἀδιαφορία τῶν ἐστεμμένων της Εὐρώπης, ποῦ εἶχαν τὰ δικά τους προβλήματα νὰ ἐπιλύσουν.
Τὸν ἑπόμενο χρόνο, κάποιοι εὐγενεῖς, κυρίως ἀπὸ τὰ ἐδάφη της σημερινῆς Γαλλίας, πείσθηκαν νὰ συγκροτήσουν ἕνα ἐκστρατευτικὸ σῶμα, μὲ ἐπικεφαλὴς τὸν Κόμη Τιμπὸ τῆς Καμπανίας. ὁ Τιμπὸ πέθανε τὸν ἑπόμενο χρόνο καὶ ἀρχηγὸς της Δ' Σταυροφορίας ἀνακηρύχθηκε ὁ ἰταλὸς κόμης Βονιφάτιος ὁ Μομφερατικός.
Τὸ σχέδιο προέβλεπε τὴ συγκέντρωση τῶν Σταυροφόρων στὴ Βενετία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ θὰ κατευθύνονταν στὴν Αἴγυπτο, ὅπου θὰ ἄρχιζαν τίς στρατιωτικὲς ἐπιχειρήσεις, μὲ σκοπὸ τὴν κατάληψη τῆς ἱερουσαλήμ.


Τὴ δύναμη τῶν Σταυροφόρων συγκροτοῦσαν 33.500 ἄνδρες καὶ 4.500 ἄλογα καὶ τὴ διεκπεραίωσή τους στὴν Αἴγυπτο ἀνέλαβαν ἔναντι ἀνταλλαγμάτων οἱ Ἐνετοὶ τὸ 1200. Ζήτησαν 85.000 ἀργυρᾶ μάρκα, τὰ μισὰ ἐδάφη ποῦ θὰ κατακτοῦσαν οἱ Σταυροφόροι καὶ προθεσμία ἑνὸς ἔτους γιὰ τίς ἑτοιμασίες τῆς φιλόδοξης ἐκστρατείας.
Τὸ 1201 τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν Σταυροφόρων ἔφθασε στὴ Βενετία. Ὅμως, οἱ ἡγέτες τους δὲν τήρησαν τὴ συμφωνία καὶ μόλις καὶ μετὰ βίας συγκέντρωσαν 51.000 ἀργυρᾶ μάρκα.
Οἱ Ἐνετοὶ ἐξοργίσθηκαν καὶ τους φυλάκισαν στὸ νησάκι Λίντο, ἑως ὅτου ἀποφασίσουν γιὰ τὴν τύχη τους.
ὁ γηραιὸς δόγης Ἐρρίκος Δάνδολος ἀποφάσισε νὰ ἐκμεταλλευτεῖ τὴν περίσταση καὶ νὰ χρησιμοποιήσει τοὺς Σταυροφόρους γιὰ τοὺς δικούς του σκοπούς. Στὴ Βασιλικὴ τοῦ ἁγίου Μάρκου, ὅπου ἔγινε ἡ ἐπίσημη τελετὴ ὑποδοχή τους, ὁ δόγης πρότεινε στοὺς ἀρχηγούς τους νὰ ἐπιτεθοῦν πρῶτα στὸ λιμάνι τῆς Ζάρας στὴ Δαλματία (σημερινὴ Κροατία), προκειμένου νὰ ξεπληρώσουν τὰ χρέη τους.
Ἡ Ζάρα, ποῦ προμήθευε μὲ ξυλεία τὸν στόλο τοῦ δόγη, εἶχε ἀποσκιρτήσει ἀπὸ τὴ Βενετία καὶ βρισκόταν ὑπὸ προστασία τοῦ βασιλιᾶ τῶν Οὕγγρων Ἔμερικ. Οἱ κάτοικοί της ἦταν χριστιανοὶ καὶ μάλιστα καθολικοί.

Γιὰ την ἐπιχείρηση συμφώνησε ἀπρόθυμα ὁ παπικός ἀντιπρόσωπος Καρδινάλιος Καπουάνο, ὄχι ὅμως καὶ ὁ Πάπας Ἰνοκέντιος, ποῦ ἀπείλησε με ἀφορισμό ὅσους σταυροφόρους στραφοῦν ἐναντίον χριστιανῶν.
Τὴ σχετική ἐπιστολή του φρόντισαν νὰ την κρατήσουν μυστική οἱ ἐπὶ κεφαλῆς της ἐκστρατείας. Ἡ ἐπιχείρηση τελικά πραγματοποιήθηκε. Η πόλη της Ζάρας καταλήφθηκε, ὕστερα ἀπὸ σύντομη πολιορκία καὶ ὁ Πάπας Ἰνοκέντιος Γ' πραγματοποίησε την ἀπειλή του.

Ἡ εἴσοδος τῶν Σταυροφόρων στὴν Κωνσταντινούπολη (Εὐγένιος Ντελακρουά, 1840)

Ὁ ἀρχηγὸς τῶν Σταυροφόρων Βονιφάτιος ὁ Μομφερατικός δὲν πῆρε μέρος στὴν ἐκστρατεία κατά της Ζάρα, φοβούμενος ἴσως τις παπικές κυρώσεις.
Πῆγε νὰ ἐπισκεφθεῖ τον ἐξάδελφο του Φίλιππο της Σουηβίας, ὁ ὁποῖος φιλοξενοῦσε τον συγγενῆ του βυζαντινό πρίγκηπα Ἀλέξιο Ἄγγελο, γιὸ του ἀνατραπέντος αὐτοκράτορα Ἰσαάκιου Β' Ἀγγέλου.
Ὁ Ἀλέξιος Ἄγγελος ζήτησε βοήθεια ἀπὸ τον Βονιφάτιο γιὰ νὰ ἀνατρέψει τον θεῖο του αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Γ' Ἄγγελο καὶ νὰ ἐπαναφέρει στὸν θρόνο τον τυφλό πατέρα του. Στὰ ἀνταλλάγματα ποῦ προσέφερε ἦταν ἕνα μεγάλο χρηματικό ποσό, στρατιωτικές δυνάμεις γιὰ την ἐνίσχυση της ἐκστρατείας τῶν Σταυροφόρων στὴν Αἴγυπτο καὶ την ὑποταγή της Ἐκκλησίας της Κωνσταντινούπολης στὸν Πάπα.

Ὁ Βονιφάτιος θεώρησε δελεαστική την πρόταση καὶ μαζί με τον Ἀλέξιο Ἄγγελο μετέβησαν στὴν Κέρκυρα γιὰ νὰ συναντήσουν τους Σταυροφόρους ποῦ συμμετεῖχαν στὴν κατάληψη της Ζάρα καὶ νὰ ἐνημερώσουν τους ἀρχηγούς της Σταυροφορίας.
Κάποιοι συμφώνησαν με την ἐκτροπὴ της Σταυροφορίας, ἄλλοι διαφώνησαν καὶ ἀποχώρησαν, ἐπιστρέφοντας στὶς πατρίδες τους.
Ἀνάμεσα σε αὐτούς ποῦ εἶδαν με καλό μάτι την πρόταση του Ἀλέξιου ἦταν καὶ οἱ Ἐνετοί. Λαός ναυτικός, ἐπιζητοῦσαν την αὐξήση της ἐπιρροῆς τους στὴν Ἀνατολή εἰς βάρος της Γένουας καὶ της Πίζας, ποῦ ἦταν οἱ κύριοι ἀνταγωνιστές τους.
Ἐπιπροσθέτως, τους μισοῦσαν καὶ ἤθελαν νὰ πάρουν ἐκδίκηση γιὰ τὴ σφαγή τῶν συμπατριωτῶν τους, στὴ διάρκεια τῶν ἀντιπαπικών ταραχῶν στὴν Κωνσταντινούπολη το 1182. Ἀπὸ την ἄλλη πλευρά, το Βυζάντιο σπαρασσόταν ἀπὸ ἐμφύλιες διαμάχες καὶ την καταστροφική πολιτική τῶν τελευταίων Κομνηνῶν καὶ της δυναστείας τῶν Ἀγγέλων.
Βρισκόταν σε προφανῆ παρακμή, ἐνῶ εἶχαν ἀρχίσει οἱ ἀποσχιστικές τάσεις ἀπὸ φιλόδοξους τοπάρχες. Ὁ λαός στέναζε ἀπὸ τὴ βαριά φορολογία.
Ὁ στόλος τῶν Ἐνετῶν καὶ Σταυροφόρων ἔφθασε πρὸ τῶν τειχῶν της Κωνσταντινούπολης στὶς 23 Ἰουνίου 1203
. Οἱ νεοφερμένοι ἔμειναν κατάπληκτοι ἀπὸ ὅσα ἔβλεπαν τα μάτια τους: «Δὲν μποροῦσαν νὰ φαντασθοῦν ὅτι ὑπῆρχε στὸν κόσμο τόσο ὀχυρή πόλη. Εἶδαν τα ὑψηλὰ τείχη, τους ἰσχυρούς πύργους, τα θαυμαστά παλάτια, τις μεγάλες ἐκκλησίες, ποῦ ἦταν τόσες πολλές ὥστε κανείς δὲν θὰ το πίστευε ἄν δὲν τις ἔβλεπε με τα μάτια του. Το μῆκος της, το πλάτος της, ἔδειχναν πώς ἦταν βασιλεύουσα». Με τα λόγια αὐτὰ περιγράφει τις πρῶτες του ἐντυπώσεις ὁ ἱστορικός καὶ ἐκ τῶν ἡγετῶν της Σταυροφορίας Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος.
Ἀρχικὸς τους στόχος ἦταν νὰ ἀποκαταστήσουν στὸν θρόνο τον Ἰσαάκιο Β' Ἄγγελο.
Οἱ κάτοικοι της Πόλης τους ὑποδέχθηκαν ἐχθρικά, παρά τις περί του ἀντιθέτου διαβεβαιώσεις του Ἀλέξιου Ἀγγέλου. Στὶς 17 Ἰουλίου οἱ Σταυροφόροι ἀποβιβάσθηκαν στὴ στεριά καὶ ἐπιτέθηκαν ἀπὸ τὴ νοτιοανατολική πλευρά της Πόλης.
Ἔβαλαν μία μεγάλη φωτιά, ποῦ προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στὴν Πόλη. Οἱ κάτοικοι στράφηκαν κατά του αὐτοκράτορα Ἀλέξιου Γ' Ἀγγέλου, ὁ ὁποῖος ἔφυγε την ἴδιά νύχτα ἀπὸ την Πόλη.
Ο Ισαάκιος Β' Άγγελος ἀφέθηκε ἐλεύθερος καὶ ἀποκαταστάθηκε στὸ θρόνο του. Την 1η Αὐγούστου ὁ γιὸς του Ἀλέξιος Ἄγγελος ἀναγορεύθηκε σε αὐτοκράτορα, ὡς Ἀλέξιος Δ' Ἄγγελος. Το Βυζάντιο βρισκόταν καὶ πάλι σε κατάσταση ἐμφυλίου πολέμου, ἀφοῦ ὑπῆρχαν δύο νόμιμοι αὐτοκράτορες (Ἀλέξιος Γ' Ἄγγελος καὶ Ἀλέξιος Δ' Ἄγγελος).

Ἡ πολιορκία της Κωνσταντινούπολης

Ὁ νέος ἡγεμόνας βρῆκε τα ταμεῖα ἀδείᾳ καὶ γρήγορα συνειδητοποίησε ὅτι δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἱκανοποιήσει τις δεσμεύσεις του πρὸς τους Σταυροφόρους. Διέταξε τότε νὰ καταστραφοῦν εἰκόνες καὶ ἀντικείμενα λατρείας, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ πάρει τον χρυσό καὶ τον ἀργυρὸ ποῦ περιεῖχαν.
Ὁ λαός ἐξαγριώθηκε καὶ θεώρησε ἱεροσυλία την ἀπόφαση αὐτὴ του αὐτοκράτορα.
Ὁ αὐλικός Ἀλέξιος Δούκας, γνωστός καὶ ὡς Μούρτζουφλος, ἐξαιτίας τῶν πυκνῶν φρυδιῶν του, ἐκμεταλλεύτηκε την κατάσταση. Τον ἀνέτρεψε καὶ τον στραγγάλισε.
Ὁ Αλέξιος Δούκας ἀνέβηκε στὸ θρόνο ὡς Ἀλέξιος Ε'.
Ο πρώην αὐτοκράτορας Ἰσαάκιος Β' Ἄγγελος πέθανε ὕστερα ἀπὸ λίγο, ἀπὸ φυσικά αἴτια.
Οἱ Σταυροφόροι καὶ οἱ Βενετοί, χωρίς προστάτες πλέον σε μία ἐχθρικὴ γι' αὐτούς περιοχή, βρέθηκαν πρὸς στιγμή σε ἀμηχανία. Πάντως, στὶς 8 Ἀπριλίου 1204 ἐπιτέθηκαν στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ μία ἀκόμη φορά, προκειμένου νὰ τιμωρήσουν τον δολοφόνο του Ἀλέξιου Δ' Άγγελου. Ὁ Ἀλέξιος Ε' ἀντέταξε ἰσχυρή ἄμυνα, με σύμμαχο τον ἄσχημο καιρό.
Οἱ ἐπιτιθέμενοι το θεώρησαν θεϊκό σημάδι καὶ θέλησαν νὰ λύσουν την πολιορκία. Οἱ καθολικοί κληρικοί ποῦ τους συνόδευαν κατόρθωσαν νὰ τους πείσουν νὰ παραμείνουν καὶ νὰ καταλάβουν την Πόλη, με τα ἐπιχειρήματα ὅτι οι Βυζαντινοί εἶναι προδότες καὶ δολοφόνοι ἐπειδή σκότωσαν τον σεβαστό Ἀλέξιο Δ' καὶ ὅτι εἶναι χειρότεροι ἀπὸ τους Ἑβραίους.
Ὁ Πάπας Ἰνοκέντιος Γ', γιὰ μία ἀκόμη φορά, εἶχε διαμηνύσει στοὺς Σταυροφόρους νὰ μὴν ἐπιτεθοῦν καὶ νὰ μὴν σκοτώσουν οὔτε ἕνα χριστιανό, ἀλλὰ καὶ πάλι ἡ σχετική ἐπιστολή του ἀπεκρύβη ἀπὸ τους παπικούς ἀπεσταλμένους.
Στὶς 12 Ἀπριλίου 1204, οἱ Σταυροφόροι πραγματοποίησαν την τελική τους ἔφοδο κατά της Κωνσταντινούπολης, βοηθούμενοι καὶ ἀπὸ τον καλό καιρό.
Ὁ αὐτοκράτορας Ἀλέξιος Ε' Μούρτζουφλος την εἶχε ἐγκαταλείψει κι ἔτσι την κατέλαβαν με σχετική εὐκολία, παρά την ἀντίσταση της αὐτοκρατορικῆς φρουράς, ποῦ την ἀποτελοῦσαν οἱ σκανδιναβοί Βάραγγοι.
Γιὰ τρεῖς μέρες οἱ «Στρατιῶτες του Χριστοῦ» ἐπιδόθηκαν σε παντός εἴδους βανδαλισμούς καὶ φρικαλεότητες. Δὲν δίστασαν νὰ βεβηλώσουν ἀκόμη καὶ ἱερούς χώρους, ἀνεβάζοντας στὸν πατριαρχικό θρόνο μία πόρνη, σύμφωνα με τον ἱστορικό Νικήτα Χωνιάτη.
Ὅταν ὁ Πάπας ἔμαθε γιὰ τις βδελυρές πράξεις τῶν Σταυροφόρων ἐξέφρασε την ντροπή καὶ τον ἀποτροπιασμό του.

Γιὰ τα ἑπόμενα 59 χρόνια ὁ ἑλλαδικός χῶρος θὰ ζήσει ὑπὸ καθεστώς Φραγκοκρατίας. Η τάξη θὰ ἀποκατασταθεῖ το 1261, με την ἐκδίωξη των Λατίνων καὶ την ἀνασύσταση της Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας ἀπὸ τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο.
Ἡ Τέταρτη Σταυροφορία, μόνο κατ' ὄνομα ὑπῆρξε. Σχεδόν κανένας ἀπὸ τους λατίνους μαχητές δὲν πάτησε το πόδι του στοὺς Ἁγίους Τόπους, παρά μόνο διοχέτευσαν ὅλη τους την ἐνέργεια στὴν καταστροφή του Βυζαντίου.
Ἡ κληρονομιά ποῦ ἄφησε πίσω της ἡ Τέταρτη Σταυροφορίας εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση του Σχίσματος μεταξύ Καθολικῆς Δύσης καὶ Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς καὶ ὁ τεμαχισμός της Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας σε λατινικά (Πριγκιπᾶτο της Ἀχαΐας, Βασίλειο της Θεσσαλονίκης, Βασίλειο των Ἀθηνῶν, Βασίλειο του Αἰγαίου, Ἡγεμονία της Κωνσταντινούπολης) καὶ ἑλληνικά κρατίδια (Δεσποτάτο της Ἠπείρου, Αὐτοκρατορία της Τραπεζοῦντας,
Αὐτοκρατορία της Νικαίας). Ἡ ἀποτυχία του νὰ ἐλέγξει του Σταυροφόρους ἔγινε μάθημα στὸν Ἰνοκέντιο καὶ τους διαδόχους του στὴν Ἁγία Ἔδρα κι ἔτσι δὲν ὑποστήριξαν ἀμέσως καμία ἀπὸ τις ἑπόμενες Σταυροφορίες.
Ὀκτακόσια χρόνια ἀργότερα, ὁ Πάπας Ἰωάννης Παῦλος Β' ἐξέφρασε τὴ λύπη του γιὰ τις ὠμότητες τῶν Σταυροφόρων, οἱ ὁποῖοι «ἐστράφησαν ἐναντίον τῶν ἐν Χρηστῷ ἀδελφῶν μας», ὅπως ἀνέφερε το 2001 σε ἐπιστολή του πρὸς τον Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Ἀνάλογη ἦταν καὶ η συγγνώμη του πρὸς τον Οἰκουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαῖο Α', κατά τὴ συνάντησή τους στὸ Βατικανό το 2004.